poz

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /pʰoːz/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: poz

Navdêr 1

Tewandina poz
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	poz	poz
Îzafe	pozê	pozên
Çemandî	pozî	pozan
Nîşandera çemandî	wî pozî	wan pozan
Bangkirin	pozo	pozino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pozek	pozin
Îzafe	pozekî	pozine
Çemandî	pozekî	pozinan

poz (1)

poz nêr, p-ya req

1. (anatomî) Parçeya leşî ya li rûya mirov û candarên din bêhna xwe tê re dikişînin û berdidin, pê bêhn dikin tiştan û kilmûşî tê re diavêjin.

   Hevmane: bêvil, difin, kepî, lût

2. Pêşîya an parçeya tûj ya alavek.
   • ...ronahîyek şîn li pozê gopalê xwe yê bisêr da, — (J.R.R. Tolkien (wergêr Samî Hêzil), Hobbit, Cervantes, 2023, çapa 1ê, r. 25, ISBN 9786257724838)

Bikaranîn

• Ûrmîye, Dihok : difin
• Hekarî : difin, kepî
• Şingal: kepû
• Amed (û derdoran), Dêrsim: poz

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: پۆز
• kurdî-krîlî: поз

Jê

• pozber
• pozberan
• pozberî
• pozbilind
• pozbilindahî
• pozbilindayî
• pozbilindî
• pozfincik
• pozheçî
• pozhildayî
• pozkilmûş
• pozkuling
• pozlîçik
• pozmik
• pozrakirin
• pozçanqil
• pozê çiyayî
• pozşûjin

Etîmolojî

Hevreha farisiya navîn poz, pûz, belûçî پونز (ponz), (lekî pêt, lurî pit, ) peştûyî پزه (pêzh), osetiya îronî фындз (findz), osetiya dîgorî фий (fiy), ji proto-hindûewropî *neh₂s- yan *nh₂es-, bide ber rusî нос (nos) (nos), lîtwanî nosis, îngilîzî nose, latînî nāsus, fransî nez, almanî Nase, swêdî näsa, sanskrîtî नासिका (nāsikā) (nasika-)... Sebebê guherîna "n > p" di zimanên îranî de nayê zanîn. Peyva "poz" di gelek devokên kurmancî û herwiha di soranî û farisî de bi maneya "organa nefesê" ne li kar e.

Bi zaravayên din

• Soranî: لووت (lût), کەپوو (kepû), qepoz, difin
• Kurdiya başûrî: لۊت (lüt), qepoz, divang, xiranke
• Zazakî: zincî mê, kepûge mê, vinî mê, pirnike mê, pozike mê
• Lekî: pêt

Werger

bêvil, difin, kepî, lût

• Abauyî: kasan
• Abuyî: mutu
• Abxazî: аҧынҵа (āpənc̣ā)
• Adîgeyî: пэ (pɛ)
• Afarî: san
• Afrîkansî: neus → af
• Aghulî: хъехъв (qeqʷ)
• Agtayiya kagayanî ya navendî: igung
• Aguarunayî: nuhi
• Akanî: ɛhwene, hwene
• Aklanon: ilong
• Alawayî: gujumur
• Albanî: hundë → sq
• Almaniya Pennsylvania: Naas mê
• Almanî: Nase → de mê

  Elmanîşî: Nase mê

• Altayiya başûrî: тумчук (tumčuk)
• Amayî: amu
• Amharî: አፍንጫ → am (ʾäfnč̣a)
• Andî: магьар (mahar)
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: bichį́h

