spehî

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /spɛˈhiː/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: spe·hî

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
spehî		herî spehî

Gelek kes gulan wek spehîtirîn tiştî dihesibînin.

spehî

1. delal, bedew, ciwan, rind, xweşik, şîrîn,
   kesa/ê yan tişta/ê rû yan bejna wê / wî bi dilê mirovî ye
2. baş, qenc, çê, çak
3. sax, saxlem

Herwiha

• siphey (di dewerên Bidlîs û Wan'ê)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: سپه‌حی‎, سپه‌هی‎

Dijmane

1. kirêt
2. xirab, nebaş
3. nesax, nexweş, xeste

Jê

• (Lêker) spehî bûn
• (Lêker) spehî kirin

• (Navdêr) spehîbûn
• (Navdêr) spehîkirin

• (Rengdêr) spehîbûyî
• (Rengdêr) spehîkirî
• spehîkar
• spehîkarî
• spehîker

• spehîkerî
• spehîtî

Etîmolojî

ji zimanên îranî, hevreha sipa (leşker, esker), farisî سپاه‎ (sipah), pehlewî spah, parsî ispaδ, sogdî ispaδ, avestayiya kevn spade-, avestayiya ciwan spaδe-. Bo guherîna maneyê ji "esker, leşker" bo "spehî, xweşik, ciwan, keşxe, qeşeng", bide ber cindî ("esker" --> "xweşik, keşxe"). Sebebê ku ihtimalen peyv bi rêya erebî li kurdî vegeriye, guherîna H bi ḧ ye. Li aliyekî din, ḧ di kurmanciya navendî de di peyvên xwemalî de jî bi berfirehî peyda dibe. Herwiha bide ber bedew ji erebî "bedewî" (koçer).

Werger

• Afrîkansî: mooi → af
• Albanî: i bukur → sq
• Almanî: schön → de
• Amharî: ቆንጆ (ḳonǧo)
• Aramî: שפירא‎
• Asamî: ধুনীয়া (dhunia), ভাল লগা (bhal loga), সুন্দৰ (xundor)
• Astûrî: guapu n, guapa m, formosu n, formosa m
• Avarî: берцинаб (bercinab)
• Azerî: gözəl → az, qəşəng → az, yaraşıqlı
• Bajwayiya kendava rojava: lawa'
• Baskî: eder
• Başkîrî: матур (matur)
• Belaîtî: jie batien
• Belarusî: выда́тны (vydátny), прыго́жы n (pryhóžy), харо́шы (xaróšy), красі́вы (krasívy), урадлі́вы (uradlívy), фа́йны (fájny)
• Bengalî: সুন্দর → bn (śundôr), খুবসুরত → bn (khubśurôt), হাসিন → bn (haśin)
• Bisayayiya bruneyî: bagak
• Bîkoliya naverast: magayon
• Bretonî: brav → br, kaer → br
• Bruneyî: bisai
• Bulgarî: краси́в (krasív), прекра́сен (prekrásen)
• Burmayî: လှသော (hla.sau:), လှပ → my (hla.pa.)
• Buryatî: һайхан (hajxan)
• Cingphoyî: tsawm
• Çamicuroyî: pya'c̈homa, pewa puti'na
• Çeçenî: хаза (χaza)
• Çekî: krásný → cs, pěkný → cs, sličný → cs
• Çînî:

  Kantonî: 靚 (leng³), 好睇 (hou² tai²), 漂亮 (piu³ loeng⁶), 美麗 (mei⁵ lai⁶)

  Dunganî: җүн (žün), җүн-ён (žün-i͡on), җиҗүн (žižün), җүнмый (žünmɨy)

  Mandarînî: 漂亮 → zh (piàoliang), 美 → zh (měi), 好看 → zh (hǎokàn), 美麗 → zh (měilì)

  Min dongî: 俊 (cóng), 漂亮 (piĕu-liông)

  Minnanî: 媠 → zh-min-nan (súi), 美麗 → zh-min-nan (bí-lē), 好看 (hó-khòaⁿ), 媠噹噹 → zh-min-nan (súi-tang-tang)

  Teoçewî: 雅 (ngia2)

  Wuyî: 漂亮 (phiau lian), 好看 (hau khoe)

• Dalmatî: bial
• Danmarkî: smuk → da
• Dusuniya navendî: olumis
• Erebî: جَمِيل‎ (jamīl)

  Erebiya misrî: جميل‎ (gamīl)

  Erebiya fasî: غزال‎ n (ḡuzāl), جميل‎ (jmīl), زوين‎ n (zwīn)

