xwendin
Jump to navigation
Jump to search
Kurdî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
Lêker[biguherîne]
xwendin (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -xwîn- | ||
RP. Niha | ||
ez | dixwînim | |
tu | dixwînî | |
ew | dixwîne | |
em, hûn, ew | dixwînin | |
Fermanî | Yekjimar | bixwîne |
Pirjimar | bixwînin | |
Rehê dema borî: -xwend- | ||
RP. Boriya sade | ||
min | xwend | |
te | xwend | |
wê/wî | xwend | |
me, we, wan | xwend | |
Formên din:![]() |
xwendin lêkera xwerû, gerguhêz
- Herfên nivîsî bi deng yan di dilê xwe de gotin.
- Ez vê pirtûkê dixwînim.
- Keçikan ji hemalî re got: "Here tiştê ku li ser derî nivîsandiye, bixwîne.!" — (Çîroka Hezar û Şevekê, werger: Serdar Roşan, Weşanên Nûdem)
- Xwe fêr kirin.
- Wî fransî xwendiye.
- Min Quran û heft çîrokên wê, pirtûkên gir yên zanayên mezin xwendine; min ilmê stêrkan xwendiye; min gotinên şaîran xwendine. Bi kurtî: Min wisa bi zanabûn û daxwaz ilim xwendiye ku ez bi rehetî dikarim bêjim, ez ji hevdemên xwe xwendetirim. — (Çîroka Hezar û Şevekê, werger: Serdar Roşan, Weşanên Nûdem)
- Li fêrgehekê wek ders hebûn.
- Em li dibistanê kurdî, dîrokê, matematîkê û biyolojiyê dixwînin.
- Stirîn, stiran gotin.
- Bilbil li ser sorgulan dixwînin.
- Dibe ku jî li vî gundî meleyek hebe, bi dengê xwe yê zîz li ser Ûsiv bixwîne. — (Dara Hinarê, Yaşar Kemal, Weşanên Nûdem)
- wîçîn, wîtîn, fîtîn ji bo firende, teyr û tûran û kêzikan
- Kevokê berkurka xwe dagirt, dest bi xwendinê kir û di hundurê odê de çû û hat. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
Ji wêjeya klasîk[biguherîne]
- Bête xwendin ger li avê û vexwit
Rehmî nazil cumleê 'îlet dibit — (w:Mela Hisênê Bateyî) - Herkesê Şêx lê bixwînê
Nexweşê hal tê nemînê— (Feqiyê Teyran ~1620)
Bi alfabeyên din[biguherîne]
- kurdî-erebî: خوهندن / خواندن
Herwiha[biguherîne]
Jê[biguherîne]
Bide ber[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
Ji proto-hindûewropî: *swen- (deng dan, deng jê hatin; gazî kirin), proto-îranî: *hwen, avestayî: xven-, partî: xw'n-, pehlewî: xw'n-, sogdî: xw'n-, farisî: خواندن (xvanden - rehê dema niha -xan-), osetî: xwinîn, belûçî: wan-, kurmancî: xwendin /-xwîn-, soranî: 'خوێندن (xwêndin) (xwêndin - rehê dema niha -xwên-), hewramî: wanay / -wan-, zazakî: wendene (rehê dema niha -wen-), sanskrîtî: sveneti- (deng dan, deng jê hatin), latînî: sonus, sound, sonic (deng), almanî: Schwan (qû - ji ber dengê xwe), inglîzî: swan (qû)
- Çavkanî:
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 144 ,
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 88,
- Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
Bi zaravayên din[biguherîne]
- Soranî: xwêndin
Werger[biguherîne]
- Abxazî: аҧхьара → ab (āpx̍ārā)
- Adîgeyî: еджэн → ady (eǯ̍ăn)
- Sirboxirwatî: čitati → sh
- Çekî: číst → cs
- Almanî: lesen → de, Bildung → de m, Lesen → de, studieren → de, ablesen → de, ?nachlesen → de
- Erebî: قرأ (qeree), ?درس → ar, ?قراءة → ar, ?التلاوة → ar, ?الدراسة → ar
- Ermenî: կարդալ → hy (kardal)
- Esperantoyî: legi → eo
- Farisî: درس → fa, قرائت → fa, قرائت کردن → fa, خواندن → fa, تحصیل کردن → fa
- Fînî: lukea → fi
- Fransî: lire → fr
- Gaelîka skotî: leugh → gd
- Guwaranî: moñe'ẽ → gn
- Holendî: lezen → nl
- Mecarî: olvas → hu
- Îdoyî: lektar → io
- Îbranî: לקרוא → he (laqarava)
- Indonezî: baca → id, membaca → id
- Inglîzî: to read → en, study → en, ?academe → en, ?persual → en, ?peruse → en, ?tuition → en, ?edd → en, ?eod → en, ?lucubrate → en, ?perusing → en, ?prep → en, ?sit on → en, ?structural psychology → en, ?studying → en, ?talk over → en
- Înterlîngua: leger → ia
- Îrlendî: léigh → ga
- Îtalî: leggere → it
- Japonî: 読む → ja (よむ, yomu)
- Kalalîsûtî: atuarneq → kl
- Katalanî: llegir → ca
- Kînyarwandayî: soma → rw
- Koreyî: 읽다 → ko (ikda), 독서하다 → ko (dokseohada)
- Sirboxirwatî: čitati → sh
- Latînî: legere → la
- Norweciya bokmålî: lese → no
- Oksîtanî: legir → oc
- Polonî: czytać → pl (1), przeczytać → pl, odczytać → pl
- Portugalî: ler → pt
- Romanyayî: citi → ro
- Rusî: читать → ru (čitatʹ) (tchitat') imperf, прочитать → ru (pročitatʹ) (protchitat') perf
- Sirboxirwatî: читати → sh (tchitati)
- Slovakî: čítať → sk
- Spanî: leer → es
- Swêdî: läsa → sv
- Tagalogî: basa → tl
- Tirkî: okumak → tr, kıraat → tr, kıraat etmek → tr, mütaala etmek → tr, öğrenim → tr, mütaala → tr, okuma → tr, tahsil → tr, mütalaa → tr, okuyuş → tr, ötme → tr, ?söylemek → tr, ?öğrenme güçlüğü → tr
[biguherîne]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | xwendin | xwendin | ||
Îzafe | xwendina | xwendinên | ||
Çemandî | xwendinê | xwendinan | ||
Nîşandera çemandî | wê xwendinê | wan xwendinan | ||
Bangkirin | xwendinê | xwendinino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | xwendinek | xwendinin | ||
Îzafe | xwendineke | xwendinine | ||
Çemandî | xwendinekê | xwendininan |
xwendin mê
- Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
- Mînakek bidin... (biguherîne)
Werger[biguherîne]
Kategorî:
- Kurdî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurdî
- Lêker bi kurdî
- Lêkerên xwerû bi kurdî
- Lêkerên gerguhêz bi kurdî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurdî
- Jêgirtin bi kurdî
- Jêgirtinên ji pirtûkan bi kurdî
- Ji wêjeya klasîk (kurdî)
- Peyvên kurdî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurdî ji proto-îranî
- Kontrola wergerê
- Navdêr bi kurdî
- Navdêrên mê bi kurdî
- Gotarên bê beşa mane