• Aragonî: naso
• Aromanî: nari mê, nare mê
• Arrernteya rojavayî: alhe
• Arrernteyiya rojavayî: alhe
• Asamî: নাক (nak)
• Astûrî: ñariz → ast mê, ñarra → ast mê
• Avarî: мегӏер (meʻer)
• Aymarayî: nasa → ay
• Aynuyî: エトゥ (’etu)
• Azerî: burun → az
• Bahnarî: muh
• Bajwayiya kendava rojava: urung
• Baskî: sudur → eu
• Başkîrî: танау (tanaw)
• Bataktobayî: igung
• Batsbî: მარლʻო̆ (marlʻŏ)
• Bau bidayuh: ndung
• Belarusî: нос nêr (nos)
• Belûçî: پونز (ponz)
• Bengalî: নাক → bn (nak)
• Bîkoliya naverast: dungo
• Bororoyî: eno
• Bretonî: fri → br nêr
• Buduxî: меъел (meʔel)
• Bukidnon manoboyiya rojavayî: izung
• Bulgarî: нос → bg nêr (nos)
• Burmayî: နှာခေါင်း → my (hnahkaung:)
• Buryatî: хамар (xamar)
• Çamicuroyî: kulu
• Çeçenî: мара (mara)
• Çekî: nos → cs nêr
• Çepangî: नेह्
• Çerokî: ᎠᏴᏐᎵ (ayvsoli)
• Çiçimeca-jonazî: kanu
• Çîçewayî: mphuno
• Çîkasawî: ibichchala'
• Çînî:

  Kantonî: 鼻 → yue (bei⁶)

  Dunganî: бизы (bizɨ)

  Ganî: 鼻公 (pit⁷ gung), 鼻子 (pit⁷ zi)

  Hakkayî: 鼻 (phi), 鼻公 (phi-kûng)

  Jinî: 鼻子 (bieh⁵ zeh)

  Mandarînî: 鼻子 → zh (bízi), 鼻 → zh (bí)

  Min dongî: 鼻 (pé)

  Minnanî: 鼻仔 → zh-min-nan (phīⁿ-á)

  Wuyî: 鼻頭 / 鼻头

  Xiangî: 鼻子 (bi⁶ zr)

• Çuvaşî: сӑмса (sămsa)
• Dalmatî: nuos nêr
• Danmarkî: næse → da giştî, snude giştî
• Divehî: ނޭފަތް (nēfat̊)
• Drungî: svna
• Dusuniya navendî: todung
• Elfdalî: nev nêtar
• Endonezyayî: hidung → id
• Erebî: أَنْف → ar nêr (ʾanf), خَشَم nêr (ḵašam)

  Erebiya misrî: مناخير mê (manaḵīr)

  Erebiya kendavî: خشم nêr (ḵešim), بوز nêr (būz)

  Erebiya hîcazî: خشم nêr (ḵušum)

  Erebiya iraqî: خشم nêr (ḵašim)

  Erebiya fasî: نيف nêr (nīf)

  Erebiya bakûrê şamê: منخار nêr (minḵār)

  Erebiya başûrê şamê: منخار nêr (munḵār), خشم nêr (ḵúšum)

• Ermenî: քիթ → hy (kʻitʻ)

  Ermeniya kevn: քիթ (kʻitʻ), ռունգն (ṙungn)

