dîrok

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /diːˈɾoːk/
• Kîtekirin: dî·rok

Navdêr

Tewandina dîrok
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dîrok	dîrok
Îzafe	dîroka	dîrokên
Çemandî	dîrokê	dîrokan
Nîşandera çemandî	wê dîrokê	wan dîrokan
Bangkirin	dîrokê	dîrokino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dîrokek	dîrokin
Îzafe	dîrokeke	dîrokine
Çemandî	dîrokekê	dîrokinan

dîrok mê, r-ya nerm, k-ya nerm

1. (purîzm) Bûyerên demên berê.

   Hevmane: tarîx, (purîzm) mêjû

   Dîrok xwe dubare dike. ― Tiştên ku berê qewimîne dîsan diqewimin.

2. (purîzm, zanist) Zanista ku li ser demên berê vedikole.

   Hevmane: tarîx, (purîzm) mêjû

   Şerefxanê Bedlîsî wek bavê dîroka kurdan tê nasîn.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: دیرۆک

Herwiha

• dêrok
• dûrok

Jê

• bêdîrok
• dîrokî
• dîroknas
• dîroknasî
• dîroknivîs
• dîroknivîsî
• dîrokvan
• dîrokvanî
• dîrokzan
• dîrokzanî

Bide Ber

• wext
• dem
• kêlîk
• sat
• kêlîk

Etîmolojî

Herî pêşî di salên 1930î de wekî neolojîzmekê ketiye edebiyata kurdî. Ihtimalen hevreha dêrîn, çêl (wek di çêl kirin de), çêrr, çîrrok (<çêrrok), çîvanok û zazakî dêr (“stran, wek çîrok û dastan”). Dengên d/c (di destpêka bêjekê de ç/d-t) di kurmancî de pev diguherin, bide ber dirrandin/çirrandin, gazind/gazinc, ti/çi. Ew di zimanên din ên kurdî û îranî de pêk nayên û bêhtirîn /d/ tê dîtin anku gengazkî teşeka pêşîn dêr bûye. Guherîna dengê /rr/ di çîrrok, çêrr divên paşê çêbûbin. Jê pê ve nayê zanîn.

Werger

• Afrîkansî: geskiedenis → af
• Albanî: histori → sq mê
• Almanî: Geschichte → de mê, Historie → de mê
• Altayiya başûrî: тӱӱки (tüüki), тарых (tarïh)
• Amharî: ታሪክ (tarik)
• Aragonî: istoria mê
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܬܫܥܝܬܐ mê (tašʿīṯā)

• Asamî: ইতিহাস (itihax)
• Astûrî: historia → ast mê, hestoria → ast mê
• Atong (Hindistan): itihas
• Avarî: тарих (tarix)
• Azerî:

  Latînî: tarix → az

  Azerî: تاریخ‎ (tārikh)

• Baskî: historia → eu
• Başkîrî: тарих (tarix)
• Belarusî: гісто́рыя mê (históryja)
• Bengalî: ইতিহাস → bn (itihaś)
• Bîkoliya naverast: uusipon
• Bretonî: istor → br mê
• Bulgarî: исто́рия mê (istórija)
• Burmayî: သမိုင်း → my (sa.muing:)
• Buryatî: түүхэ (tüüxe)
• Çekî: dějiny → cs mê pirjimar, historie → cs mê
• Çerokî: ᎧᏃᎮᏍᎩ (kanohesgi)
• Çînî:

  Kantonî: 歷史 / 历史 (lik⁶ si²)

  Dunganî: лисы (lisɨ)

  Ganî: 歷史 / 历史 (lit⁶ 'si³)

  Hakkayî: 歷史 / 历史 (li̍t-sṳ́)

  Mandarînî: 歷史 / 历史 → zh (lìshǐ)

  Min dongî: 歷史 / 历史 (lĭk-sṳ̄)

  Minnanî: 歷史 / 历史 → zh-min-nan (le̍k-sú)

  Wuyî: 歷史 / 历史 (liq sr)

• Çuvaşî: истори (istori)
• Danmarkî: historie → da giştî
• Endonezyayî: sejarah → id, histori → id
• Erebî: تَارِيخ → ar nêr (tārīḵ)

  Erebiya misrî: تاريخ nêr (tarīḵ)

