pî

 Binêre herwiha: pi

Kurmancî

Navdêr 1

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pî	pî
Îzafe	piyê	piyên
Çemandî	pî	piyan
Nîşandera çemandî	wî pî	wan piyan
Bangkirin	piyo	piyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	piyek	piyin
Îzafe	piyekî	piyine
Çemandî	piyekî	piyinan

Piyek.

pî nêr p-ya nerm

1. (anatomî) ling, nig, pê, pa,
   herdu parçeyên leşî yên mirov pê dimeşin ango bi rê ve diçin
   (bi taybetî beşa mirov dikin di pêlavê ango solê de)

Hevmane

• nig

Herwiha

• pê
• pêd
• pîd

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *pṓds, têkildarî pata ya hîtî, πούς û ποδός yên yewnaniya kevn, पद् ya sanskrîtî, pēs û pedis yên latînî, pad- ya proto-îranî, pade- ya avestayî û ya farisiya kevn, pa ya farisiya nû û soranî, pay ya zazakî, pied ya fransî, под (pod: erd, bin) ya rusî, *fōts ya proto-cermenî, foot/feet yên inglîzî û Fuß ya elmanî.

• proto-hindûewropî: *ped- / *pod- ("pî, pê")

• proto-îranî: *pad- ("pî, pê")

avestayî: pāda- ("pî, pê")

farisiya kevn: pāda ("pî, pê")

partî: p'd ("pî, pê")

farisî: pā ("pî, pê") ...^{alfabeya arî}

osetî: fad ("pî, pê")

belûçî: pād ("pî, pê")

kurmancî: pî, pê ("pî, pê")

soranî: pa ("pî, pê")

zazakî: pay ("pî, pê")

sanskrîtî: pāda- ("pî, pê")

yûnanî: pod-, podos ("pî, pê")

latînî: ped-, pedis ("pî, pê")

almanî: Fuß ("pî, pê")

inglîzî: foot ("pî, pê") ...

Çavkanî: Horn p.63, Cheung p.305, Watkins p.62, Etymonline | Pokorny: 790 - 792

Jê

• berpî
• derpî
• derpîkurtk

Bi zaravayên din

• Soranî: پا (pa)
• Zazakî: pa, pay

Werger

• Afrîkansî: voet → af
• Bretonî: troad → br nêr
• Danmarkî: fod → da
• Albanî: këmbë → sq
• Almanî: Fuß → de nêr, ^?Achsel → de m, ^?Armbeuge → de, ^?Ärmel → de m, ^?Bein → de m, ^?Extremität → de m, ^?Oberarm → de m, ^?Pfote → de m, ^?spreizen → de
• Esperantoyî: futo → eo
• Farisî: پا (pa), ^?کتف‎ → fa
• Fînî: jalka → fi
• Fransî: pied → fr nêr
• Frîsî: foet → fy
• Guwaranî: py → gn
• Holendî: voet → nl
• Mecarî: láb → hu
• Îbranî: רגל‎ → he mê
• Indonezî: kaki → id
• Inglîzî: foot → en, ^?leg → en, ^?middle class → en, ^?omo- → en, ^?pes → en, ^?radicel → en, ^?dependence → en
• Înterlîngua: pede → ia
• Îtalî: piede → it nêr
• Îzlendî: fótur → is
• Japonî: 足 → ja (あし, ashi)
• Katalanî: peu → ca nêr
• Koreyî: 발 (bal)
• Latînî: pes → la
• Malezî: kaki → ms
• Norwecî: fot → no
• Papyamentoyî: {{W|pap| proto-îranî
• Polonî: stopa → pl mê
• Portugalî: pé → pt nêr
• Romanyayî: picior → ro nêtar
• Spanî: {{W|es| proto-hindûewropî nêr
• Swahîlî: futi → sw
• Swêdî: fot → sv
• Tarokoyî: qáqai → trv, papuk → trv
• Tirkî: ayak → tr, ^?kol → tr, ^?omuz → tr, ^?vış → tr
• Tokpisinî: lek → tpi
• Tupînambayî: py
• Viyetnamî: bàn chân → vi, chân → vi
• Zuluyî: unyawo → zu

Navdêr 2

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pî	pî
Îzafe	piyê	piyên
Çemandî	pî	piyan
Nîşandera çemandî	wî pî	wan piyan
Bangkirin	piyo	piyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	piyek	piyin
Îzafe	piyekî	piyine
Çemandî	piyekî	piyinan

pî nêr p-ya req

1. (Qoser, Qerejdax, Semsûr, Sirûc, Serê Kaniyê) mil, beşa bedena meriyayê navbera dest û gurmikan.
   • Ji hersê polîsên ku dest û pîyê zarokê Kurd Cuneyt Etrûşê 15 salî şikandibûn T.Ş ji taxa Tekser, û K.Y jî ji taxa Simbil terka mala xwe kirin. — (Ji Lotikxane http://www.lotikxane.com/arsiv%2086.htm)

Herwiha

• pi
• pîl

Bide ber

• pê
• pîl
• per
• parsî
• ber

Ji

Îhtîmalen ji ber(bi maneya pêşî) herwiha hevreha peyvên : per, parsî, fro, û "pro"ya zimanên Ewrûpî.

Werger

• Tirkî: kol → tr

Navdêr 3

pî

1. п, 16em tîpa alfabeya yûnanî
2. (matematîk) di bîrkarî de çendeya wê hemahema 3.1415926535 e

Etîmolojî

Ji yûnanî [Peyv?].

Werger

• Fînî: pii → fi
• Fransî: pi → fr nêr
• Inglîzî: pi → en
• Înterlîngua: pi → ia
• Îtalî: pi greco → it nêr
• Portugalî: pi → pt nêr
• Rusî: пи (pi)
• Slovenî: pí → sl
• Spanî: pi → es mê
• Tirkî: pi → tr

Zazakî

Navdêr

pî nêr

1. (anatomî) bav, bab

Herwiha

• piy

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ph₂tḗr- (”bab, bav”)

• proto-îranî: *pīter (”bab, bav”)

avestayî: pīter (”bab, bav”)

farisiya kevn: pīter (”bab, bav”)

partî: pīd (”bab, bav”)

pehlewî: pīder (”bab, bav”)

farisî: peder (”bab, bav”)

belarusî: pīt (”bab, bav”)

makedonî: pīyer (”bab, bav”)

talîşî: pīye (”bab, bav”)...

zazakî: pî, piy

sanskrîtî: pitar (”bab, bav”)

yûnanî: pater (”bab, bav”)

latînî: pater (”bab, bav”)

almanî: vater (”bab, bav”)

inglîzî: father (”bab, bav”)...

Çavkanî: Horn p.64, Watkins p.67, Etymonline

Baneşan

pî

1. Di demên matmayî de weke baneşan li hinek deveran dihê bikaranîn.

   A: Keçê te av bera nav dimsê da
   B: Pîî
   C: wê rojê te li filan derê dîtine
   D: Pî li me rebenê ev çi bêbextî ne...