enî
Jump to navigation
Jump to search
Kurdî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
[biguherîne]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | enî | enî | ||
Îzafe | eniya | eniyên | ||
Çemandî | eniyê | eniyan | ||
Nîşandera çemandî | wê eniyê | wan eniyan | ||
Bangkirin | eniyê | eniyino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | eniyek | eniyin | ||
Îzafe | eniyeke | eniyine | ||
Çemandî | eniyekê | eniyinan |
enî mê
- pişka rû ya pan ya li raserî çavan û li jêrî porî
- Îcare guleyek eniya Kerhê ketî, ji hespê dane kete xware...— (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 107, ISBN 978-605-5683-27-6)
- bere, cepe, berok, meydana şerî
- bizav, tevgerr, hereket
Ji wêjeya klasîk[biguherîne]
- Çunkî bê emrê ji Adem bû zîhar
Nûr ji eniyê hate piştê bû sitar
Nê ji darê xwarin herdukan şîrîn— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)
Bi alfabeyên din[biguherîne]
Herwiha[biguherîne]
Bide ber[biguherîne]
Binere herwiha[biguherîne]
Jê[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
Hevreha soranî ههنیه, farisî پيشانى (pîş-anî: enî), tacikî пешона (pêş-ona: enî), belûçî (h)enîçeg, avestayî einîke- (rû, serûçav) û eşî- (herdu çav), sanskrîtî anîke- (rû, ber, pêşî) û अक्षि (ákṣi: çav), hindî आँख (ā̃ṅkh: çav; awir), urdûyî آنکھ (ā̃ṅkh: çav; awir), îrlendiya kevn enech (rû, serûçav), îzlendî enni (enî), weylsî enep (rû, serûçav), yûnaniya kevn ὄμμα (omma: çav) û ὤψ (ōps: çav, serûçav), ermenî ակն (akn: çav), inglîzî eye (çav), almanî Auge (çav), swêdî öga (çav), latînî oculus (çav, awir), fransî œil (çav), îtalî occhio (çav), spanî ojo (çav), rûsî око (çav)... hemû ji proto-hindûewropî *h₃ekʷ- (çav, serûçav)
Bi zaravayên din[biguherîne]
- soranî: newçawan, nêwçawan, henye, twêł
- kelhurî: têwił
- şêxbizinî: tewîl
- zazakî: natike, çare
- Kirmaşanî: tîwił
Werger[biguherîne]
- Afrîkansî: voorkop → af
- anglosaksonî: frunt
- Astûrî: frente → ast
- Azerî: alın → az
- Baskî: kopeta → eu, kopetan → eu
- Belarusî: лоб → be, чало → be
- Bulgarî: чело → bg
- Burmayî: နဖူး → my
- Çekî: čelo → cs
- Çînî: 前額 → zh, 前额 → zh, 額頭 → zh, 额头 → zh, , 額 → zh, 頟 → zh, 额 → zh
- Danmarkî: pande → da
- Almanî: Stirn → de mê, Front → de mê, Vorderseite → de mê
- Erebî: جبهة → ar (cebhe > kurdî cephe)
- Ermenî: ballë → hy, ճակատ → hy
- Esperantoyî: frunto → eo
- Estonî: laup → et
- Farisî: پیشانی → fa, پیشانی → fa, پيشانی → fa, جبهه → fa
- Ferî: panna → fo
- Fîjî: yadre → fj
- Fînî: otsa → fi
- Fransî: front → fr
- Frîsî: foarholle → fy
- Gaelîka skotî: bathais → gd
- gûgû-yimidhirî: bidi, gaman
- Gujaratî: કપાળ → gu
- Gurcî: შუბლი → ka
- Hawayî: lae → haw
- Hindî: माथा → hi, माथ → hi, ललाट → hi
- Holendî: voorhoofd → nl
- Mecarî: homlok → hu
- Îdoyî: fronto → io
- Îbranî: מצח → he
- Indonezî: dahi → id
- Inglîzî: forehead → en, ?haffet → en
- Îrlendî: clár éadain → ga
- Îtalî: fronte → it
- Îzlendî: enni → is
- Japonî: 額 → ja, おでこ → ja
- Kannadayî: ನೊಸಲು → kn (nosalu)
- Katalanî: front → ca
- Qazaxî: маңдай → kk (mañday)
- Ximêrî: ថ្ងាស → km
- Kirgizî: чеке → ky
- Koreyî: 이마 → ko
- ladînoyî:
- Lawsî: ຫນ້າຜາກ → lo, ໜ້າຜາກ → lo
- Latînî: frons → la
- Latviyayî: piere → lv
- Lîtwanî: kakta → lt
- lîvonî: vȱntsa
- Lojbanî: mebri → jbo
- Makedonî: чело → mk
- Malagasî: betro → mg, handrina → mg
- Malezî: dahi → ms
- Manksî: glaare eddin → gv, baaish → gv
- Maorî: rae → mi
- Norwecî:
- Polonî: czoło → pl
- Portugalî: testa → pt
- Romancî: frunt → rm
- Romanyayî: frunte → ro
- romanyoloyî: frònta mê
- Rusî: лоб → ru, чело → ru
- samiya bakurî: gállu
- Sicîlî: frunti → scn
- Sirboxirwatî:
- slavoniya kevn: чєло
- Slovakî: čelo → sk
- Slovenî: čelo → sl
- Spanî: frente → es
- Sûmerî: 𒆠𒉆𒀀𒇒𒊏 (KI-NAM-ESIR-RA)
- Swêdî: panna → sv
- Tacikî: пешона → tg
- Tagalogî: noo → tl
- Tayî: หน้าผาก → th (nâa pàak)
- Telûgûyî: నుదురు → te
- Tirkî: alın → tr, cebin → tr, cephe → tr, karpuz → tr
- Tirkmenî: aalyn → tk, maňlaý → tk
- Ûkraynî: лоб → uk, чоло → uk
- Urdûyî: ماتھا → ur, ماتھ → ur, للاٹ → ur
- Ozbekî: manglay → uz
- Volapûkî: flom → vo
- Weylsî: talcen → cy
- Viyetnamî: trán → vi
- Yûnanî: μέτωπο → el