• Erzayî: судо (sudo)
• Esperantoyî: nazo → eo
• Estonî: nina → et
• Evenî: оӈат (oŋat)
• Evenkî: оңокто
• Farefareyî: yõorɛ
• Farisî: بینی → fa (bini), دماغ → fa (damâğ), نس → fa (nos)
• Ferî: nøs → fo mê
• Fînî: nenä → fi
• Frankoprovansî: nâs
• Fransî: nez → fr nêr
• Friyolî: nâs
• Frîsiya bakur: nöös mê, Nees mê
• Frîsiya saterlandî: Noose mê
• Frîsî: noas → fy giştî
• Gaelîka skotî: sròn mê
• Gagawzî: burnu
• Galîsî: nariz → gl nêr
• Gujaratî: નાક → gu nêtar (nāk)
• Gurcî: ცხვირი → ka (cxviri)
• Hadzayî: ʔìntʰàwè-
• Haîtî: nen
• Hawayî: ihu
• Hawsayî: hanci → ha
• Higaononî: idung
• Hindî: नाक → hi mê (nāk), नासिका → hi mê (nāsikā)
• Hîlîgaynonî: ilong
• Hmongî: ntswg
• Holendî: neus → nl nêr
• Hunsrikî: Naas mê
• Hunzibî: мару (maru)
• Îbanagî: igung
• Îbranî: אַף → he nêr (af), חוֹטֶם nêr (khótem)
• Îdoyî: nazo → io
• Îlokanoyî: agong
• Îngilîziya kevn: nosu mê
• Îngilîzî: nose → en
• Îngriyî: nenä
• Îngûşî: мераж (meraž)
• Înuîtî: ᕿᖓᖅ → iu (qingaq)
• Îranunî: ngirung
• Îrlendî: srón → ga mê
• Îsnagî: ixong
• Îstro-romanyayî: nås
• Îtalî: naso → it nêr
• Îu mienî: mba'zorng
• Îzlendî: nef → is nêtar
• Japonî: 鼻 → ja (はな, hana)
• Javayiya kevn: hirung
• Javayî: irung → jv
• Kala lagaw yayî:
• Kalalîsûtî: qingaq
• Kalmîkî: хамр (xamr)
• Kamiya başûrî: maengl
• Kannadayî: ಮೂಗು → kn (mūgu), ನಾಸಿಕ → kn (nāsika)
• Kanuriyî: kǝnza
• Kapampanganî: arung
• Kapverdî: naris
• Karaçay-balkarî: бурун (burun)
• Karakalpakî: murın
• Karelî: nenä
• Kaşûbî: nos nêr
• Katalanî: nas → ca nêr
• Kaurnayî: mudlha
• Keçwayî: sinq'a, sinqa → qu
• Khasiyî: khmut
• Khinalugî: кӏыты́р (ḳɨtɨ́r)
• Khumi çinî: nawryng
• Kirgizî: мурун → ky (murun)
• Kîmaragangî: todung
• Kîngalî: නාසය → si (nāsaya)
• Kînyarwandayî: izuru sinif 5/6, amazuru pirjimar
• Kohoyî: muh
• Komî-permyakî: ныр (nyr)
• Koreyî: 코 → ko (ko)
• Kreyoliya morîtanî: nene
• Kreyoliya seyşelî: nennen
• Kumikî: бурун (burun)
• Latgalî: nuoss
• Latînî: nāsus → la
• Latviyayî: deguns → lv nêr
• Lawsî: ດັງ (dang)
• Lezgînî: нер (ner)
• Lîtwanî: nosis → lt nêr
• Lîvonî: nanā
• Lombardî: nas nêr
• Lotudî: odung
• Lueyî: ᦡᧂ (ḋang)
• Luhyayî: kamoolu
• Luksembûrgî: Nues mê
• Luoyî: um
• Maguindanaoyî: ngirung
• Makedonî: нос nêr (nos)
• Malagasî: orona → mg
• Malayalamî: മൂക്ക് → ml (mūkkŭ)
• Malezî: hidung → ms
• Maltayî: mnieħer nêr
• Mamprulî: nyɔya
• Mançûyî: ᠣᡶᠣᡵᠣ
• Mandinkayî: nuŋo
• Manksî: stroin mê
• Mansakayî: ilong
• Maorî: ihu → mi, kanekane
• Maranaoyî: ngirong
• Maratî: नाक → mr (nāk), नासिका → mr (nāsikā)
• Marîkopayî: iihuu
• Masayî: enkume mê
• Mazenderanî: ونی (veni)
• Mbya guaraniyî: xĩ
• Mecarî: orr → hu
• Megleno-romanyayî: nas
• Melanauyiya navendî: uduong
• Misrî: (fnḏ nêr)
• Mokşayî: шалхка (šalxka)
• Mongolî:

  Kirîlî: хамар → mn (xamar)

  Mongolî: ᠬᠠᠮᠠᠷ (qamar)

