dîrok
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Tewandina dîrok | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dîrok | dîrok |
Îzafe | dîroka | dîrokên |
Çemandî | dîrokê | dîrokan |
Nîşandera çemandî | wê dîrokê | wan dîrokan |
Bangkirin | dîrokê | dîrokino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dîrokek | dîrokin |
Îzafe | dîrokeke | dîrokine |
Çemandî | dîrokekê | dîrokinan |
dîrok mê, r-ya nerm, k-ya nerm
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Bide Ber
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Herî pêşî di salên 1930î de wekî neolojîzmekê ketiye edebiyata kurdî.[1] Ihtimalen hevreha dêrîn, çêl (wek di çêl kirin de), çêrr, çîrrok (<çêrrok), çîvanok û zazakî dêr (“stran, wek çîrok û dastan”). Dengên d/c (di destpêka bêjekê de ç/d-t) di kurmancî de pev diguherin, bide ber dirrandin/çirrandin, gazind/gazinc, ti/çi. Ew di zimanên din ên kurdî û îranî de pêk nayên û bêhtirîn /d/ tê dîtin anku gengazkî teşeka pêşîn dêr bûye. Guherîna dengê /rr/ di çîrrok, çêrr divên paşê çêbûbin. Jê pê ve nayê zanîn.
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: geskiedenis → af
- Albanî: histori → sq mê
- Almanî: Geschichte → de mê, Historie → de mê
- Altayiya başûrî: тӱӱки (tüüki), тарых (tarïh)
- Amharî: ታሪክ (tarik)
- Aragonî: istoria mê
- Aramî:
- Siryaniya klasîk: ܬܫܥܝܬܐ mê (tašʿīṯā)
- Asamî: ইতিহাস (itihax)
- Astûrî: historia → ast mê, hestoria → ast mê
- Atong (Hindistan): itihas
- Avarî: тарих (tarix)
- Azerî:
- Baskî: historia → eu
- Başkîrî: тарих (tarix)
- Belarusî: гісто́рыя mê (históryja)
- Bengalî: ইতিহাস → bn (itihaś)
- Bîkoliya naverast: uusipon
- Bretonî: istor → br mê
- Bulgarî: исто́рия mê (istórija)
- Burmayî: သမိုင်း → my (sa.muing:)
- Buryatî: түүхэ (tüüxe)
- Çekî: dějiny → cs mê pirjimar, historie → cs mê
- Çerokî: ᎧᏃᎮᏍᎩ (kanohesgi)
- Çînî:
- Çuvaşî: истори (istori)
- Danmarkî: historie → da giştî
- Endonezyayî: sejarah → id, histori → id
- Erebî: تَارِيخ → ar nêr (tārīḵ)
- Erebiya misrî: تاريخ nêr (tarīḵ)
- Ermenî: պատմություն → hy (patmutʻyun)
- Esperantoyî: historio → eo
- Estonî: ajalugu → et
- Farisî: تاریخ → fa (târix)
- Ferî: søga mê
- Fînî: historia → fi
- Fransî: histoire → fr mê
- Friyolî: istorie mê, storie mê
- Frîsî: skiednis → fy giştî
- Gaelîka skotî: eachdraidh mê
- Gagawzî: istoriya
- Galîsî: historia → gl mê
- Gujaratî: ઇતિહાસ → gu nêr (itihās)
- Gurcî: ისტორია (isṭoria)
- Haîtî: istwa
- Higaononî: lasaysayan
- Hindî: इतिहास → hi nêr (itihās), तारीख़ mê (tārīx)
- Hîlîgaynonî: kasaysayan, historya
- Holendî: geschiedenis → nl mê, historie → nl mê
- Îbranî: הִסְטוֹרְיָה / היסטוריה → he mê (história)
- Îdoyî: historio → io
- Îlokanoyî: pakasaritaan
- Îngilîziya kevn: stǣr nêtar
- Îngilîzî: history → en
- Înterlîngua: historia
- Îrlendî: stair → ga mê
- Îstriyotî: stuoria mê
- Îtalî: storia → it mê
- Îzlendî: saga → is mê
- Japonî: 歴史 → ja (れきし, rekishi), 沿革 → ja (えんかく, enkaku)
- Kalmîkî: тууҗ (tuuj)
- Kannadayî: ಇತಿಹಾಸ → kn (itihāsa)
- Kapampanganî: amlat
- Katalanî: història → ca mê
- Kirgizî: тарых → ky (tarıh)
- Kîngalî: ඉතිහාසය → si (itihāsaya), පුරාවෘත්තය (purāwr̥ttaya)
- Koreyî: 역사 → ko (yeoksa), 력사 → ko (ryeoksa)
- Korsîkayî: storia → co
- Kumikî: тарих (tarix)
- Latînî: historia → la mê
- Latviyayî: vēsture mê
