poz
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr 1
[biguhêre]Tewandina poz | ||
---|---|---|
Zayenda nêr a binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | poz | poz |
Îzafe | pozê | pozên |
Çemandî | pozî | pozan |
Nîşandera çemandî | wî pozî | wan pozan |
Bangkirin | pozo | pozino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | pozek | pozin |
Îzafe | pozekî | pozine |
Çemandî | pozekî | pozinan |

poz nêr, p-ya req
- (anatomî) Parçeya leşî ya li rûya mirov û candarên din bêhna xwe tê re dikişînin û berdidin, pê bêhn dikin tiştan û kilmûşî tê re diavêjin.
- Pêşîya an parçeya tûj ya alavek.
- ...ronahîyek şîn li pozê gopalê xwe yê bisêr da, — (J.R.R. Tolkien (wergêr Samî Hêzil), Hobbit, Cervantes, 2023, çapa 1ê, r. 25, ISBN 9786257724838)
Bikaranîn
[biguhêre]Bi alfabeyên din
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha farisiya navîn poz, pûz, belûçî پونز (ponz), (lekî pêt, lurî pit, ) peştûyî پزه (pêzh), osetiya îronî фындз (findz), osetiya dîgorî фий (fiy), ji proto-hindûewropî *neh₂s- yan *nh₂es-, bide ber rusî нос (nos) (nos), lîtwanî nosis, îngilîzî nose, latînî nāsus, fransî nez, almanî Nase, swêdî näsa, sanskrîtî नासिका (nāsikā) (nasika-)... Sebebê guherîna "n > p" di zimanên îranî de nayê zanîn. Peyva "poz" di gelek devokên kurmancî û herwiha di soranî û farisî de bi maneya "organa nefesê" ne li kar e.
Bi zaravayên din
[biguhêre]- Soranî: لووت (lût), کەپوو (kepû), qepoz, difin
- Kurdiya başûrî: لۊت (lüt), qepoz, divang, xiranke
- Zazakî: zincî mê, kepûge mê, vinî mê, pirnike mê, pozike mê
- Lekî: pêt
Werger
[biguhêre]bêvil, difin, kepî, lût
- Abauyî: kasan
- Abuyî: mutu
- Abxazî: аҧынҵа (āpənc̣ā)
- Adîgeyî: пэ (pɛ)
- Afarî: san
- Afrîkansî: neus → af
- Aghulî: хъехъв (qeqʷ)
- Agtayiya kagayanî ya navendî: igung
- Aguarunayî: nuhi
- Akanî: ɛhwene, hwene
- Aklanon: ilong
- Alawayî: gujumur
- Albanî: hundë → sq
- Almaniya Pennsylvania: Naas mê
- Almanî: Nase → de mê
- Elmanîşî: Nase mê
- Altayiya başûrî: тумчук (tumčuk)
- Amayî: amu
- Amharî: አፍንጫ → am (ʾäfnč̣a)
- Andî: магьар (mahar)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: bichį́h
- Aragonî: naso
- Aromanî: nari mê, nare mê
- Arrernteya rojavayî: alhe
- Arrernteyiya rojavayî: alhe
- Asamî: নাক (nak)
- Astûrî: ñariz → ast mê, ñarra → ast mê
- Avarî: мегӏер (meʻer)
- Aymarayî: nasa → ay
- Aynuyî: エトゥ (’etu)
- Azerî: burun → az
- Bahnarî: muh
- Bajwayiya kendava rojava: urung
- Baskî: sudur → eu
- Başkîrî: танау (tanaw)
- Bataktobayî: igung
- Batsbî: მარლʻო̆ (marlʻŏ)
- Bau bidayuh: ndung
- Belarusî: нос nêr (nos)
- Belûçî: پونز (ponz)
- Bengalî: নাক → bn (nak)
- Bîkoliya naverast: dungo
- Bororoyî: eno
- Bretonî: fri → br nêr
- Buduxî: меъел (meʔel)
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: izung
- Bulgarî: нос → bg nêr (nos)
- Burmayî: နှာခေါင်း → my (hnahkaung:)
- Buryatî: хамар (xamar)
- Çamicuroyî: kulu
