peroş
Kurmancî[biguhêre]
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | peroş | peroş |
| Îzafe | peroşa | peroşên |
| Çemandî | peroşê | peroşan |
| Nîşandera çemandî | wê peroşê | wan peroşan |
| Bangkirin | peroşê | peroşino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | peroşek | peroşin |
| Îzafe | peroşeke | peroşine |
| Çemandî | peroşekê | peroşinan |
peroş mê
- heyecan, kelecan, coş, heyranî
- Diyarbekir bibû stûdyoya Radyoya Dengê Êrîvanê û beşdar jî wekî ku li gundên xwe, li ber roniya çirayê Radyoya Êrîvanê guhdarî bikin dixuyan. Hest û raman, coş û peroş rih û giyaneke kurdewar di konserê de afirand. — (Peyamner.com, 2/2008)
- Bi du mehan piştî serlêdana wê, piştî ku hemû referansên xwe bo têketina vê akademiyê bi kar anîbû, hatibû qebûlkirin û vê qebûlbûnê bi wê re coş û peroşeke mezin çekiribû. — (Mîran Janbar, Qolyeya Cécileê, Weşanxaneya Lîs, 2012, çapa 1em, r. 23, ISBN 9786054497010)
- axûn, şewq, azwerî, azgînî, hewes, arezû, xasma ji bo hunerê.
Jê[biguhêre]
Nîşeyên bikaranînê[biguhêre]
- Nêzî hergav xasma digel coş li kar dibe, wek coş û peroş. Peyvek dêrîn/archaic e.
- Bi hin zarava û zimanên kurdî wateya perîşaniyê dide, li Etîmolojî binêre.
Etîmolojî[biguhêre]
Hevreha soranî پەرۆش (peroş, “perîşanî, xem”), kurmancî perîşan, farisî پریشیدن (perêşîden, “belawela kirin, belav kirin; hiş belav kirin, bala yekî belav kirin”). Wateya resen belav bûn/kirin bûye û paşê bûye hişî belav bûn ku bi farisî û soranî bo mebesta konsepta xemgînî û bi badînî jî maneya ji kelecanê hiş belav bûn wergirtiye. Bo guherînên di navbera maneyên gurmijîn-berketin-qîrîn-kelecan-şa bûn binêre heyecan, xiroş û excite, outburst... Divê ji peroşîn çêbûbe. Ev herwiha dipeyitîne ku perîşan ji farisî ye. Guherîna dengên /ê/-/û/ di kurdî de berbelav e. Herçend bi wekheviya dengî, bi gengazî hevreha xiroş nîne.
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: geesdrif, besieling
- Almanî: begeisterung, Begeisterung → de m, Enthusiasmus → de m, Schwung → de m, Rührung → de m
- Çekî: entuziazmus → cs m
- Danmarkî: begejstring
- Esperantoyî: entuziasmo → eo
- Farisî: سوزان → fa
- Ferî: eldhugi
- Fînî: innostus → fi
- Fransî: enthousiasme → fr
- Holendî: enthousiasme → nl, geestdrift → nl, uitbundigheid → nl
- Îdoyî: entuziasmo → io
- Îngilîzî: enthusiasm → en, zest → en, ardent → en, excitement → en, ardently → en, ebullient → en, ?bouncy → en, ?fervent → en, ?enthusiast → en, ?hair raising → en, ?maudlin → en, ?pressing → en, ?raring → en
- Îtalî: entusiasmo → it
- Katalanî: entusiasme → ca
- Polonî: entuzjazm → pl
- Portugalî: entusiasmo → pt, furor → pt, vida → pt
- Spanî: entusiasmo → es
- Swêdî: entusiasm → sv, hänförelse → sv
- Tirkî: coşku → tr, heyecan → tr, sanat aşkı, şevk → tr