spehî

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /spɛˈhiː/

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: spe·hî

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
spehî		herî spehî

Gelek kes gulan wek spehîtirîn tiştî dihesibînin.

spehî

1. delal, bedew, ciwan, rind, xweşik, şîrîn,
   kesa/ê yan tişta/ê rû yan bejna wê / wî bi dilê mirovî ye
2. baş, qenc, çê, çak
3. sax, saxlem

Herwiha

• siphey (di dewerên Bidlîs û Wan'ê)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: سپه‌حی‎ / سپه‌هی

Dijmane

1. kirêt
2. xirab, nebaş
3. nesax, nexweş, xeste

Jê

• (Lêker) spehî bûn
• (Lêker) spehî kirin

• (Navdêr) spehîbûn
• (Navdêr) spehîkirin

• (Rengdêr) spehîbûyî
• (Rengdêr) spehîkirî
• spehîkar
• spehîkarî
• spehîker

• spehîkerî
• spehîtî

Etîmolojî

Belku hevreha peyva زيبا )=zîba( ya do zimanê farsî/derî de bi hemîn wateyê dihê.

ji navê serbazên siwarî yên osmanî yên nerêkûpêk "Sipahi" û ji navê serbazên siwarî yên berê yên xwecîh yên Cezayîrî di artêşa Frensî "Spahi" ji zimanên îranî, hevreha sipa (leşker, esker), farisî سپاه‎ (sipah), pehlewî spah, parsî ispaδ, sogdî ispaδ, avestayiya kevn spade-, avestayiya ciwan spaδe-. Bo guherîna maneyê ji "esker, leşker" bo "spehî, xweşik, ciwan, keşxe, qeşeng", bide ber cindî ("esker" --> "xweşik, keşxe"). Sebebê ku ihtimalen peyv bi rêya erebî li kurdî vegeriye, guherîna H bi ḧ ye. Li aliyekî din, ḧ di kurmanciya navendî de di peyvên xwemalî de jî bi berfirehî peyda dibe. Herwiha bide ber bedew ji erebî "bedewî" (koçer).

Werger

• Afrîkansî: deftig → af, mooi → af
• Amharî: ቆንጆ → am (ḳonǧo) (ḳōnjō)
• Bretonî: brav → br; kaer → br
• Çînî: 漂亮 → zh, 美 → zh
• Danmarkî: skøn → da; smuk → da
• Albanî: bukur → sq
• Almanî: schön → de, gut → de, angenehm → de, ^?zauberhaft → de
• Erebî: جميل‎ → ar (cemîl), حلو‎ → ar, رائع‎ → ar, وسيم‎ → ar, جذاب‎ → ar, حسن‎ → ar
• Esperantoyî: bela → eo
• Farisî: سفید‎ → fa, خوب‎ → fa, قشنگ‎ → fa, زیبا‎ → fa, فراوان‎ → fa
• Ferî: vakur → fo
• Fînî: kaunis → fi, sievä → fi, nätti → fi, hyvännäköinen → fi, suloinen → fi
• Fransî: beau → fr nêr, belle → fr mê
• Frîsî: moai → fy
• Gaelîka skotî: briagha → gd
• Holendî: schoon → nl; mooi → nl, fraai → nl, knap → nl, net → nl, prachtig → nl, schoon → nl
• Mecarî: gyönyörű → hu, szép → hu
• Îbranî: נֶהַדָר‎ → he (nehedar)
• Indonezî: cantik → id; indah → id; permai → id
• Inglîzî: beautiful → en, fine → en, handsome → en, lovely → en, fair → en, pretty → en, lousy → en, pediculous → en, ^?dope → en
• Inglîziya kevn: fæger, wlitig
• Îtalî: bello → it, carino → it
• Îzlendî: fagur → is; legur → is, fallegur → is
• Japonî: 美しい (うつくしい, utsukushii), 綺麗 (きれい, kirei), 素敵 (すてき, suteki)
• Katalanî: bell → ca
• Latînî: formosus → la, pulcher → la
• Malezî: cantik → ms, indah → ms
• Maltayî: sabih → mt
• Mayayiya yukatekî: hats’uts
• Navajoyî: nišžóní → nv
• Norwecî: skjønn → no; vakker → no, pen → no
• Papyamentoyî: bunita → pap, kiut → pap
• Polonî: piękny → pl, ładny → pl
• Portugalî: belo → pt; formoso → pt; lindo → pt, bonito → pt, pulcro → pt
• Romanyayî: frumos → ro
• Rusî: красивый → ru (krasivyj)
• Sirananî: moy → srn
• Somalî: aragsan → so; jalaqsan → so
• Spanî: bella → es; hermosa → es
• Swahîlî: -zuri → sw
• Swêdî: skön → sv, vacker → sv
• Tagalogî: magandá → tl
• Tirkî: güzel → tr, alımlı çalımlı → tr, aynalı → tr, yalabık → tr, ahu → tr, bedii → tr, cemile → tr, cıcık → tr, gökçe → tr, latif → tr, hoş → tr
• Viyetnamî: đẹp → vi, đẹp đẽ → vi
• Yûnanî: αίθριος → el (aíthrios), εξαίσιος → el (exaísios), ωραίος → el (oraíos), υπέροχος → el (ypérochos)
• Zuluyî: -bukekayo → zu, -hle → zu