cîran
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurmancî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
Zayendên mê û nêr ên binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Mê (yj.) | Nêr (yj.) | Mê û nêr (pj.) | |
Navkî | cîran | cîran | cîran | |
Îzafe | cîrana | cîranê | cîranên | |
Çemandî | cîranê | cîranî | cîranan | |
Nîşandera çemandî | wê cîranê | wî cîranî | wan cîranan | |
Bangkirin | cîranê | cîrano | cîranino | |
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî | ||||
Rewş | Mê (yj.) | Nêr (yj.) | Mê û nêr (pj.) | |
Navkî | cîranek | cîranek | cîranin | |
Îzafe | cîraneke | cîranekî | cîranine | |
Çemandî | cîranekê | cîranekî | cîraninan |
cîran
- dirawse, cînar, hevsa, hemsa, hevsî, hemsî,
kesên malên wan nêzî hev,
kesên li nêzîkî hev dijîn- Mawer ke terh û bişkoyan
Cîranê berg û lû'lûyan
Ew 'er'er û selwa ciwan— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
- Em û ew cîran in. (Mala me û ya wan nêzî hev e.)
- Di nava ekradan de teklîf tunînin. Wekû tiştek lazim bibitin, û li mala cîranan ew tişt peyda bibitin, bilanî xweyî malê jî hazir nebitin, ew mirov bi diçitin û ew tiştê lazim buyî tînitin. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 125, ISBN 9789944360678)
- Mawer ke terh û bişkoyan
- dirawse, cînar, welatên hevsinor, dewletên ku tixûb bi hev re heye
- Rûsya bi axa xwe mezintirîn welatê cîhanê ye û bi çardeh dewletan re cîran e.
- Ereb, Faris, Ermenî û Aşûrî cîranên me ne û yên herî kevin in, lê mixabin di bareya wêjeya wan de tiştekî nizanim ko bikaribim ya me û yên wan bidim ber hev.
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Herwiha[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Ji erebî جيران (cîran) ku forma pirjimar ya peyva جار (car: cîran) e ku ji lêkera جار (care: li nêzîk bûn) e. "Cînar" jî bi metatezê ji "cîran" peyda bûye. Îdiayên ku dibêjin "cîran/cînar" ji peyva "cî hatiye bêbingeh in: "Cî" (cih) di kurdî de maneya war/mekan/mesken bide jî, "-ran" yan "-nar" di peyva "cîran/cînar" de ti maneyan nade.peyva 'ran' bi wateya rex yan tenişt dide.
Di kurmancî de dirawsê ya soranî nayê bikaranîn. Di hin ferhengan de mirov hevsî jî dibîne ku li ber همسایه (hemsayê) ya farisî hatiye çêkirin lê di axivîna gel de nehatiye tesbîtkirin.
Jê[biguhêre]
- (Lêker) cîran bûn
- (Lêker) cîran kirin
- (Navdêr) cîranbûn
- (Navdêr) cîrankirin
- (Rengdêr) cîranbûyî
- (Rengdêr) cîrankirî
- cîranane
- cîranî
- cîranîtî
- cîrantî
Werger[biguhêre]
- Çekî: soused → cs m
- Erebî: ?أحياء → ar, ?جيران → ar, ?الجار → ar (al-jār), ?المولى → ar, ?الولي → ar, ?جیران → ar, ?خلیط → ar
- Danmarkî: nabo → da
- Almanî: Nachbar → de m, Nachbarin → de m, Umgebung → de m, gegenüber → de, ?angrenzend → de, ?benachbart → de
- Esperantoyî: najbaro → eo
- Estonî: naaber → et
- Farisî: همسایه → fa
- Fînî: naapuri → fi
- Fransî: voisin (m), voisine (f)
- holendî : buur; buurman, buurvrouw → nl m, buren polonî
- inglîzî (amerîkî) neighbor, (brîtanî) neighbour
- Mecarî: szomszéd → hu
- Inglîzî: adjacent → en, neighbor → en, neighbour → en, next door → en
- Inglîziya kevn: neahgebur m, neahbuend m
- Îtalî: vicino → it m, vicina → it m
- Katalanî: veí → ca
- Sirboxirwatî: susjed → sh
- Norwecî: nabo → no m
- Polonî: sąsiad (m)
- Portugalî: vizinho → pt
- Romanyayî: vecin (m)
- Rusî: сосед (m) (sosed
- Slovakî: sused → sk
- Slovenî: sosed → sl
- Spanî: vecino → es m, vecina → es m, prójimo → es m, prójima → es m
- Swêdî: granne; nabo
- Tirkî: komşu → tr, bitişik → tr, mücavir → tr
Zazakî[biguhêre]
[biguhêre]
cîran