pencere
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Tewandina pencere | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | pencere | pencere |
Îzafe | pencereya pencera |
pencereyên pencerên |
Çemandî | pencereyê pencerê |
pencereyan penceran |
Nîşandera çemandî | wê pencereyê wê pencerê |
wan pencereyan wan penceran |
Bangkirin | pencereyê pencerê |
pencereyino pencerino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | pencereyek pencerek |
pencereyin pencerin |
Îzafe | pencereyeke pencereke |
pencereyine pencerine |
Çemandî | pencereyekê pencerekê |
pencereyinan pencerinan |
pencere mê
- pace, pac, şibak,
kunên anku qulên li dîwaran daku ronahî tê re were hindir anku jûr
(bi piranî camkirî ne û cama wan dikare were girtin û vekirin):- Li rûyê pêşîn ê qata jorîn pencereyeke dirêj û fireh heye — (Mehmed Uzun, Bîra qederê, Weşanên Nefel, 2002)
- (...) lê masên zarokên her dersxaneyekê cuda cuda ne, bi gotineke din her maseyek dersxaneyek e, dersxanên bê derî û bê pencere (...) — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)
- (...) bi alîkariya polîsê Wanî, Bozan û Misto di pencereya daşirê de xwe avêtin jêr (...) — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
Herwiha
[biguhêre]- pencer (2)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Têkilî
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî پهنجهره (pencere), farisî پنجره (pencerê), tacikî панҷара (pancara) yan hevreh yan ji sanskrîtî पिञ्जर (piñjara: rekeh, qefes), ku herwiha serekaniya van peyvan e: hindî पिंजरा (piñjrā), gujaratî પીંજરું (pī̃jrũ), punjabi ਪਿੰਜਰਾ (piñjarā), asamî পিঁজৰা (pĩzora)... yan jî ji yûnanî παράθυρος (paráthuros: pencere) ji παρά (pará: ber, li ber, li nêzîkî) + θύρα (thúro: derî, dergeh).
Nişanyan idia dike ku belkî peyveke bi eslê xwe îranî be û ji peyva farisî بادگیره (badgîre: ba-gir, kuna bayî) be lê bi xwe jî qebûl dike ku dengguherîneke wisa ne asayî ye.
Peyv gelek dişibe hevwateyên xwe di gelek zimanên ewropî de jî lê têkiliya wan ne zelal e. Bi piranî nayê qebûlkirin ku peyva yûnanî παράθυρος (paráthuros) (ku belkî serekaniya peyva zimanên îranî ye) û peyva latînî fenestra hevreh bin. Peyva latînî ketiye piraniya zimanên ewropî, bo nimûne: spanî fenestra, îtalî finestra, fransî fenêtre, almanî Fenster, holendî venster, swêdî fönster... lê ne îngilîzî: window.
Peyv ji zimanên îranî ketiye piraniya zimanên Rojhilata Navîn û Rojhilata Ewropayê: tirkî pencere, azerî pəncərə, ermenî փանջարա (p'ancara), gurcî ფანჯარა (pancara), tirkmenistanî penjire, makedonî пенџере (pencere), sirbî пенџер (pencer), kroatî pendžer, albanî penxhere...
Li hin deverên kurmancîaxiv şibak ya ji erebî serdest e.
Peyva pace ne kurtkirina "pencere"yê ye.
