hevîr
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | hevîr | hevîr | ||
Îzafe | hevîrê | hevîrên | ||
Çemandî | hevîrî | hevîran | ||
Nîşandera çemandî | wî hevîrî | wan hevîran | ||
Bangkirin | hevîro | hevîrino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | hevîrek | hevîrin | ||
Îzafe | hevîrekî | hevîrine | ||
Çemandî | hevîrekî | hevîrinan |

hevîr nêr
- Arê (ardê) ku têkilî nav avê hatiye kirin daku hev bigire û paşî nan jê tê çêkirin.
- Girikên hevîrî.
- Hevîr tiştê strandî ya ku ji tiştekî toz û avê pêk tê ye. Mînak hevîrê ard heye. Mirov hinek av bera ser ard dide û distrê. Ew dibe hevîr. Her wiha hevîrê heriyê, hevîrê garisan, hevîrê ceh û hin wekî din jî dibe.
- Girt û ba tesnîmê safî kir hevîr
Têkveda heta ku ew qenc bû xemîr — (Mela Hisênê Bateyî)
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Jê[biguhêre]
- (Lêker) hevîr bûn
- (Lêker) hevîr kirin
- (Navdêr) hevîrbûn
- (Navdêr) hevîrkirin
- (Rengdêr) hevîrbûyî
- (Rengdêr) hevîrkirî
- hevîrî
- hevîrtirş
Etîmolojî[biguhêre]
Hevreha soranî ههویر (hewîr), kurdiya başûrî xewîr / xemîr, belûçî همیر (hemîr), zazakî mîr, farisî خمیر (xemîr), ermenî խմոր (ximor), azerî xəmir, tirkî hamur... hemû ji erebî خَمِير (ḵamīr) ji خمر (xemere, “meyîn, perçivîn, pif bûn”) têkilî خمر (xemr: mey, vexwarina meyandî > kurdî xemir) ji aramî [Peyv?] yan jî hevreha aramî חמע / ܚܡܥ (x-m-'-: meyîn), îbrî חמץ (x-m-ts-: meyîn) û herwiha erebî حمض (ḥ-m-ḍ-: tirş bûn) ku serekaniya peyva kurdî havên e.
Bo diyardeya guherîna X bi H, bidin ber farisî خشک (xoşk) û kurmancî hişk. Hem "hevîr" û hem jî "havên" ev demekî gelek dirêj e ku di kurdî de cih girtiye ji ber ku ji sedsala 12an pz ve êdî M di kurmancî de nabe V.
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Aramî:
- Baskî: ore → eu
- Çekî: těsto → cs
- Danmarkî: dej → da
- Albanî: brumë → sq mê
- Almanî: Teig → de nêr
- Erebî: عجين ('ecîn), عجينة ('ecîne), ?الطمل → ar, ?العجین → ar, ?المعجون → ar
- Farisî: خمیر → fa
- Fînî: taikina → fi
- Fransî: pâte → fr
- Holendî: deeg → nl
- Mecarî: tészta → hu
- Inglîzî: dough → en, pasty → en, putty → en, ?dentifrice → en, ?pasta → en, ?pastein → en, ?spackle → en
- Îtalî: pasta → it
- Îzlendî: deig → is nêtar
- Japonî: 生地 (kiji)
- Katalanî: pasta → ca mê
- Koreyî: 반죽 (banjuk)
- Sirboxirwatî: tijesto → sh
- Latînî: farina → la mê
- Polonî: ciasto → pl
- Portugalî: massa → pt
- Rusî: тесто → ru (testo)
- Sirboxirwatî:
- Skotî: taois → sco mê
- Slovakî: cesto → sk
- Spanî: masa → es, pasta → es
- Swêdî: deg → sv
- teterî: qamır
- Tirkî: hamur → tr
- Yûnanî: ζύμη (zími), ζυμάρι (zimári), φύραμα (fírama), πάστη (pásti)