kanî

 Binêre herwiha: Kanî

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /kæhˈniː/ ~ /kɑːˈniː/
• (Navdêr)

  Deng (Amed)

• (Hoker)

  Deng (Qoser)

• Kîtekirin: ka·nî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kanî	kanî
Îzafe	kaniya	kaniyên
Çemandî	kaniyê	kaniyan
Nîşandera çemandî	wê kaniyê	wan kaniyan
Bangkirin	kaniyê	kaniyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kaniyek	kaniyin
Îzafe	kaniyeke	kaniyine
Çemandî	kaniyekê	kaniyinan

Kaniyek (1)

kanî mê, k-ya nerm

1. kuna av tê re ji bin axê dizê anku derdikeve
   • Rûvî da rê, çû ser kaniyê, got:
     - Kaniyê, kaniyê ma tu xêra xwe nikarî avê bidî min. — (Ji çîrroka gelêrî Rûviyê dûvqut)
   • قمقام و یم بحرن صمصام حسام شیره
     صحرا فلات و سبسب فیفاء و بدو دشتن
     ینبوع و عین کهنی جب و قلیب بیره — (Ehmedê Xanî, Nûbihara Biçûkan, 1683)

     Qemqam û yem-i beḥr in; ṣemṣam ḥusam şêr e
     Ṣeḥra felat û sebseb feyfaʾ û bedw-i deşt in
     Yenbûʿ û ʿeyn kehnî; cubb û qelîb-i bîr e

2. cihê ku tiştek pirr lê heye yan lê peyda dibe

   kaniya helbest û stranan

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: كانی

Herwiha

• kahnî
• kahnîg
• kanîg
• kanîh
• kehnî
• kehnîh
• kenî
• kenîg
• kenîh

Etîmolojî

• proto-îranî: *xa- ("kanî, bîr")

avestayî: xān ("kanî, bîr")

partî: x'nyg ("kanî")

pehlewî: x'nyg ("kanî")

sogdî: x'xn ("kanî")

farisî: xānī ("kanî") … ^{alfabeya arî}

kurdî: kehnî > kanî ("kanî")

soranî: kanî ("kanî")

hewramî: hane ("kanî")

zazakî: henî ("kanî")

sanskrîtî: खानि (khāni)- ("kanî, bîr")

Çavkanî: Cheung p.404, Lubotsky p.9, MacKenzie P.136 | Pokorny: -
Agadarî: Bingehê vê peyvê ne ji proto-hindûewropî ye. Diyar e ku ji zimanek nenas ketiye zimanên arî. Çavkanî: Lubotsky

Herwiha bidin ber tirkiya kevn kañ, tirkiya niha kaynak.

Jê

• çavkanî
• kanîk
• serekanî

Werger

• Baskî: iturri → eu
• Erebî: , العین‎ → ar, ^?الرجع‎ → ar, ^?المنزل‎ → ar, ^?النبع‎ → ar, ^?الهجج‎ → ar, ^?الینبوع‎ → ar, ^?بنت الأرض‎ → ar, ^?جراوي‎ → ar, ^?منبع‎ → ar
• Bretonî: eienenn eien, andon → br mê, andonioù pirjimar, mammenn → br mê, mammennoù pirjimar
• Çekî: pramen → cs nêr
• Çînî: 泉 (quán), 源泉 (yuán quán)
• Danmarkî: kilde → da g
• Almanî: Brunnen → de nêr, Quelle → de mê, wo → de, ^?Fontäne → de mê, ^?Wasserquelle → de, ^?Absprung → de m
• Esperantoyî: fonto → eo
• Estonî: allikas → et, läte → et, veesilm → et
• Farisî: چشمه‎ → fa, ^?چشمه آب‎ → fa, ^?فواره‎ → fa
• Fînî: lähde → fi
• Fransî: source → fr mê
• Frîsî: welle → fy
• Holendî: bron → nl mê
• Mecarî: forrás → hu
• Îbranî: מעיין (maayán)
• Indonezî: mata air
• Inglîzî: spring (water source), metallurgical → en, well → en, metallic → en, ^?fount → en, ^?electropositive → en, ^?stirring → en, ^?font → en, ^?fountain → en, ^?fountain head → en, ^?fountainhead → en, ^?runlet → en, ^?soudce → en, ^?where'd → en
• Înterlîngue: fonte → ie
• Japonî: 泉 → ja (いずみ, izumi), 温泉 (おんせん, onsen) (hot spring, spa) → ja
• Koreyî: 샘 (saem)
• Latînî: fons → la nêr
• Latviyayî: avots → lv nêr
• Lîtwanî: šaltinis; versmė; verdenė
• Norweciya bokmålî: kilde → no
• Polonî: źródło → pl nêtar
• Portugalî: fonte → pt mê
• Romanyayî: izvor → ro nêtar
• Rusî: источник (istóčnik), ключ (kl'uč), родник (rodník)
• Slovenî: izvir → sl nêr
• Spanî: fuente; manantial
• Swêdî: källa → sv
• Tirkî: kaynak → tr, çeşme → tr, memba → tr, pınar → tr, ^?kaynar → tr, ^?maden suyu kaynağı → tr, ^?kaynarca → tr, ^?bulak → tr
• waray-warayî: burabod
• Yûnanî: πηγή (piyí), νερομάνα (neromána), κεφαλάρι (cefalári)

Hoker

kanî, k-ya req

1. ka, kanê, li kû ye, li çi cihî ye, li kû ne

Ji wêjeyê

• Kanî Sitî, kanî jinmîr û cêrî?
  Kanîn ew rim, ka huwêzî, şeşperî? — (Celadet Elî Bedirxan: Bêriya Botan, helbest)