- Çeçenî: мара (mara)
- Çekî: nos → cs nêr
- Çepangî: नेह्
- Çerokî: ᎠᏴᏐᎵ (ayvsoli)
- Çiçimeca-jonazî: kanu
- Çîçewayî: mphuno
- Çîkasawî: ibichchala'
- Çînî:
- Çuvaşî: сӑмса (sămsa)
- Dalmatî: nuos nêr
- Danmarkî: næse → da giştî, snude giştî
- Divehî: ނޭފަތް (nēfat̊)
- Drungî: svna
- Dusuniya navendî: todung
- Elfdalî: nev nêtar
- Endonezyayî: hidung → id
- Erebî: أَنْف → ar nêr (ʾanf), خَشَم nêr (ḵašam)
- Ermenî: քիթ → hy (kʻitʻ)
- Erzayî: судо (sudo)
- Esperantoyî: nazo → eo
- Estonî: nina → et
- Evenî: оӈат (oŋat)
- Evenkî: оңокто
- Farefareyî: yõorɛ
- Farisî: بینی → fa (bini), دماغ → fa (damâğ), نس → fa (nos)
- Ferî: nøs → fo mê
- Fînî: nenä → fi
- Frankoprovansî: nâs
- Fransî: nez → fr nêr
- Friyolî: nâs
- Frîsiya bakur: nöös mê, Nees mê
- Frîsiya saterlandî: Noose mê
- Frîsî: noas → fy giştî
- Gaelîka skotî: sròn mê
- Gagawzî: burnu
- Galîsî: nariz → gl nêr
- Gujaratî: નાક → gu nêtar (nāk)
- Gurcî: ცხვირი → ka (cxviri)
- Hadzayî: ʔìntʰàwè-
- Haîtî: nen
- Hawayî: ihu
- Hawsayî: hanci → ha
- Higaononî: idung
- Hindî: नाक → hi mê (nāk), नासिका → hi mê (nāsikā)
- Hîlîgaynonî: ilong
- Hmongî: ntswg
- Holendî: neus → nl nêr
- Hunsrikî: Naas mê
- Hunzibî: мару (maru)
- Îbanagî: igung
- Îbranî: אַף → he nêr (af), חוֹטֶם nêr (khótem)
- Îdoyî: nazo → io
- Îlokanoyî: agong
- Îngilîziya kevn: nosu mê
- Îngilîzî: nose → en
- Îngriyî: nenä
- Îngûşî: мераж (meraž)
- Înuîtî: ᕿᖓᖅ → iu (qingaq)
- Îranunî: ngirung
- Îrlendî: srón → ga mê
- Îsnagî: ixong
- Îstro-romanyayî: nås
- Îtalî: naso → it nêr
- Îu mienî: mba'zorng
- Îzlendî: nef → is nêtar
- Japonî: 鼻 → ja (はな, hana)
- Javayiya kevn: hirung
- Javayî: irung → jv
- Kala lagaw yayî:
- Kalalîsûtî: qingaq
- Kalmîkî: хамр (xamr)
- Kamiya başûrî: maengl
- Kannadayî: ಮೂಗು → kn (mūgu), ನಾಸಿಕ → kn (nāsika)
- Kanuriyî: kǝnza
- Kapampanganî: arung
- Kapverdî: naris
- Karaçay-balkarî: бурун (burun)
- Karakalpakî: murın
- Karelî: nenä
- Kaşûbî: nos nêr
- Katalanî: nas → ca nêr
- Kaurnayî: mudlha
- Keçwayî: sinq'a, sinqa → qu
- Khasiyî: khmut
- Khinalugî: кӏыты́р (ḳɨtɨ́r)
- Khumi çinî: nawryng
- Kirgizî: мурун → ky (murun)
- Kîmaragangî: todung
- Kîngalî: නාසය → si (nāsaya)
- Kînyarwandayî: izuru sinif 5/6, amazuru pirjimar
- Kohoyî: muh
- Komî-permyakî: ныр (nyr)
- Koreyî: 코 → ko (ko)
- Kreyoliya morîtanî: nene
- Kreyoliya seyşelî: nennen
- Kumikî: бурун (burun)
- Latgalî: nuoss
- Latînî: nāsus → la
- Latviyayî: deguns → lv nêr
- Lawsî: ດັງ (dang)
- Lezgînî: нер (ner)
- Lîtwanî: nosis → lt nêr
- Lîvonî: nanā
- Lombardî: nas nêr
- Lotudî: odung
- Lueyî: ᦡᧂ (ḋang)
- Luhyayî: kamoolu
- Luksembûrgî: Nues mê
- Luoyî: um
- Maguindanaoyî: ngirung
- Makedonî: нос nêr (nos)
- Malagasî: orona → mg
- Malayalamî: മൂക്ക് → ml (mūkkŭ)
- Malezî: hidung → ms
- Maltayî: mnieħer nêr
- Mamprulî: nyɔya
- Mançûyî: ᠣᡶᠣᡵᠣ
- Mandinkayî: nuŋo
- Manksî: stroin mê
- Mansakayî: ilong
- Maorî: ihu → mi, kanekane
- Maranaoyî: ngirong
