vîn

 Binêre herwiha: Vîn, vin, û vín

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /viːn/
• Kîtekirin: vîn

Lêker

vîn (gerguhêz)
Rehê dema niha: -vê-
RP. Niha
	ez	divêm
	tu	divêyî
	ew	divê
	em, hûn, ew	divên
Fermanî	Yekjimar	bivê
	Pirjimar	bivên
Rehê dema borî:
RP. Boriya sade
	min	viya
	te	viya
	wê/wî	viya
	me, we, wan	viya
Formên din: Tewandin:vîn

vîn gerguhêz (lêkera xwerû)

1. îrade, tişta/ê ku mirovî divê, tişta/ê mirov dixwaze, tişta/ê mirov hez dike
   • Me divê periya dilberê / Lê hê li uslûba berê — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
2. gerek bûn, divê, lazim bûn, pêdivî bûn, pêwîst bûn

   Divê em kurd bibin yek. ― Lazim e kurd bibin yek.

3. evîn
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
4. xwezî anîn, xwezî bûn
   • Min diviya ew kiçik wekî te ba... Min diviya ji ciwanya te ba... Ji giyanê te ba... — (Xelîl Duhokî, Antolojiya Çîroka Nû ya Kurmancên Başûr, Weşanên Nûdem, Stockholm, 1994)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڤین

Herwiha

• viyan
• vîyan

Jê

• bêvîn
• bêvînî
• bêvînîtî
• bêvîntî
• bivîn
• bivînî
• bivînîtî
• bivîntî
• evîn
• evîndar
• evîndarî
• evîndarîtî
• evîndartî
• vîndar
• vîndarî
• vîndarîtî
• vîndartî

Nêzîk

• armanc
• daxwaz
• doz
• hedef
• xwestek

Bikaranîn

• 1) Mîna lêkerên şên û dêrîn (bi maneya hebûn, xwedî bûn), dema niha a neyînî li hin cihan na- nîne lê ne- ye. Wek divê/navê na lê divê/nevê.

• 2) Bi ramana xwestinê, tenê bo xwestina bûyeran, rûdanan û kirina lêkeran tê karanîn; ne ji bo xwestina bireserekê. Bo bireseran xwestin li kar e. Anku "ez sêvekî divêm/min sêvekî viya" nayê gotin, "ez divêm sêvekî bixwim/ez viyam sêvekî bixwim".

• 3) Bi wateya pêwîst bûn, bi pê tê bikaranîn. Wek "bi min divê" (bi min hewce ye, bi min pêwîst dibe); gelek caran bi tê daqurtandin. Di vê kontekstê de, kirde dibe ê/a ku hewce ye; anku "bi min tu divêyî", "bi te ez divêm"...

Etîmolojî

Ji epayesten a pehlewî bi wateya pêwîstin Evîn, hevîn, hewîstin, wîstin,

Werger

• Almanî: müssen → de, sollen → de
• Erebî: إرادة → ar (ʾirāda), رغبة, رغبة شديدة, حماسة, حب → ar, هوى → ar, غرام, لازم, يجب, ^?عشق → ar, ^?الشیئة, ^?الصداقة, ^?مصادقة, ^?مودة
• Farisî: اراده → fa, عشق → fa, گراییدن → fa, اراده کردن, آرزو کردن → fa, ^?سفید داشتن
• Îngilîzî: desire → en, have → en, like → en, want → en
• Spanî: querer → es, gustar → es, desear → es
• Tirkî: istemek → tr, gerektirmek → tr, terettüp etmek → tr, dilemek → tr

Navdêr

Tewandina vîn
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	vîn	vîn
Îzafe	vîna	vînên
Çemandî	vînê	vînan
Nîşandera çemandî	wê vînê	wan vînan
Bangkirin	vînê	vînino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	vînek	vînin
Îzafe	vîneke	vînine
Çemandî	vînekê	vîninan

vîn m

1. îrade, daxwaz, tişta/ê ku mirovî divê, tişta/ê mirov dixwaze, tişta/ê mirov hez dike
   • A rast, Cécileê baş bi xwe dizanibû, hewildanên ji derveyê vîna wê ew dienitand. — (Mîran Janbar, Qolyeya Cécileê, Weşanxaneya Lîs, 2012, çapa 1ê, r. 75, ISBN 9786054497010)

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Almanî: Lust → de m, Begehr → de m, ^?Begier → de, avidity → en, ^?covet → en,
• Îngilîzî: ambition → en, desire → en, eagerness → en, fancy → en, inclination → en, itch → en, keenness → en, ^?vim → en, ^?volition → en, ^?wishing → en, ^?intending → en, will → en
• Tirkî: irade → tr, istenç → tr, terettüp → tr, heves → tr, arzu → tr, istek → tr, ^?gerektirme → tr, ^?isteme → tr