- Lawsî: ປະຫວັດສາດ → lo (pa wat sāt), ປະຫວັດ (pa wat)
- Lezgînî: тарих (tariχ)
- Lîgûrî: stöia
- Lîtwanî: istorija → lt mê
- Lugandayî: ebyafaayo
- Makedonî: историја mê (istorija)
- Malayalamî: ചരിത്രം → ml (caritraṃ)
- Malezî: sejarah → ms
- Maltayî: storja mê
- Mançûyî: ᠰᡠᡩᡠᡵᡳ
- Maratî: इतिहास → mr (itihās)
- Mecarî: történelem → hu, múlt → hu
- Mongolî:
- Nawrûyî: ekadaedaenigawae → na
- Nepalî: इतिहास → ne (itihās)
- Norwecî: historie → no mê
- Oksîtanî: istòria → oc mê
- Oriyayî: ଇତିହାସ (itihasô)
- Oromoyî: seenaa
- Osetî: истори (istori)
- Osmanî: تاریخ (tarih)
- Oygurî: تارىخ (tarix)
- Ozbekî: tarix → uz
- Paîwanî: likisi
- Peştûyî: تاريخ → ps nêr (tāríx)
- Pîtkarnî-norfolkî: histrei
- Polonî: historia → pl mê, dzieje → pl
- Portugalî: histórico → pt nêr
- Prusiya kevn: istōrija
- Puncabî: ਇਤਿਹਾਸ → pa (itihās)
- Qazaxî: тарих → kk (tarix)
- Romancî: istorgia mê
- Romanyayî: istorie → ro
- Rusî: исто́рия mê (istórija)
- Rusînî: істо́рія mê (istórija)
- Samogîtî: istuorėjė mê
- Sanskrîtî: इतिहास → sa nêr (itihāsa)
- Sebwanoyî: kasaysayan
- Sicîlî: storia → scn mê
- Silesî: gyszichta mê
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: dejiny mê pirjimar, história mê
- Slovenî: zgodovina → sl mê, preteklost → sl mê
- Somalî: taariikh
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: stawizny pirjimar
- Spanî: historia → es mê
- Swahîlî: historia → sw
- Swêdî: historia → sv giştî
- Şanî: ပိုၼ်း (púen)
- Tabasaranî: тарих (tariχ)
- Tacikî: таърих → tg (taʾrix)
- Tagalogî: kasaysayan → tl
- Tamîlî: வரலாறு → ta (varalāṟu), சரித்திரம் → ta (carittiram)
- Tayî: ประวัติศาสตร์ → th, ประวัติ → th
- Telûgûyî: చరిత్ర → te (caritra), చరితం (caritaṃ), చరిత → te (carita)
- Teteriya krîmî: tarih
- Teterî: тарих → tt (tarix)
- Tigrînî: ታሪኽ → ti (tarix)
- Tirkî: tarih → tr, ötük → tr
- Tirkmenî: taryh
- Tîbetî: ལོ་རྒྱུས (lo rgyus)
- Tokpisinî: histori
- Tuvanî: төөгү (töögü)
- Urdûyî: اتہاس → ur nêr (itihās), تاریخ → ur mê (tārīx)
- Ûkraynî: істо́рія mê (istórija)
- Venîsî: istoria mê, storia → vec mê
- Viyetnamî: lịch sử → vi
- Warayî: kasaysayan
- Weylsî: hanes → cy
- Wîlamowî: gyśicht mê
- Wolofî: taariix → wo
- Ximêrî: ប្រវត្តិសាស្ត្រ (prɑɑwttesaahtrɑɑ), ប្រវត្តិ → km (prɑwtteʼ)
- Yakutî: история (istoriya), остуоруйа (ostuoruya)
- Yidîşî: געשיכטע → yi mê (geshikhte)
- Yûnanî: ιστορία → el mê (istoría)
- Kevn: ἱστορία mê (historía)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara history a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Çavkanî
[biguhêre]- ^ Amir, Nationalism and language in Kurdistan, 1918-1985 [arşîv], San Francisco, 1992, r. 432, ISBN 0-7734-9816-8 "The coined work mêjû 'history' (replacing the Arabic loanword tarîx) dislodged the rival coinage dîrîk/dîrok and gained currency in Soranî due to its use in the book (dîrok is, however, used in Kurmanji because it appeared in Kurmanji literature of Syria in the 1930s and 1940s)."
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi r-ya nerm
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya nerm
- Purîzm bi kurmancî
- Nimûne bi kurmancî
- Zanist bi kurmancî
- Termên bi kodên skrîptê yên zarûrî û manûel bi kurmancî
- Neolojîzm bi kurmancî
- Etîmolojî nayê zanîn bi kurmancî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi urdûyî