nîr

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /niːɾ/

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	nîr	nîr
Îzafe	nîrê	nîrên
Çemandî	nîrî	nîran
Nîşandera çemandî	wî nîrî	wan nîran
Bangkirin	nîro	nîrino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	nîrek	nîrin
Îzafe	nîrekî	nîrine
Çemandî	nîrekî	nîrinan

Du gayên bi nîrekî bi hev ve hatine girêdan.

nîr nêr

1. yûx, cûx, tûxt, bondurẍa
   darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. (mecazî) zilm, zordestî, stem, bindestî, koletî
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

• Yekrû ne li nik te kufr û îman
  Yeksû ne li nik te xuld û nîran
  Qehra xwe bikî eger tu zahir — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: نیر‎

Têkilî

• basole

Binêre herwiha

• nar
• nêr
• nor
• nûr
• tûxt
• ox
• dox

Bide ber

• bîr
• çîr
• dîr
• gîr

• hîr
• jîr
• kîr
• lîr

• mîr
• pîr
• sîr
• şîr

• tîr
• zîr

Etîmolojî

Hevreha soranî نیر‎ (nîr), kurdiya başûrî nîr, nîre, zazakî nîre, hemû ji erebî نير‎ (nîr), hevreha îbrî ניר (nîr), aramî ܢܝܪܐ (nîra), akadî nîru [[1]]. hevwateya wê ya ji proto-hindûewropî anku "yox / yok" di farisî û gelek zimanên din yên hindûewropî de maye (li beşa wergeran binêrin) lê ji kurdî ketiye. Hevwateya wê ya tirkî boyunduruk jî wek bandor ketiye zimanê nivîskî yê kurdî û di kurdî de maneya "tesîr" wergirtiye.

Werger

• Albanî: zgjedhë → sq mê
• Almaniya bilind a kevn: joch n
• Almanî: Joch → de nêtar
• Çekî: jařmo → cs nêtar
• Danmarkî: åg → da
• Erebî: نير‎ nêr
• Esperantoyî: jugo → eo
• Estonî: ike → et
• Farisî: یوغ‎ → ku (îwẍ) (yûẍ)
• Fînî: ies → fi
• Fransî: joug → fr n
• Galîsî: xugo → gl nêr
• Grîkoyî: zio nêr
• Îdoyî: yugo → io
• Îngilîziya kevn: ġeoc nêtar
• Îngilîzî: yoke → en (1,2) ; servitude → en, slavery → en
• Katalanî: jou → ca
• Korsîkayî: coppiu
• Latînî: iugum nêtar
• Lîtwanî: jungas nêr
• Mecarî: iga → hu, járom → hu
• Polonî: jarzmo → pl
• Romanyayî: jug → ro n
• Rusî: иго → ru (igo) nêtar
• Sirboxirwatî: igo → sh nêtar, jaram → sh nêr
• Slovakî: jarmo nêtar
• Spanî: yugo → es nêr
• Swêdî: ok → sv nêtar
• Tirkî: boyunduruk → tr
• Walonî: djeu → wa nêr
• Yûnanî: ζυγός → el (zygós) nêr