bêhn
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | bêhn | bêhn | ||
Îzafe | bêhna | bêhnên | ||
Çemandî | bêhnê | bêhnan | ||
Nîşandera çemandî | wê bêhnê | wan bêhnan | ||
Bangkirin | bêhnê | bêhnino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | bêhnek | bêhnin | ||
Îzafe | bêhneke | bêhnine | ||
Çemandî | bêhnekê | bêhninan |

bêhn mê
- Tişta/ê mirov bi difinê pê dihese.
- Ahûwê sipî ii çav di reşbûn
Biskên di sîyah û bêhnê xweşbûn — (ku) - Em vegerin ser nîrê zêrîn Zankoya Zaxo û çima min bêhna serxwebûna jê kiriye? — (Konê rej, Min bêhna serxwebûna Kurdistanê ji Zankoya Zaxo kir [arşîv], basnews.com, 20.05.2019)
- Li Almanyayê, kûçikên leşkerî yên taybet li ser bêhna koronayê hatine perwerdekirin. Ew niha bi rêjeyeke zêde, bi rêya bêhnê dikarin nexweşên koronayê nas bikin. — (rûdaw, Li Almanyayê kûçikên leşkerî bi bêhna koronayê hatin perwerdekirin [arşîv], rudaw.net, 27.07.2020)
- Ahûwê sipî ii çav di reşbûn
- Hewayê mirov di dev û difina xwe re tîne û dibe.
- Dem derbas dibû. Ji dûr ve dengê hewtehewta kûçikên gund dihat. Û xalê Cemîl hêdî hêdî ber bi dawiya çîroka xwe ve dihat. Bîstek din wek her tiştî ev çîrok jî bi dawî bibû. Xalê Cemîl gava bêhneke kûr kişand û got; 'Ev çîroka me çû deştê, dê û bavên guhdaran jî cih bihiştî' ev dihat wateya ku ev çîrok jî xelas û bi dawî bûye. — (Mem Farqînî, Ristemê Zal kî ye? [arşîv], xwebun.org, 07.09.2020)
- Demek kurt anku kin.
- Şêx Ubeydullah rojeke ji rojên zor û zehmet, li civateke mezin wiha dibêje: 'Bêhêvî nebin, xwe bernedin, hevdu bigirin. Ji bîr nekin ku wexta reştariya şevê bêhnek beriya berbangê ye'. — (Abdurahman Sever, Berhemên ruhê xwebûnê-4: Şêx Ubeydullahê Nehrî [arşîv], xwebun.org, 18.11.2020)
- bal[Ji bo vê maneyê çavkanî hewce ye. (+) ]
- Bîsteke li hêvîya dostê xwe ma ku bêhna wî were ber wî, û dûvre pirsiyara ku ji bo wê hatibû bi dev kir — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 19, ISBN 978-605-2246-80-1)
Hevmane[biguhêre]
- (tişta/ê mirov bi difinê pê dihese) hilm
- (hewayê mirov di dev û difina xwe re tîne û dibe) henase, nefes, hilm
- (demek kurt) bîsk, kêlî
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Herwiha[biguhêre]
Jê[biguhêre]
- (lêker) bêhna xwe vekirin
- (lêker) bêhn berdan
- (navdêr) bêhnberdan
- (navdêr) bêhndan
- (lêker) bêhn dan
- (rengdêr) bêhndayî
- (rengdêr) bêhnfireh
- (lêker) bêhn fireh kirin
- (navdêr) bêhngirtin
- (lêker) bêhn girtin
- (lêker) bêhn hilanîn
- (lêker) bêhn hilkêşan
- (navdêr) bêhnketin
- (lêker) bêhn ketin
- (rengdêr) bêhnketî
- (navdêr) bêhnkirin
- (lêker) bêhn kirin
- (rengdêr) bêhnkirî
- (lêker) bêhn lê çikandin
- (rengdêr) bêhnteng
- (navdêr) bêhnvedan
- (lêker) bêhn çikîn
Etîmolojî[biguhêre]
Ji proto-îranî *beud-² (“bêhn kirin”), hevreha avestayî bus- (bêhn kirin), pehlewî boy-, parsî buy-, farisî û zazakî boye, soranî bon, osetî bud. Herwiha bûstan ji heman rehî ye.
Werger[biguhêre]
- Almanî: Geruch → de n, Atem → de n, Puste → de m, ?Aroma → de m, ?Würze → de m, ?Würzsauce → de m
- Erebî: رائحة → ar, عرف → ar, ?نفس → ar, ?إرج → ar, ?ریح → ar, ?قهوة → ar, ?نشوة → ar, ?نشیة → ar, ?ریا → ar
- Farisî: رایحه → fa, نفس → fa, بو → fa, بوی → fa, ?بوی → fa
- Fînî: haju → fi
- Holendî: geur → nl n, reuk → nl n, stank → nl n
- Mecarî: szag → hu
- Îbranî: ריח (reykha)
- Indonezî: bau → id, aroma → id
- Inglîzî: smell → en, odor → en, odour → en, reek → en, stench → en, stink → en,
whiff, pong → en, niff → en, aroma → en, relish → en, ?jiffy → en, ?olfactometer → en, ?smeel → en, ?twang → en, ?jiff → en - Îtalî: odore → it
- kazaxî: кетшi (ketşi)
- Portugalî: cheiro → pt n
- Romanyayî: miros → ro nt
- Rusî: запах (zápakh)
- Spanî: olor → es n
- Swêdî: lukt → sv g
- Telûgûyî: వాసన (vaasana)
- Tirkî: koku → tr, rayiha → tr, teneffüs → tr, nefes → tr, soluk → tr, ?nöbet → tr