• Monî: မိုဟ်
• Muongî: mũi
• Nahwatliya klasîk: yacatl
• Nahwatlî: yacatl → nah
• Namayî: ǂguis
• Nanayî: вакса (waksa), опоро (oporo)
• Navajoyî: áchį́į́h
• Nedersaksî: Nääs mê
• Nenetsiya tundra: пыя (piya)
• Nepalî: नाक → ne (nāk)
• Nganasanî: ӈүӈкә (ŋüŋkə)
• Ngarrindjerî: kopi
• Nîvxî: вих (vix)
• Normandî: naïz nêr, nez nêr
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: nese → no nêr yan mê

  Norweciya nînorskî: nase → nn nêr

• Nupeyî: eyè
• Ojibweyî: injaanzh
• Oksîtanî: nas → oc nêr
• Oriyayî: ନାକ → or (nakô)
• Oromoyî: funyaan
• Osetî: фий (fij), фындз (fynʒ)
• Osmanî: بورون (burun), بینی (bînî), انف (enf), مشام (meşâmm)
• Oygurî: بۇرۇن (burun)
• Ozbekî: burun → uz
• Palî: nas mê, nāsikā mê
• Papyamentoyî: nanishi
• Peştûyî: پزه → ps mê (pozá), پوزه → ps mê (pozá)
• Pîttcantcatcarayî: mulya
• Plodîşî: Näs mê
• Polabî: nös nêr
• Polonî: nos → pl nêr
• Portugalî: nariz → pt nêr
• Puncabî: ਨੱਕ → pa (nakka)
• Qazaxî: мұрын → kk (mūryn)
• Qiptî: ϣⲁⲓ nêr (šai), ϣⲁⲛⲧ- nêr (šant-)
• Romancî: nas
• Romanî: nakh nêr
• Romanyayî: nas → ro nêtar
• Rungusî: oddung
• Rusî: нос → ru nêr (nos)
• Rusînî: нос nêr (nos)
• Sabah bisayayî: odung
• Sahoyî: san
• Samî:

  Samiya înarî: njune

  Samiya bakurî: njunni

  Samiya skoltî: njuuʹnn

  Samiya başûr: njuenie

• Sandaweyî: ɳǀáti̥
• Sanskrîtî: नस् → sa mê (nas), नासिका → sa mê (nāsikā), नासा → sa (nāsā)
• Santalî: ᱢᱩ (mu)
• Sardînî: nasu
• Sebopî: ungit
• Sebwanoyî: ilong
• Sekapanî: urue
• Sicîlî: nasu → scn nêr, nasca → scn mê
• Silesî: sznupa mê
• Sindhî: نڪ → sd (naku)
• Sirananî: noso
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: но̑с nêr

  Latînî: nȏs → sh nêr

• Sîlhetî: ꠘꠣꠇ (nax)
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: носъ nêr (nosŭ)

  Glagolîtîk: ⱀⱁⱄⱏ nêr (nosŭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: носъ nêr (nosŭ)
• Slovakî: nos → sk nêr
• Slovenî: nọ̑s → sl nêr
• Somalî: san → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: nos nêr