• Ermenî: պատմություն → hy (patmutʻyun)
• Esperantoyî: historio → eo
• Estonî: ajalugu → et
• Farisî: تاریخ → fa (târix)
• Ferî: søga mê
• Fînî: historia → fi
• Fransî: histoire → fr mê
• Friyolî: istorie mê, storie mê
• Frîsî: skiednis → fy giştî
• Gaelîka skotî: eachdraidh mê
• Gagawzî: istoriya
• Galîsî: historia → gl mê
• Gujaratî: ઇતિહાસ → gu nêr (itihās)
• Gurcî: ისტორია (isṭoria)
• Haîtî: istwa
• Higaononî: lasaysayan
• Hindî: इतिहास → hi nêr (itihās), तारीख़ mê (tārīx)
• Hîlîgaynonî: kasaysayan, historya
• Holendî: geschiedenis → nl mê, historie → nl mê
• Îbranî: הִסְטוֹרְיָה / היסטוריה → he mê (história)
• Îdoyî: historio → io
• Îlokanoyî: pakasaritaan
• Îngilîziya kevn: stǣr nêtar
• Îngilîzî: history → en
• Înterlîngua: historia
• Îrlendî: stair → ga mê
• Îstriyotî: stuoria mê
• Îtalî: storia → it mê
• Îzlendî: saga → is mê
• Japonî: 歴史 → ja (れきし, rekishi), 沿革 → ja (えんかく, enkaku)
• Kalmîkî: тууҗ (tuuj)
• Kannadayî: ಇತಿಹಾಸ → kn (itihāsa)
• Kapampanganî: amlat
• Katalanî: història → ca mê
• Kirgizî: тарых → ky (tarıh)
• Kîngalî: ඉතිහාසය → si (itihāsaya), පුරාවෘත්තය (purāwr̥ttaya)
• Koreyî: 역사 → ko (yeoksa), 력사 → ko (ryeoksa)
• Korsîkayî: storia → co
• Kumikî: тарих (tarix)
• Latînî: historia → la mê
• Latviyayî: vēsture mê
• Lawsî: ປະຫວັດສາດ → lo (pa wat sāt), ປະຫວັດ (pa wat)
• Lezgînî: тарих (tariχ)
• Lîgûrî: stöia
• Lîtwanî: istorija → lt mê
• Lugandayî: ebyafaayo
• Makedonî: историја mê (istorija)
• Malayalamî: ചരിത്രം → ml (caritraṃ)
• Malezî: sejarah → ms
• Maltayî: storja mê
• Mançûyî: ᠰᡠᡩᡠᡵᡳ
• Maratî: इतिहास → mr (itihās)
• Mecarî: történelem → hu, múlt → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: түүх → mn (tüüh)

  Mongolî: ᠲᠡᠦᠬᠡ (teüke)

• Nawrûyî: ekadaedaenigawae → na
• Nepalî: इतिहास → ne (itihās)
• Norwecî: historie → no mê
• Oksîtanî: istòria → oc mê
• Oriyayî: ଇତିହାସ (itihasô)
• Oromoyî: seenaa
• Osetî: истори (istori)
• Osmanî: تاریخ (tarih)
• Oygurî: تارىخ (tarix)
• Ozbekî: tarix → uz
• Paîwanî: likisi
• Peştûyî: تاريخ → ps nêr (tāríx)
• Pîtkarnî-norfolkî: histrei
• Polonî: historia → pl mê, dzieje → pl
• Portugalî: histórico → pt nêr
• Prusiya kevn: istōrija
• Puncabî: ਇਤਿਹਾਸ → pa (itihās)
• Qazaxî: тарих → kk (tarix)
• Romancî: istorgia mê
• Romanyayî: istorie → ro
• Rusî: исто́рия mê (istórija)
• Rusînî: істо́рія mê (istórija)
• Samogîtî: istuorėjė mê
• Sanskrîtî: इतिहास → sa nêr (itihāsa)
• Sebwanoyî: kasaysayan
• Sicîlî: storia → scn mê
• Silesî: gyszichta mê
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: хѝсто̄рија mê, ѝсто̄рија mê, по̏вије̄ст mê, по̏ве̄ст mê

  Latînî: hìstōrija → sh mê, ìstōrija → sh mê, pȍvijēst → sh mê, pȍvēst → sh mê

• Slovakî: dejiny mê pirjimar, história mê
• Slovenî: zgodovina → sl mê, preteklost → sl mê
• Somalî: taariikh
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: stawizny pirjimar

• Spanî: historia → es mê
• Swahîlî: historia → sw
• Swêdî: historia → sv giştî
• Şanî: ပိုၼ်း (púen)
• Tabasaranî: тарих (tariχ)
• Tacikî: таърих → tg (taʾrix)
• Tagalogî: kasaysayan → tl
• Tamîlî: வரலாறு → ta (varalāṟu), சரித்திரம் → ta (carittiram)
• Tayî: ประวัติศาสตร์ → th, ประวัติ → th
• Telûgûyî: చరిత్ర → te (caritra), చరితం (caritaṃ), చరిత → te (carita)
• Teteriya krîmî: tarih
• Teterî: тарих → tt (tarix)
• Tigrînî: ታሪኽ → ti (tarix)
• Tirkî: tarih → tr, ötük → tr
• Tirkmenî: taryh
• Tîbetî: ལོ་རྒྱུས (lo rgyus)
• Tokpisinî: histori
• Tuvanî: төөгү (töögü)
• Urdûyî: اتہاس → ur nêr (itihās), تاریخ → ur mê (tārīx)
• Ûkraynî: істо́рія mê (istórija)
• Venîsî: istoria mê, storia → vec mê
• Viyetnamî: lịch sử → vi
• Warayî: kasaysayan
• Weylsî: hanes → cy
• Wîlamowî: gyśicht mê
• Wolofî: taariix → wo
• Ximêrî: ប្រវត្តិសាស្ត្រ (prɑɑwttesaahtrɑɑ), ប្រវត្តិ → km (prɑwtteʼ)
• Yakutî: история (istoriya), остуоруйа (ostuoruya)
• Yidîşî: געשיכטע → yi mê (geshikhte)
• Yûnanî: ιστορία → el mê (istoría)

  Kevn: ἱστορία mê (historía)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara history a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.