- Çavkanî:
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Nişanyan, Sevan: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi [Etîmolojiya Tirkiya Niha] (bi tirkî)
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
Jê
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Abxazî: аԥенџьыр (āpenǯ̍ər)
- Adîgeyî: шъхьангъупчъэ (ŝḥanğʷupĉɛ)
- Afarî: taagat
- Afrîkansî: venster → af
- Akadî: 𒀊 mê (
aptu, AB)
- Albanî: dritare → sq mê
- Almanî: Fenster → de nêtar, Windauge, Luke → de mê
- Elmanîşî: Fäischter nêtar
- Altayiya başûrî: кӧзнӧк (köznök)
- Amharî: መስኮት (mäskot)
- Aragonî: finestra mê
- Aramiya nû ya asûrî: ܟܵܘܬܵܐ mê (kāwtā), ܦܲܢܓ̰ܵܪܵܐ nêr (panjārā)
- Aromanî: firidã mê, fireastrã mê
- Asamî: খিৰিকী (khiriki)
- Astûrî: ventana → ast mê
- Atayalî: nyaway
- Avarî: гордо (gordo)
- Azerî: pəncərə → az
- Banjarî: lalungkang
- Baskî: leiho
- Başkîrî: тәҙрә (täðrä)
- Belarusî: акно́ nêtar (aknó), вакно́ nêtar (vaknó), аке́нца nêtar (akjénca)
- Belûçî: دریگ (darīg), دریچگ (darīčag), دریچه (darīča)
- Bengalî: জানালা → bn (janala)
- Bextiyarî: بنجه (banja)
- Bîkoliya naverast: bintana
- Bretonî: prenestr → br nêr
- Bruneyî: tabuk
- Bulgarî: прозо́рец → bg nêr (prozórec)
- Burmayî: ပြတင်းပေါက် → my (pra.tang:pauk), လေသာပေါက် → my (lesapauk)
- Buryatî: сонхо (sonxo)
- Çamicuroyî: wentana
- Çeçenî: кор (kor)
- Çekî: okno → cs nêtar
- Çerokî: ᏦᎳᏅ (tsolanv), ᏦᎳᏂ (tsolani)
- Çîçewayî: zenera
- Çîkasawî: aahashtahli', winda'
- Çînî:
- Kantonî: 窗 (coeng1), 窗門 / 窗门 (coeng1 mun4-2)
- Dunganî: чуонхў (čuonhw), чуонзы (čuonzɨ)
- Hakkayî: 窗仔 (chhûng-é), 窗門 / 窗门 (chhûng-mùn)
- Jinî: 窗戶 / 窗户 (cuon1 hu3)
- Mandarînî: 窗戶 / 窗户 → zh (chuānghù), 窗口 → zh (chuāngkǒu), 窗子 → zh (chuāngzi), 牖 → zh (yǒu), 窗 → zh (chuāng), 軒 / 轩 → zh (xuān), 櫳 / 栊 → zh (lóng)
- Min dongî: 檻門囝 / 槛门囝 (kāng-muòng-giāng), 檻門 / 槛门 (kāng-muòng), 窓 / 窗 (chŏng)
- Minnanî: 窗仔門 / 窗仔门 → zh-min-nan (thang-á-mn̂g, thang-á-mûi), 窗 → zh-min-nan (thang)
- Wuyî: 窗頭 / 窗头, 窗門 / 窗门
- Xiangî: 亮窗 (lian5 qyan1), 窗戶 / 窗户 (qyan1 fu)
- Çukçî: ӄэргычьын (qėrgyčʹyn)
- Çulymî: täräčä
- Çuvaşî: чӳрече (čüreče)
- Dalmatî: finiastra mê
- Danmarkî: vindue → da nêtar, rude → da giştî
- Divehî: ކުޑަ ދޮރު (kuḍa doru)
- Emilî: fnèstra nêr
- Endonezyayî: ventilasi → id, jendela → id
- Erebî: نَافِذَة mê (nāfiḏa), شُبَّاك nêr (šubbāk), طَاقَة → ar mê (ṭāqa)
- Erebiya cezayirî: تاقة
- Erebiya misrî: شباك nêr (šebbāk, šobbāk)
- Erebiya kendavî: دريشة mê (dirīša)