• Ermenî: գեղեցիկ → hy (gełecʿik), սիրուն → hy (sirun)
• Esperantoyî: bela → eo
• Estonî: kaunis → et, ilus → et
• Farisî: زیبا‎ → fa (zibâ), قشنگ‎ → fa (qašang)
• Ferî: vakur → fo, penur, fagur
• Fîjî: totoka
• Fînî: kaunis → fi
• Fransî: beau → fr n, belle → fr m
• Friyolî: biel n, biele m
• Frîsî: moai, kreas
• Gaelîka skotî: àlainn, bòidheach, brèagha, fèilleil, grinn, maiseach, rìomhach, sgèimheach
• Gotî: 𐍃𐌺𐌰𐌿𐌽𐍃 (skauns)
• Gujaratî: સુંદર (sundar)
• Gurcî: მშვენიერი (mšvenieri), ლამაზი (lamazi), ტურფა (ṭurpa), საუცხოო (saucxoo), საყვარელი (saq̇vareli), მომხიბლავი (momxiblavi), მიმზიდველი (mimzidveli), სასიამოვნო (sasiamovno), სანდომიანი (sandomiani), წარმტაცი (c̣armṭaci), თვალწარმტაცი (tvalc̣armṭaci), კოხტა (ḳoxṭa), მოხდენილი (moxdenili), პირმშვენიერი (ṗirmšvenieri)
• Haîtî: bò
• Hawayî: nani
• Hindî: ख़ूबसूरत (xūbsūrat), सुन्दर → hi (sundar)
• Holendî: mooi → nl, schoon → nl
• Hunsrikî: scheen
• Indonezî: indah → id, cantik → id, ayu → id, molek → id, cakep → id
• Îbranî: יָפֶה‎ n (yafé), יָפָה‎ m (yafá)
• Îdoyî: bela → io
• Îgboyî: oma
• Îngilîziya kevn: fæġer
• Îngilîziya navîn: beautevous, wynsom
• Îngilîzî: beautiful → en
• Înterlîngua: belle → ia
• Îrlendî: álainn, spéiriúil, dathúil, galánta
• Îstriyotî: biel n, biela m
• Îtalî: bello → it n, bella → it m, affascinante → it, incantevole → it, meraviglioso → it
• Îzlendî: fallegur → is, fagur → is
• Japonî: 美しい → ja (うつくしい, utsukushii), 綺麗 → ja (きれい, kirei), 素敵 → ja (すてき, suteki)
• Javayiya kevn: bĕcik
• Kadazaniya beravî: olumis
• Kalmîkî: сәәхн (sääxn)
• Kannadayî: ಸುಂದರ → kn (sundara)
• Kapverdî: bunitu, benite
• Katalanî: bell → ca n, bella → ca m, formós → ca n, formósa m, bonic → ca n, bonica → ca m
• Keçwayî: sumaq → qu, şumag, k'acha
• Kirgizî: сулуу → ky (suluu), көркөм → ky (körköm), кооз → ky (kooz), сонун → ky (sonun), чырайлуу → ky (çırayluu), чырай жүздүү → ky (çıray cüzdüü), сулуу → ky (suluu), укмуштай → ky (ukmuştay), укмуштай → ky (ukmuştay), ажайып → ky (acayıp), көйүткөн → ky (köyütkön)
• Kîngalî: ලස්සන → si (lassana), සුන්දර (sundara)
• Koreyî: 아름답다 → ko (areumdapda)
• Kornî: teg
• Kunigamî: 清ーらせん (すーらせん, sūrasen)
• Ladînoyî: ermozo n, ermoza m
• Lamboyayî: jorro
• Latînî: pulcher → la, formosus n, bellus → la n
• Latviyayî: skaists → lv, daiļš, glīts
• Lawsî: ງາມ (ngām), ງ້ອມ (ngǭm), ຈຸບຸ (chu bu), ຊະແລບ (sa lǣp)
• Lîmbûrgî: sjoen → li
• Lîtwanî: gražus → lt
• Lombardî: bel, bèll
• Lueyî: ᦇᦱᧄ (ngaam)
• Mòçenoyî: schea'
• Makedonî: убав (ubav), прекрасен (prekrasen)
• Malayalamî: സുന്ദരം → ml (sundaraṃ)
• Malezî: cantik → ms, indah → ms, molek → ms
• Mançûyî: ᠰᠠᡳᡴᠠᠨ (saikan), ᡥᠣᠴᡳᡴᠣᠨ (hocikon)
• Manksî: aalin, bwaagh, bwoyagh
• Maorî: waiwaiā, pīwari → mi, hūmārie, hūmārire, purotu, rerehua, tau → mi, ātanga, ātaahua
• Maratî: सुंदर (sundar)
• Mazenderanî: قشنگ‎, خجیر‎
• Mecarî: szép → hu, gyönyörű → hu
• Misrî: (nfr)
• Mongolî: сайхан → mn (sajhan), гуа → mn (gua), үзэсгэлэнтэй (üzesgelentej)
• Navajoyî: nizhóní, nizhóní yeeʼ
• Nedersaksî: schöön → nds, scheun
• Normandî: bieau n, belle m
• Norsiya kevn: fagr
• Okînawanî: 清らさん, 美らさん (ちゅらさん, churasan)
• Oksîtaniya kevn: bel
• Oksîtanî: bèl → oc n, bèla → oc m, bèu → oc n
• Oriyayî: ସୁନ୍ଦର (sundôrô)
• Oygurî: گۈزەل‎ (güzel)
• Ozbekî: yoqimli → uz, goʻzal → uz
• Peştûyî: ښکلی‎ → ps (ẍkwëlay)
• Plodîşî: schmock, scheen
• Polonî: piękny → pl, fajny → pl
• Portugalî: belo → pt n, bela → pt m, bonito → pt n, bonita → pt m, lindo → pt n, linda → pt m
• Puncabî: ਸੁਹਣਾ → pa (suhṇā)
• Qazaxî: әдемі (ädemı), әсем (äsem)
• Qiptî: ⲛⲉⲥⲉ (nese)
• Romagnolî: bël
• Romancî: bel n, bella m, bi n, biala m
• Romanî: śukar
• Romanyayî: frumos → ro n an nt, frumoasă → ro m
• Rusî: краси́вый (krasívyj), прекра́сный (prekrásnyj), приго́жий (prigóžij), ле́пый (lépyj)
• Sanskrîtî: सुन्दर → sa (sundara), सुरूप → sa (surūpa), मञ्जु → sa (mañju)
• Sardînî: bedhu n, bedha m, bellu n, bella m
• Sebwanoyî: matahom, maanyag
• Sicîlî: beddu → scn n, bedda → scn m
• Sidamoyî: xuʼma
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ле̑п, лије̑п, лип