- Maratî: नाक → mr (nāk), नासिका → mr (nāsikā)
- Marîkopayî: iihuu
- Masayî: enkume mê
- Mazenderanî: ونی (veni)
- Mbya guaraniyî: xĩ
- Mecarî: orr → hu
- Megleno-romanyayî: nas
- Melanauyiya navendî: uduong
- Misrî:
(fnḏ nêr) - Mokşayî: шалхка (šalxka)
- Mongolî:
- Monî: မိုဟ်
- Muongî: mũi
- Nahwatliya klasîk: yacatl
- Nahwatlî: yacatl → nah
- Namayî: ǂguis
- Nanayî: вакса (waksa), опоро (oporo)
- Navajoyî: áchį́į́h
- Nedersaksî: Nääs mê
- Nenetsiya tundra: пыя (piya)
- Nepalî: नाक → ne (nāk)
- Nganasanî: ӈүӈкә (ŋüŋkə)
- Ngarrindjerî: kopi
- Nîvxî: вих (vix)
- Normandî: naïz nêr, nez nêr
- Norwecî:
- Nupeyî: eyè
- Ojibweyî: injaanzh
- Oksîtanî: nas → oc nêr
- Oriyayî: ନାକ → or (nakô)
- Oromoyî: funyaan
- Osetî: фий (fij), фындз (fynʒ)
- Osmanî: بورون (burun), بینی (bînî), انف (enf), مشام (meşâmm)
- Oygurî: بۇرۇن (burun)
- Ozbekî: burun → uz
- Palî: nas mê, nāsikā mê
- Papyamentoyî: nanishi
- Peştûyî: پزه → ps mê (pozá), پوزه → ps mê (pozá)
- Pîttcantcatcarayî: mulya
- Plodîşî: Näs mê
- Polabî: nös nêr
- Polonî: nos → pl nêr
- Portugalî: nariz → pt nêr
- Puncabî: ਨੱਕ → pa (nakka)
- Qazaxî: мұрын → kk (mūryn)
- Qiptî: ϣⲁⲓ nêr (šai), ϣⲁⲛⲧ- nêr (šant-)
- Romancî: nas
- Romanî: nakh nêr
- Romanyayî: nas → ro nêtar
- Rungusî: oddung
- Rusî: нос → ru nêr (nos)
- Rusînî: нос nêr (nos)
- Sabah bisayayî: odung
- Sahoyî: san
- Samî:
- Sandaweyî: ɳǀáti̥
- Sanskrîtî: नस् → sa mê (nas), नासिका → sa mê (nāsikā), नासा → sa (nāsā)
- Santalî: ᱢᱩ (mu)
- Sardînî: nasu
- Sebopî: ungit
- Sebwanoyî: ilong
- Sekapanî: urue
- Sicîlî: nasu → scn nêr, nasca → scn mê
- Silesî: sznupa mê
- Sindhî: نڪ → sd (naku)
- Sirananî: noso
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠘꠣꠇ (nax)
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: носъ nêr (nosŭ)
- Slovakî: nos → sk nêr
- Slovenî: nọ̑s → sl nêr
- Somalî: san → so
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: nko
- Spanî: nariz → es mê
- Sundanî: pangambung → su
- Svanî: ნეფხვნა (nepxvna)
- Swahîlî: pua → sw sinif 9/10
- Swêdî: näsa → sv giştî
- Şanî: ၶူႈလင် (khūu lǎng)
- Şorî: пурун (purun)
- Tabaruyî: ngununu
- Tacikî: бинӣ → tg (binī), димоғ (dimoġ)
- Tagal murutî: arung
- Tagalogî: ilong → tl
- Tambunan dusunî: todung
- Tamîlî: மூக்கு → ta (mūkku)
- Taosî: phə́yna
- Tarantinoyî: nase nêr
- Tarifitî: anzar nêr, tinzar mê
- Taşelhitî: ⵜⵉⵏⵣⴰⵔ mê (tinzar), ⵜⵉⵏⵅⴰⵔ mê (tinxar), ⵉⵏⵣⴰⵔ nêr (inzar), ⵉⵏⵅⴰⵔ nêr (inxar)
- Tausugî: ilung
- Tayî: จมูก → th, นัตถุ์ → th, นาสิก → th, ดัง → th (dang)
- Tedim çinî: naak
- Telûgûyî: ముక్కు → te (mukku)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⵜⵉⵏⵣⴰⵔ mê (tinzar), ⵜⵉⵏⵅⴰⵔ mê (tinxar)
- Ternateyî: ngunu
- Teteriya krîmî: burun
- Teterî: борын → tt (borın)
- Tetûmî: inus
- Tidoreyî: ngunu, ngun
- Tigrînî: ኣንፈተ (ʾanfätä), ኣፍንጫ (ʾafnč̣a)
- Timugon murutî: arung
- Tirkî: burun → tr
- Tirkmenî: burun → tk
- Tiwî: yirringintamura, jinimuli, tinkimaga