- Erebiya hîcazî: شباك nêr (šubbāk), طاقة mê (ṭāga)
- Erebiya hîcazî: شباج nêr (šubbāč)
- Erebiya hîcazî: شباك nêr (šibbēk)
- Erebiya fasî: طاقة mê (ṭāqa), تاقة mê (tāqa), شبيك nêr (šubbīk), شرجم nêr, سرجم nêr, سرجب nêr, شرجب nêr
- Erebiya başûrê şamê: شباك nêr (šubbāk)
- Ermenî: պատուհան → hy (patuhan), լուսամուտ → hy (lusamut), փանջարա → hy (pʻanǰara)
- Erzayî: вальма (valʹma)
- Esperantoyî: fenestro → eo
- Estonî: aken → et mê
- Eweyî: fesre
- Farisî:
- Ferî: vindeyga nêtar
- Fînî: ikkuna → fi
- Flamiya rojava: veister nêtar
- Fransî: fenêtre → fr mê
- Friyolî: balcon nêr
- Frîsiya bakur:
- Frîsiya saterlandî: Finster
- Frîsî: finster nêtar
- Gaelîka skotî: uinneag mê
- Gagawzî: pencerä
- Galîsî: xanela → gl mê, fiestra → gl mê, ventá → gl mê, vidreira → gl mê
- Gotî: 𐌰𐌿𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐍂𐍉 nêtar (augadaurō)
- Gujaratî: બારી (bārī)
- Gurcî: ფანჯარა → ka (panǯara), სარკმელი → ka (sarḳmeli)
- Guwaranî: ovetã
- Haîtî: fenèt
- Hawayî: puka aniani
- Hawsayî: taga mê
- Hindî: खिड़की → hi mê (khiṛkī), बारी → hi mê (bārī), झरोखा → hi nêr (jharokhā), वातायन → hi nêr (vātāyan), जालक → hi nêr (jālak)
- Holendî: raam → nl nêtar, venster → nl nêtar, ruit → nl mê
- Îbranî: חַלּוֹן → he nêr (khalón)
- Îdoyî: fenestro → io
- Îgboyî: mpịo
- Îngilîziya kevn: ēagþȳrel nêtar, ēagduru mê, fenester nêtar
- Îngilîzî: window → en
- Îngriyî: ikkuna
- Îngûşî: кор (kor)
- Înterlîngua: fenestra
- Îranunî: ruasa'
- Îrlendî: fuinneog → ga mê
- Îtalî: finestra → it mê
- Îzlendî: gluggi → is nêr
- Japonî: 窓 → ja (まど, mado), 窓口 → ja (まどぐち, madoguchi)
- Javayî: cendhéla, jendhéla
- Kabardî: щхьэгъубжэ (śḥɛğʷubžɛ)
- Kalalîsûtî: igalaaq
- Kalmîkî: терз (terz)
- Kannadayî: ಕಿಟಕಿ → kn (kiṭaki)
- Kanuriyî: tágà
- Kapampanganî: awang
- Kapverdî: janéla
- Karaçay-balkarî: терезе (tereze)
- Karelî: ikkun
- Kaşûbî: òkno nêtar
- Katalanî: finestra → ca mê
- Keçwayî: wintana
- Kirgizî: терезе → ky (tereze)
- Kîkongoyî: nela
- Kîngalî: ජනේලය (janēlaya)
- Kînyarwandayî: idirishya sinif 5/6, idirisha
- Komî-permyakî: ӧшын (öšyn), ӧшинь (öšinʹ)
- Koreyî: 창문 → ko (changmun), 窓門 → ko, 창 → ko (chang), 窓 → ko, 창구 → ko (changgu), 窓口 → ko
- Kornî: fenester
- Korsîkayî: finestra → co mê
- Kumikî: терезе (tereze)
- Ladînoyî: ventana mê
- Latgalî: lūgs nêr
- Latînî: fenestra → la mê
- Latviyayî: logs → lv nêr
- Lawsî: ປ່ອງຢ້ຽມ → lo (pǭng yīam), ຫນ້າຕ່າງ (nā tāng), ວາຕະປານະ (wā ta pā na), ບັງອວດ (bang ʼūat)
