mat

Kurdî

Rengdêr

mat

1. heyirî, hêbetî, ecêbgirtî
   • Ez ji ber vê yekê geiekî mat nebûm ji ber ku min baş dizanîbû ku ji biiî gerestêrên mezin ên ku nav ii wan hatibûn kirin wek Erdê, Muşterî, Merk, Zuhrê, bi sedan gerestêrên din hene û di nav wan de wiio biçûk hene ku ew bi zorê bi dûrbînên asmanî tên xuyakirin. — (Mîrzayê Biçûk, Saint-Exupéry, werger: Fawaz Husên, Weşanên Nûdem)

Ji wêjeya klasîk

• Rohnîkê wî şîn kirin dar û nebat
  Çûn di erdê da û pa û mayî mat
  Pir girî û xweş girî bê hed gelek— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)

Bide ber

• met
• mit
• mot

Jê

• (Lêker) mat bûn
• (Lêker) mat kirin
• (Lêker) mat man

• (Navdêr) matbûn
• (Navdêr) matkirin
• (Navdêr) matman

• (Rengdêr) matbûyî
• (Rengdêr) matkirî
• (Rengdêr) matmayî
• matî (1)

Etîmolojî

Hevreha farisî مات‎ (mat), ji zimanên îranî.

Werger

• Almanî: matt → de, sprachlos → de, stumpf → de, trüb → de, trübe → de
• Erebî: محتار‎ → ar, حيران‎ → ar, مدهوش‎ → ar
• Farisî: ساکت‎ → fa, مبهوت‎ → fa, حیران‎ → fa, مات‎ → fa, ^?سرگشتگی‎ → fa
• Îngilîzî: agape → en, aghast → en, openeyed → en, astonishment → en, confusion → en, ^?bewildered → en, ^?dumbfounded → en, ^?flabbergasted → en, ^?gloomy → en
• Tirkî: dona kalmak → tr, hayran kalmak → tr, mat olmak → tr, şaşa kalmak → tr, afallamak → tr, ^?şaşırmış → tr, ^?mat → tr

Afrîkansî

Navdêr

mat

1. berik, xawlî, xalîçe, kilîm, mafûr, rayex, mêzer, galt, hêsîl, ber, codelîk, nalîk, lalîk, gildik

Holendî

Navdêr

mat

1. berik, xawlî, xalîçe, kilîm, mafûr, rayex, mêzer, galt, hêsîl, ber, codelîk, nalîk, lalîk, gildik

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)^ⓘ

Navdêr

mat

1. hêsîl, hêşîl, qisîl, kezîk, perawêza wêneyî, balgeha kulmbaziyê

Rengdêr

mat

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.

Lêker

mat

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.

Soranî

Navdêr

mat

1. xar, tîl

Luksembûrgî

Daçek

mat

1. li gel, bi ... re, pê re

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên li gel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Romancî

Navdêr

mat

1. (mirov) kurik, lawik, kur (zarokê nêr)

Sirboxirwatî

Navdêr

mat mê

1. (malbat) dayik, dê

Efateyiya başûr

Lêker

mat

1. mirin

Swêdî

Navdêr

mat

1. xwirak, xwarin, xwirdemenî

Tirkî

Navdêr

mat

1. mat