  Sorbiya jorîn: nós nêr

• Sotoyiya başûr: nko
• Spanî: nariz → es mê
• Sundanî: pangambung → su
• Svanî: ნეფხვნა (nepxvna)
• Swahîlî: pua → sw sinif 9/10
• Swêdî: näsa → sv giştî
• Şanî: ၶူႈလင် (khūu lǎng)
• Şorî: пурун (purun)
• Tabaruyî: ngununu
• Tacikî: бинӣ → tg (binī), димоғ (dimoġ)
• Tagal murutî: arung
• Tagalogî: ilong → tl
• Tambunan dusunî: todung
• Tamîlî: மூக்கு → ta (mūkku)
• Taosî: phə́yna
• Tarantinoyî: nase nêr
• Tarifitî: anzar nêr, tinzar mê
• Taşelhitî: ⵜⵉⵏⵣⴰⵔ mê (tinzar), ⵜⵉⵏⵅⴰⵔ mê (tinxar), ⵉⵏⵣⴰⵔ nêr (inzar), ⵉⵏⵅⴰⵔ nêr (inxar)
• Tausugî: ilung
• Tayî: จมูก → th, นัตถุ์ → th, นาสิก → th, ดัง → th (dang)
• Tedim çinî: naak
• Telûgûyî: ముక్కు → te (mukku)
• Temazîxtiya atlasa navendî: ⵜⵉⵏⵣⴰⵔ mê (tinzar), ⵜⵉⵏⵅⴰⵔ mê (tinxar)
• Ternateyî: ngunu
• Teteriya krîmî: burun
• Teterî: борын → tt (borın)
• Tetûmî: inus
• Tidoreyî: ngunu, ngun
• Tigrînî: ኣንፈተ (ʾanfätä), ኣፍንጫ (ʾafnč̣a)
• Timugon murutî: arung
• Tirkî: burun → tr
• Tirkmenî: burun → tk
• Tiwî: yirringintamura, jinimuli, tinkimaga
• Tîbetî: སྣ (sna), ཤངས (shangs)
• Tokpisinî: nus
• Tombonuoyî: ondung
• Tuvanî: думчук (dumçuk), хаай (xaay)
• Udiheyî: ŋühɵ
• Udmurtî: ныр (nyr)
• Ugarîtî: 𐎀𐎔 (ảp)
• Urdûyî: ناک mê (nāk)
• Ûkraynî: ніс → uk nêr (nis)
• Viyetnamî: mũi → vi
• Volapûkî: nud → vo
• Voroyî: nõna
• Walonî: nez → wa
• Warayî: irong
• Warlpirî: mulyu, nginymana
• Weylsî: trwyn → cy nêr
• Wîlamowî: noos
• Wînnebagoyî: paa
• Wolofî: bakkan → wo
• Xakasî: пурун (purun)
• Ximêrî: ច្រមុះ → km (crɑmuh)
• Yagnobî: нес (nes)
• Yakanî: ūng
• Yakutî: мурун (murun)
• Yamanayî: kaSuS
• Yidîşî: נאָז mê (noz)
• Yiyiya siçuwayî: ꅳꁖ (hnap bbit)
• Yogadî: igung
• Yorubayî: imú
• Yûnanî: μύτη → el mê (mýti)

  Yûnaniya kevn: ῥίς (rhís)

• Zêlandî: neuze mê
• Zhuangî: ndaeng
• Zouyî: na
• Zuluyî: ikhala → zu sinif 5/6

Navdêr 2

poz mê

1. qûn, paşî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. quz, vajîna^{[Ji bo vê maneyê çavkanî hewce ye. (+) ]}
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Ihtimalen bi guherandina "quz / qûn/qon > poz" (difin, kepî, bêvil, lût) ji ber tabûyê.

Navdêr 3

poz

1. xwexemilandin yan bişirîn bo wênegirtinê
   • Berî çend salan dema min di derbarê pêwendiyên kurd û swêdiyan de kar dikir, ez di arşîvan de rastî sûretekî gelek xweş hatibûm. Bi kincên xwe yên herêmî ve poz dabû. — (Rohat Alakom: Serpêhatiya Mîr Îsmaîl Beg, Netkurd.com, 9/2007)

Etîmolojî

Deyn ji îngilîzî pose ji fransî poser.

Jê

• poz dan (lêker)
• poz girtin (lêker)
• poz kirin (lêker)
• pozgirtin (navdêr)

Werger

poz dan

• Fînî: poseerata → fi
• Fransî: poser → fr
• Îngilîzî: to pose → en

Romagnolî

Navdêr

poz nêr

1. bîr (çala avê, kaniya neftê û hwd)
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bîr hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Tirkî

Navdêr

poz

1. wuçan, poz
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. fors, kuşpenetî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]