  Latînî: lȇp → sh, lijȇp → sh, lip

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: ⰾⱑⱂⱏ (lěpŭ)

  Glagolîtîk: лѣпъ (lěpŭ), красьнъ (krasĭnŭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: лѣпъ (lěpŭ), красьнъ (krasĭnŭ)
• Slovakî: krásny, pekný
• Slovenî: lep → sl
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: rědny

• Spanî: hermoso → es, bello → es, lindo → es, guapo → es, bonito → es
• Sûdovî: grazi, skaista m
• Swahîlî: zuri → sw
• Swêdî: fin → sv, vacker → sv
• Şanî: ႁၢင်ႈလီ (hāang lǐi)
• Tacikî: зебо → tg (zebo), хушрӯ (xušrü)
• Tagalogî: maganda → tl
• Talişî: ğəşəng, reçin, rəvoşin, xos, cıvon
• Tamîlî: அழகிய → ta (aḻakiya)
• Tayî: สุนทร → th, สวย → th (sǔai), งาม → th (ngaam)
• Telûgûyî: అందమైన → te (andamaina), చక్కని → te (cakkani)
• Teterî: матур (matur), гүзәл (güzäl)
• Tirkî: güzel → tr
• Tirkmenî: görmegeý, gözel, gelşikli
• Toku-no-şîmayî: 清らさい (きゅらさい, kyurasai)
• Toxarî B: kartse
• Tswanayî: -ntle
• Tutongî: lawa'
• Urdûyî: خوبصورت‎ (xūbsūrat), سندر‎ (sundar)
• Ûkraynî: вродли́вий (vrodlývyj), краси́вий (krasývyj), га́рний (hárnyj), хоро́ший (xoróšyj), фа́йний (fájnyj), кра́сний (krásnyj)
• Venîsî: beło n, beła m
• Viyetnamî: đẹp → vi, xinh đẹp → vi
• Volapûkî: jönik → vo, lejönik → vo
• Walonî: bea → wa n, bele → wa m
• Weylsî: hardd → cy, prydferth → cy
• Xantî: хурамӑӈ (xuramăň)
• Ximêrî: ស្អាត → km (sʼaat), ល្អ → km (lʼɑɑ)
• Yidîşî: שיין‎ (sheyn)
• Yûnanî: ωραίος → el (oraíos), όμορφος → el (ómorfos)

  Kevn: καλός (kalós), ὡραῖος (hōraîos)

• Zhuangî: baenzsau, gacae, giengh
• Zimanê destan ê emerîkî: 5@NearCheek-PalmBack RoundVert OpenA@NearJaw-PalmBack