herêm

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /hɛˈɾeːm/
• Deng (Qamişlo)^ⓘ
• Kîtekirin: he·rêm

Navdêr

Tewandina herêm
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	herêm	herêm
Îzafe	herêma	herêmên
Çemandî	herêmê	herêman
Nîşandera çemandî	wê herêmê	wan herêman
Bangkirin	herêmê	herêmino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	herêmek	herêmin
Îzafe	herêmeke	herêmine
Çemandî	herêmekê	herêminan

Herêma Kurdistanê anku Başûrê Kurdistanê

herêm m

1. Komeke gund û bajaran yan komek welatan yên cîranî hev û yên ku hin taybetmendiyên wan yên hevpar hene.

   Hevmane: dever, navçe, iqlîm, menteqe

   Herêma Kurdistanê

   Yekîtiya Ewropayê rêkxistineke herêmî ye.

   • Herêmên ku di dîrokê de wekî Botan û Hekarî têne zanîn ji aliyê dîroka çand û edebîyatê ve xwedî mîraseke dewlemend in. — (Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin, Reşît Rojdar Yildiz, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi)
2. der, qeza, zon^{[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].}
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ji wêjeya klasîk

• B' ew nişana cebhetê kî
  Me j' herêmên xidmetê kî
  Mehremên bêperde ye — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)

Herwiha

• herem

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هه‌رێم

Binere herwiha

• cih
• der

Jê

• herêmî
• herêmîtî
• herêmparêz
• herêmparêzî

Etîmolojî

Hevreha soranî هه‌رێم (herêm), herdu ji erebî حرم (ḧerem) yan حريم (ḧerîm) herdu bi maneya "tiştê yan cihê parastî yan pîroz; di malan de odeyên jinan ku mêvanên mêr naçinê", têkilî heram (qedexe), hurmet ("jin, namûs"), ihram, ihtiram, mehrûm, mehrem, mehremiyet... hemû ji rehê ح ر م (ḥ-r-m) (heram bûn yan heram kirin) ku hevreha חרמ (x-r-m: qedexe bûn) ya îbrî û aramî ye û hemû ji rehê x-r-m- (qedexe) yê samî ne. Peyva "herêm" di gotina "Herêma Kurdistanê" de li gel avakirina herêma otonom ya Başûrê Kurdistanê di kurdî de berbelav bûye û ji wê jî diyar e ku maneya wê "devereke bi qanûnê ji hikûmeta navendî parastî / qedexekirî" ye.

Werger

• Afrîkansî: gebied → af
• Albanî: rajon → sq n, trevë → sq m, krahinë → sq m
• Almanî: Gegend → de m, Region → de m, Raum → de n, Gebiet → de nt
• Aragonî: rechión m
• Asamî: অঞ্চল (oñsol), ক্ষেত্ৰ (khetro)
• Astûrî: rexón → ast m
• Azerî: rayon → az, bölgə → az, nahiyə → az, region → az
• Balînî: wawidangan
• Başkîrî: төбәк (töbäk)
• Belarusî: раён n (rajón), рэгіён n (rehijón), во́бласць m (vóblascʹ), край n (kraj)
• Bengalî: অঞ্চল → bn (ôñcôl), ক্ষেত্র → bn (kkhetr)
• Bulgarî: райо́н n (rajón), о́бласт m (óblast), край → bg n (kraj), регио́н n (región)
• Burmayî: ဒေသ → my (desa.)
• Çeçenî: латта (latta), латтдоза (lattdoza)
• Çekî: kraj → cs n, oblast → cs m, rajón n, okres → cs n
• Çînî:

  Dunganî: дичү (dičü)

  Mandarînî: 地區 / 地区 → zh (dìqū), 區域 / 区域 → zh (qūyù)

• Danmarkî: region → da g
• Endonezyayî: wilayah → id, kawasan → id
• Erebî: مِنْطَقَة → ar m (minṭaqa), مَنْطِقَة → ar m (manṭiqa)

  Erebiya misrî: منطقة m (manṭeʔa)

  Erebiya hîcazî: منطقة m (manṭiga)

• Ermenî: շրջան → hy (šrǰan), տարածաշրջան → hy (taracašrǰan)
• Esperantoyî: regiono
• Estonî: piirkond, regioon
• Extremaduranî: rehión m
• Farisî: منطقه → fa (mantaqe)
• Ferî: øki nt
• Fînî: alue → fi, seutu → fi
• Fransî: région → fr m
• Friyolî: regjon
• Galîsî: rexión → gl m
• Gotî: 𐌲𐌰𐍅𐌹 nt (gawi)
• Gurcî: რეგიონი (regioni), არე (are)
• Hindî: क्षेत्र → hi n (kṣetra), प्रदेश → hi n (pradeś), इलाक़ा n (ilāqā)
• Holendî: regio → nl n, gebied → nl nt, streek → nl m, landstreek → nl m, jegenode m
• Îbranî: אֵזוֹר n (ezór)
• Îdoyî: regiono → io
• Îlokanoyî: deppaar, rehion
• Îngilîzî: region → en
• Înterlîngua: region
• Îtalî: regione → it m
• Îzlendî: hérað nt
• Japonî: 地方 → ja (ちほう, chihō), 区域 → ja (くいき, kuiki)
• Javayî:

  Karakanî: ꦭꦭꦢꦤ꧀ (laladan), ꦠ꧀ꦭꦠꦃ → jv (tlatah), ꦮꦼꦮꦼꦁꦏꦺꦴꦤ꧀ → jv (wewengkon)

  Latînî: laladan → jv, tlatah → jv, wewengkon

• Kapampanganî: labuad
• Katalanî: regió → ca m
• Kirgizî: регион (region), район → ky (rayon), аймак → ky (aymak)
• Koreyî: 지역 → ko (jiyeok), 지방 → ko (jibang)
• Ladînî: region, raion
• Latînî: plaga → la m
• Latviyayî: reģions n, rajons n
• Lawsî: ຂົງ (khong), ຂ່ວງ (khūang), ຖິ່ນ (thin)
• Lîtwanî: rajonas → lt n, regionas n
• Luksembûrgî: Regioun m
• Luşûtsîdî: swatixʷtəd
• Makedonî: регион n (region), област m (oblast)
• Malezî: rantau, kawasan → ms
• Maltayî: reġjun
• Maorî: whaitua
• Maratî: प्रदेश → mr (pradeś)
• Mecarî: táj → hu, vidék → hu, régió → hu
• Mîrandî: region m
• Mongolî:

  Kirîlî: муж → mn (muž), хязгаар → mn (xjazgaar), дүүрэг → mn (düüreg)

• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: region → no n

  Norweciya nînorskî: region → nn n

• Oksîtanî: region → oc m
• Oriyayî: ଅଞ୍ଚଳ (ôñcôḷô), କ୍ଷେତ୍ର → or (kṣetrô)
• Oygurî: رايون (rayon), جاي (jay)
• Ozbekî: mintaqa → uz, rayon → uz, region → uz
• Palî: desa
• Peştûyî: سيمه → ps m (sima)
• Plodîşî: Jäajent m
• Poitevin-saintongeaisî: réjhiun m
• Polonî: okolica → pl m, obszar → pl n, region → pl n, rejon → pl n
• Portugalî: região → pt m
• Qazaxî: аймақ → kk (aimaq), аудан → kk (audan), өңір (öñır), өлке (ölke)
• Romanyayî: regiune → ro
• Rusî: райо́н n (rajón), регио́н n (región), о́бласть m (óblastʹ), край → ru n (kraj)
• Sanskrîtî: देश → sa n (deśa), क्षेत्र → sa nt (kṣetra)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: о̏бла̄ст m, пре́део n, регѝо̄н n, ре̑гија m

  Latînî: ȍblāst → sh m, prédeo → sh n, regìōn → sh n, rȇgija → sh m

• Slovakî: kraj n, oblasť m, rajón n, okres n
• Slovenî: regija m, območje nt, področje nt, predel n, pokrajina m
• Spanî: región → es m
• Swêdî: trakt → sv, region → sv, bygd → sv g, nejd → sv g
• Tacikî: минтақа → tg (mintaqa), ноҳия (nohiya)
• Tagalogî: rehiyon
• Tayî: ดินแดน → th, ตำบล → th, ถิ่น → th (tìn), บริเวณ → th, ภูมิภาค → th
• Telûgûyî: ప్రాంతము → te (prāntamu)
• Teterî: төбәк → tt (töbäq), регион (region)
• Tirkî: bölge → tr, nahiye → tr
• Tirkmenî: raýon, sebit
• Urdûyî: علاقہ n ('ilāqā)
• Ûkraynî: райо́н n (rajón), регіо́н n (rehión), о́бласть m (óblastʹ), край → uk n (kraj)
• Venîsî: rejon
• Viyetnamî: vùng → vi, miền → vi
• Volapûkî: topäd → vo
• Weylsî: ardal → cy m
• Ximêrî: តំបន់ → km (tâmbân), គ្រាម → km (kriəm), ក្សេត្រ → km (kseetrɔɔ), ខេត្ត → km (kheettɑɑ)
• Yidîşî: געגנט n yan m (gegnt)
• Yûnanî: περιοχή → el m (periochí)

  Kevn: χώρα m (khṓra)

• Zhuangî: dieg, digih

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara region a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.