- Tîbetî: སྣ (sna), ཤངས (shangs)
- Tokpisinî: nus
- Tombonuoyî: ondung
- Tuvanî: думчук (dumçuk), хаай (xaay)
- Udiheyî: ŋühɵ
- Udmurtî: ныр (nyr)
- Ugarîtî: 𐎀𐎔 (ảp)
- Urdûyî: ناک mê (nāk)
- Ûkraynî: ніс → uk nêr (nis)
- Viyetnamî: mũi → vi
- Volapûkî: nud → vo
- Voroyî: nõna
- Walonî: nez → wa
- Warayî: irong
- Warlpirî: mulyu, nginymana
- Weylsî: trwyn → cy nêr
- Wîlamowî: noos
- Wînnebagoyî: paa
- Wolofî: bakkan → wo
- Xakasî: пурун (purun)
- Ximêrî: ច្រមុះ → km (crɑmuh)
- Yagnobî: нес (nes)
- Yakanî: ūng
- Yakutî: мурун (murun)
- Yamanayî: kaSuS
- Yidîşî: נאָז mê (noz)
- Yiyiya siçuwayî: ꅳꁖ (hnap bbit)
- Yogadî: igung
- Yorubayî: imú
- Yûnanî: μύτη → el mê (mýti)
- Yûnaniya kevn: ῥίς (rhís)
- Zêlandî: neuze mê
- Zhuangî: ndaeng
- Zouyî: na
- Zuluyî: ikhala → zu sinif 5/6
Navdêr 2
[biguhêre]poz mê
- qûn, paşî
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
- quz, vajîna[Ji bo vê maneyê çavkanî hewce ye. (+) ]
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Etîmolojî
[biguhêre]Ihtimalen bi guherandina "quz / qûn/qon > poz" (difin, kepî, bêvil, lût) ji ber tabûyê.
Werger
[biguhêre]Navdêr 3
[biguhêre]poz
- xwexemilandin yan bişirîn bo wênegirtinê
- Berî çend salan dema min di derbarê pêwendiyên kurd û swêdiyan de kar dikir, ez di arşîvan de rastî sûretekî gelek xweş hatibûm. Bi kincên xwe yên herêmî ve poz dabû. — (Rohat Alakom: Serpêhatiya Mîr Îsmaîl Beg, Netkurd.com, 9/2007)
Etîmolojî
[biguhêre]Deyn ji îngilîzî pose ji fransî poser.
Jê
[biguhêre]- poz dan (lêker)
- poz girtin (lêker)
- poz kirin (lêker)
- pozgirtin (navdêr)
Werger
[biguhêre]poz dan
Navdêr
[biguhêre]poz nêr
- bîr (çala avê, kaniya neftê û hwd)
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Çavkanî
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]poz
- wuçan, poz
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
- fors, kuşpenetî
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Deng bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên nêr bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi p-ya req
- Anatomî bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Termên bi kodên skrîptê yên zarûrî û manûel bi kurmancî
- Termên bi kodên skrîptê yên nehewce bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi soranî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi kurdiya başûrî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi lekî
- Transliterasyona nepêwîst bi karaçay-balkarî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi khumi çinî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi sekapanî
- Termên bi skrîpteke nestandard bi udiheyî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Gotarên bêçavkanî
- Navdêrên bêzayend (kurmancî)
- Peyvên kurmancî yên deynkirî ji îngilîzî
- Peyvên kurmancî ji îngilîzî
- Peyvên kurmancî ji fransî
- Romagnolî
- Navdêr bi romagnolî
- Navdêrên nêr bi romagnolî
- Tirkî
- Navdêr bi tirkî