- Lingalayî: lininísa sinif 5/6
- Lîmbûrgî: raam → li nêr
- Lîtwanî: langas → lt nêr
- Lueyî: ᦔᦸᧂᧈ (ṗoang1), ᦐᦱᧉᦔᦸᧂᧈ (ṅaa2ṗoang1)
- Lugandayî: eddirisa
- Luksembûrgî: Fënster → lb mê
- Maguindanaoyî: paliwangan
- Makedonî: прозорец nêr (prozorec), прозор nêr (prozor), окно nêtar (okno), пенџере nêtar (pendžere), пенџер nêr (pendžer)
- Malagasî: varavarana → mg, varavarankely → mg
- Malay:
- Malayalamî: ജനൽ → ml (janal), ജാലകം → ml (jālakaṃ), വാതായനം → ml (vātāyanaṃ)
- Malayiya baba: menyelah
- Maltayî: tieqa → mt mê
- Mançûyî: ᡶᠠ
- Mandinkayî: janerango
- Manksî: uinnag mê
- Maorî: whatitoka, matapihi, mataaho, wini
- Maratî: खिडकी → mr mê (khiḍkī)
- Marî:
- Mariya rojhilatî: тӧрза (törza)
- Mecarî: ablak → hu
- Mîrandî: jinela mê
- Mokşayî: вальмя (valʹmja)
- Mongolî:
- Namayî: mûǂûi-daos
- Nanayî: пава (pawa)
- Napolîtanî: fenesta mê
- Navajoyî: tsésǫʼ
- Nepalî: झ्याल mê (jhyāl)
- Normandî: f'nêtre mê, f'nêt' mê, f'nête, fneetr mê
- Norsiya kevn: vindauga nêtar
- Norwecî:
- Ojibweyî: waasechigan
- Oksîtanî: fenèstra → oc mê
- Oriyayî: ଝରକା → or (jhôrôka)
- Oromoyî: foddaa
- Osetî: рудзынг (ruʒyng)
- Osmanî: پنجره (pencere)
- Oygurî: دېرىزە (dërize)
- Ozbekî: deraza → uz
- Pangasînanî: dorongawen
- Papyamentoyî: bentana
- Peştûyî: کړکۍ → ps mê (karhkay), پنجره → ps mê (panjara)
- Piedmontîsî: fnestra mê
- Plodîşî: Fensta nêtar
- Polabî: våknü nêtar
- Polonî: okno → pl nêtar
- Portugaliya kevn: fẽestra
- Portugalî: janela → pt mê
- Puncabî: ਖਿੜਕੀ mê (khiṛkī), ਬਾਰੀ mê (bārī), ਤਾਕੀ → pa mê (tākī)
- Qazaxî: терезе → kk (tereze)
- Qiptî: ϣⲟⲩϣⲧ nêr (šoušt), ⲭⲁⲑⲏⲟⲩ nêr (khathēou)
- Marwarî: बारी (bārī)
- Romancî: fanestra mê
- Romanî: felyastra mê
- Romanyayî: fereastră → ro mê
- Rusî: окно́ → ru nêtar (oknó), око́шко → ru nêtar (okóško)
- Rusînî: окно́ nêtar (oknó)
- Samiya bakurî: láseráigi, glássa
- Samiya başûr: klaase
- Samoayî: fa'amalama
- Sanskrîtî: वातायन → sa nêtar (vātāyana)
- Sardînî: fentana mê, fontana, vantana, balcone, balconi, barcone, barconi, bracone, bracone
- Sebwanoyî: bintana
- Sicîlî: finestra → scn mê
- Sindhî: کِڙڪيِ mê (khirkī), دري
- Sirananî: fensre
- Sirboxirwatî:
- Siryaniya klasîk: ܟܘܬܐ mê (kawwəṯā)
- Skotî: windae, winnock, wyndok
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: окно nêtar (okno)
- Slaviya rojavayî ya kevn: окъно nêtar (okŭno)
- Slovakî: okno → sk nêtar, oblok nêr
- Slovenî: okno → sl nêtar
