kû

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /kʰuː/
  • (rojhilatî)  IPA^(kilîd): /kʰʉː/

Hoker

kû anku çi der/cih

kû

1. çi cihî, çi derê, kîj cihî, kîjan derê

   Mala te li kû ye?

   Tu diçî kû?

   Ew ji kû tê?

   Hûn ji kû ne?

   Hûn xelkê kû derê ne?

   Ew çû kû?

   Hûn ji kû hatin?

   Tu li kû yî?

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کوو
• kurdî-krîlî: ку

Herwiha

• ku (3), kû derê, kûva, kûve, kûde, kî derê, kîrê, kêrê, kîve, kwîve, kû ve, kû derê, kû de, kî derê, kur, kuva

Bide ber

• ku
• ko

Etîmolojî

Hevreha soranî کوێ‎ (kwê), farisî کجا‎ (ko-ca) û forma kevnar کو‎ (kû), avestayî 𐬐𐬎𐬛𐬁‎ (kudā) sanskrîtî कुह (kúha) û कुत्र (kútra), hindî किधर (kidhar), rûsî куда́ (kudá), sirbokroatî ку̀да / kùda, ukraynî куди́ (kudý), çekî kudy, albanî ku, latviyayî û lîtwanî kur, latînî quō, norwecî kvar, kor, danmarkî hvor, swêdî var, inglîzî where, almanî wo ... hemû ji proto-hindûewropî *kʷu-, *kʷo- (kû, li kû, çi cih?), têkilî kʷís (çi; kî).

Bi zaravayên din

• Soranî: کوێ‎ (kwê)
• Zazakî: kamca

Werger

• Afrîkansî: waar → af
• Albanî: ku → sq
• Almanî: wo → de
• Amharî: የት (yet)
• Inglîzî: where → en
• Komoriya ndzwanî: hapvi
• Erebî: أين‎ → ar (eyne)
• Erebiya misrî: فين‎ (fên)
• Bambarayî: min
• Bîslamayî: we
• Bretonî: pelecʼh
• Katalanî: on → ca
• Şawî: mani
• Çînî: 哪儿 → zh (nǎr), 哪里 → zh (nǎli)
• Şorî: қайда
• Koreyî: 어디 → ko (eodi)
• Korsîkayî: duve → co, induva → co
• Kreyola fransî ya réunion: ousa, kel-koté
• Sirboxirwatî: gdje → sh
• Damariya rojhilat: ˈladanmaiˈje
• Danmarkî: hvor → da
• Spanî: dónde → es
• Esperantoyî: kie → eo
• Farisî: کجا‎ → fa (koca)
• Ferî: hvar
• Fînî: missä → fi (li kû), mistä → fi (ji kû), mihin → fi (kû), minne → fi (kû)
• Fransî: où → fr
• Gurcî: სად (sad)
• Gotî: 𐍈𐌰𐍂 (ƕar)
• Yûnanî: πού → el (poú)
• Îbranî: אי‎ → he
• Hindî: कहाँ → hi (kahā̃)
• Îdî: anyo
• Îdoyî: ube → io
• Indonezî: mana → id
• Înuîtî: ᓇᐅᒃ (nauk), ᓇᒥ (nami), ᓇᓂ (nani)
• Îzlendî: hvar → is, hvert → is
• Îtalî: dove → it, ove → it
• Japonî: どこ → ja (doko)
• Qazaxî: қайда → kk (qayda)
• Xakasî: хайда (xayda)
• Kotavayî: tokliz, toklize
• Lakotayî: tokiya
• Latînî: ubi → la
• Latviyayî: kur → lv
• Lîtwanî: kur → lt
• Lîmbûrgî: woe
• Lingalayî: wápi
• Luksembûrgî: wou → lb
• Komorî: hav̄i (havi)
• Maltayî: fejn → mt
• Mohawkî: ka' nón:we
• Holendî: waar → nl
• Norweciya bokmålî: hvor → no
• Norweciya nînorskî: kvar → no
• Nlûyî: kidyaxe
• Oksîtanî: ont → oc
• Oyratayî: te, tenai
• Pîkardî: d’us, d’us qu’, adus, ù
• Pijînî: we
• Pîtkarnî-norfolkî: webaut
• Polonî: gdzie → pl
• Portugalî: onde → pt
• Rusî: где → ru (gde), куда → ru (kuda)
• Samiya bakurî: gos
• Şîngazîcayî: nɗahu, nɗa, nɗahupvi, nɗapvi
• Somalî: halka
• Swêdî: var → sv
• Tagalogî: saán, násaán
• Teteriya krîmî: qayerde, qayda
• Tayî: สถานที่ → th (S̄t̄hān thī̀)
• Tirkî: nerede → tr (li kû), nereye → tr (kû), nereden → tr (ji kû)
• Tokpisinî: we → tpi
• valensî: aón
• Walonî: wiss → wa

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kû	kû
Îzafe	kûya	kûyên
Çemandî	kûyê	kûyan
Nîşandera çemandî	wê kûyê	wan kûyan
Bangkirin	kûyê	kûyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kûyek	kûyin
Îzafe	kûyeke	kûyine
Çemandî	kûyekê	kûyinan

kû mê

1. Gava pez û bi taybetî mih serê xwe dikine ber hev û li hev kom dibin.
   • Li germê pez ê serê xwe di ber hev ke, bi rê nare. Ew ketina kûyê. — (Mem Xelîkan, Germîya Arê Şivanan [arşîv], mifikan.com, 2005)