ceger
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | ceger | ceger | ||
Îzafe | cegera | cegerên | ||
Çemandî | cegerê | cegeran | ||
Nîşandera çemandî | wê cegerê | wan cegeran | ||
Bangkirin | cegerê | cegerino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | cegerek | cegerin | ||
Îzafe | cegereke | cegerine | ||
Çemandî | cegerekê | cegerinan |

ceger mê
- Organa leşî ya xwarinê dihelîne û jehran diruxîne.
- Hevmane: cegera reş, mêlak, pişa reş
- Organa leşî ya nefes pê tê kişandin.
- Hevmane: cegera spî, pişa spî
- dil, qelb, hinav
- Ceger li min sot.
- Dilê min şewitand.
- (mecazî) cesaret, bistehî, wêrekî, curet
- Tê gotin ji bo kesên gelek ezîz li def mirovî, herwiha ji bo zarokên mirovî jî tê gotin.
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Sebr û qerarim ko bir
Can û ceger hûr dikir
Zulmê we reng kê dikir— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
Bi alfabeyên din[biguhêre]
- kurdî-erebî: جهگهر
- (edebiyata klasîk) kurdî-erebî: جگر (ceger)
Herwiha[biguhêre]
Bide ber[biguhêre]
Jê[biguhêre]
- bêceger
- bêcegerî
- cegerdar
- cegerdarî
- (lêker) ceger kirin
- (navdêr) cegerkirin
- cegerxwîn
- cegerxwînî
- cegerî
Etîmolojî[biguhêre]
Bi avesta yâker, bi farisiya navîn ceker. Peyva ceger'ê ji farisiya navin ket kurdî. Bi kurdiya orijînalî ev peyv divê yeger bibû, lê bûye winda.
- proto-hindûewropî: *yekwr- ("ceger")
- Çavkanî
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 157.,
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 102,
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 128
- Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: lewer → af
- Astûrî: fégadu → ast
- Bambarayî: binyɛ → bm
- Bulgarî: черен → bg (čeren) дроб → bg (drob) (čeren drob)
- Çamoroyî: hígadu → ch
- Çekî: játra → cs m
- Çînî: 肝臟 → zh
- Danmarkî: lever → da
- Almanî: Leber → de m, ?Gliedmaße → de m
- Erebî: كبد → ar (kebd)
- Esperantoyî: hepato → eo
- Farisî: جگر → fa, جگر سیاه → fa, کبد → fa, عزیز → fa, جگرسیاه → fa
- Ferî: livur → fo
- Fînî: maksa → fi
- Fransî: foie → fr
- Frîsî: lever → fy
- Galîsî: fígado → gl m
- Gaelîka skotî: ae → gd m
- Haîtî: fwa → ht
- Holendî: lever → nl
- Mecarî: máj → hu
- Îdoyî: hepato → io
- Îbranî: כבד → he
- Indonezî: hati → id
- Inglîzî: liver → en, dear → en, heart → en
- Înuîtî: tinguk → iu
- Îrlendî: ae → ga m
- Îtalî: fegato → it m
- Japonî: 肝 → ja (kimo)
- Katalanî: fetge → ca
- Koreyî: 간 → ko (gan) (gan)
- Latînî: hepar → la
- Lîtwanî: kepenys → lt
- Makedonî: црн → mk (crn) дроб → mk (drob) (crn drob)
- Malezî: hati → ms
- Manksî: aane → gv
- Mayayiya yukatekî: taaman
- Nahwatlî: eltapachtli → nah
- Sotoyiya bakur: sebete → nso
- Norwecî: lever → no
- Polonî: wątroba → pl m
- Portugalî: fígado → pt m
- Romanî: bukô → rom
- Keçwayî: kipchan → qu; kukupin → qu; chilla → qu
- Romanyayî: ficat → ro
- Rusî: печень → ru (pečenʹ) (pěčěnʹ)
- Sicîlî: ficatu → scn
- Sirananî: lefre → srn
- Sirboxirwatî: јетра → sh (jetra)
- Slovakî: pečeň → sk
- Slovenî: jetra → sl
- Spanî: hígado → es m
- Sundanî: ati → su
- Swêdî: lever → sv
- Tagalogî: átay → tl
- Teterî: bawır → tt
- Tirkî: karaciğer → tr
- Tirkmenî: багыр → tk (bagyr)
- Tokpisinî: liva → tpi
- Ûkraynî: печінка → uk (pečinka) (pečînka)
- Volapûkî: foad → vo
- Weylsî: afu → cy m mê / nêr; iau → cy
- Viyetnamî: gan → vi
- Yûnanî: συκώτι → el (sykóti) (sykṓti)
- Yidîşî: לעבער → yi (leber) (leber)
- Afrîkansî: long → af
- Danmarkî: lunge → da
- Almanî: Lunge → de m
- Esperantoyî: pulmo → eo
- Ferî: lunga → fo
- Fînî: keuhko → fi
- Fransî: poumon → fr
- Holendî: long → nl
- Mecarî: tüdő → hu
- Inglîzî: lung → en
- Îtalî: polmone → it
- Katalanî: pulmó → ca
- Latînî: pulmo → la
- Norwecî: lunge → no
- Papyamentoyî: pulmon → pap
- Polonî: płuco → pl
- Portugalî: pulmão → pt
- Sirananî: fokofoko → srn
- Spanî: pulmón → es
- Swêdî: lunga → sv
- Tagalogî: bagà → tl
- Tirkî: akciğer → tr