- Slovînsî: vʉ̀ɵ̯knɵ nêtar
- Somalî: dariishad → so mê, daaqad mê, shubaako mê
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: fenstere → st
- Spanî: ventana → es mê
- Swahîlî: dirisha → sw
- Swêdî: fönster → sv nêtar, ruta → sv, vindöga → sv, glugg → sv
- Şorî: кӧзнек (köznek)
- Tacikî: тиреза → tg (tireza), панҷара (panjara)
- Tagalogî: durungawan, bintana → tl
- Tamîlî: சன்னல் → ta (caṉṉal), சாளரம் → ta (cāḷaram)
- Taosî: łòxwóloną
- Tarifitî: tburjet mê, rkazi nêr
- Tayî: หน้าต่าง → th, วินโดว์
- Telûgûyî: కిటికీ → te (kiṭikī)
- Teteriya krîmî: pencere
- Teterî: тәрәзә → tt (täräzä)
- Tigrînî: መስኮት (mäskot)
- Tirkî: pencere → tr, cam → tr
- Tirkmenî: penjire
- Tîbetî: སྒེ་ཁུང (sge khung)
- Toxarî B: patstsāṅk
- Tuvanî: көзенек (közenek)
- Udmurtî: укно (ukno)
- Ugarîtî: 𐎈𐎍𐎐 (ḥln)
- Umbunduyî: ombando
- Urdûyî: کھڑکی mê (khiṛkī)
- Ûbîkî: шанҭәа (ŝantʷa)
- Ûkraynî: вікно́ → uk nêtar (viknó), віко́нце nêtar (vikónce)
- Venîsî: finestra → vec mê, fenestra mê, balcon → vec nêr, barcon nêr
- Vepsî: ikun
- Viyetnamî: cửa sổ → vi
- Volapûkî: fenät → vo, litöp
- Voroyî: akõn
- Votî: akkunõ
- Walonî: finiesse → wa mê
- Weylsî: ffenest → cy mê
- Wolofî: palanteer
- Xakasî: кӧзенек
- Ximêrî: បង្អួច → km (bâng'uŏch)
- Xolosî: daliča
- Xosayî: ifestile sinif 9/10
- Yagnobî: тиреза (tireza)
- Yakutî: түннүк (tünnük)
- Yidîşî: פֿענצטער nêr (fentster)
- Yorubayî: fèrèsé, ojú afẹ́fẹ́
- Yupîkiya navendî: egaleq
- Yûnanî: παράθυρο → el nêtar (paráthyro)
- Kevn: θυρίς mê (thurís)
- Zhuangî: cangqhuz, conghcueng, conghgeuq, laezmboemj, lienghcueng, liengh
- Zuluyî: ifasitela → zu sinif 5/6
Navdêr
[biguhêre]pencere
- pencere
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]pencere
- pencere, pace, şibak
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- guherto2 -e
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Termên bi kodên skrîptê yên zarûrî û manûel bi kurmancî
- Termên bi kodên skrîptê yên nehewce bi kurmancî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi soranî
- Peyvên kurmancî ji sanskrîtî
- Peyvên kurmancî ji yûnanî
- Transliterasyona nepêwîst bi aramiya nû ya asûrî
- Transliterasyona nepêwîst bi karaçay-balkarî
- Transliterasyona nepêwîst bi marwarî
- Lînkên bi parametreyên hedefê yên nehewce bi sindhî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi voroyî
- Teteriya krîmî
- Navdêr bi teteriya krîmî
- Tirkî
- Deng bi tirkî
- Navdêr bi tirkî