hesin

	Bikarhênerek dixwaze ev peyv were standardkirin. Ji kerema xwe tevlî nîqaşa li ser Daxwazên standardkirinê bibin.⁽⁺⁾
	asin / hesin / hesinker / asinker

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /hɛˈsɪn/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: he·sin

Navdêr

Tewandina hesin
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hesin	hesin
Îzafe	hesinê	hesinên
Çemandî	hesinî	hesinan
Nîşandera çemandî	wî hesinî	wan hesinan
Bangkirin	hesino	hesinino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hesinek	hesinin
Îzafe	hesinekî	hesinine
Çemandî	hesinekî	hesininan

hesin n

kanzayek magnetîk yê qurs û qayîm yê rengzîvî ye lê jengarî jî dibe
(jimareya wî ya atomî 26 e û sembola wî ya kîmyayî Fe ye), cencere
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: هەسن

Herwiha

Bide ber

hêsan

Kanzayin din

Jê

(lêker) hesin bûn
(lêker) hesin kirin
(navdêr) hesinbûn
(rengdêr) hesinbûyî
hesinger
hesingerî
(navdêr) hesinkirin
(rengdêr) hesinkirî
hesinî

Etîmolojî

Asin / hesin ji proto-hindûewropî *h₂eyos (madenek, bronz, mis, paxir, sifir), proto-îranî *eyes-, hevreha sanskrîtî अयस् (ayas) (eyes: bronz yan sifir), avestayî eyeh, farisiya navîn asîn, farisî آهن (ahen), latînî aes (eyes: bronz yan sifir; pare), îngilîzî ore (kan, maden)... Hêjayî gotinê ku tevî nêzîkî dengî ya "asin"a kurdî û Eisen (bixwîne: aysin) ya almanî û iron (bixwîne: ayron) ya îngilîzî, ew ne hevreh in.

Binêre herwiha

Sîstema vedorî ya elementan

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

Se

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

La

*

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

Ac

**

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Uub

Uut

Uuq

Uup

Uuh

Uus

Uuo

*

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

**

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Bi zaravayên din

Soranî: ئاسن (asn)
Kurdiya başûrî: ئاسن (asn)

Werger

Abxazî: аиха (āixā)
Açehî: besi
Adîgeyî: гъучӏы (ğʷuĉʼə)
Afrîkansî: yster → af
Aghulî: рукь (ruqʼ)
Ahomî: 𑜎𑜢𑜀𑜫 (lik)
Akanî: dade
Alabamayî: ochana
Albanî: hekur → sq n
Almanî: Eisen → de nt
Elmanîşî: Iise

Frankoniya navendî: Eisen nt

Almaniya Pennsylvania: Eise nt
Altayiya başûrî: темир (temir)
Amharî: ብረት (bərät)
Aragonî: fierro n, ferri n
Aramî:
Aramiya nû ya asûrî: ܦܪܸܙܠܵܐ n (prizlā)

Îbranî: פרזלא n (parzlā, parzlo)

Siryanî: ܦܪܙܠܐ n (parzlā, parzlo)
Arçî: ла́цут (lácut)
Aromanî: her nt, heru → roa-rup nt
Asamî: লো nt (lü), লোহা (lüha)
Astûrî: fierro → ast n
Atong (Hindistan): syl
Avarî: махх (maxx)
Avestayî: 𐬀𐬌𐬌𐬀𐬢𐬵 nt (aiiaŋh)
Azerî: dəmir → az
Balînî: besi
Bambarayî: nɛ̀gɛ
Baskî: burdin → eu, burdina → eu
Başkîrî: тимер (timer)
Batakiya dairî: besi
Batakiya karo: besi
Bataktobayî: bosi
Bau bidayuh: bosi
Belarusî: жале́за nt (žaljéza)
Belûçî: آسن (ásan)
Benayî: ikyuma
Bendeyî: ííjélá
Bengalî: লোহা (loha)
Berberî:
Taşelhitî: uzzal n
Bilbayî: besi
Binukid: puthaw
Bisayayiya bruneyî: puthaw
Bîmayî: βesi
Bîslamayî: aean
Bondeyî: chuma
Bontociya rojhilatî: komak, lanchok
Brahuiyî: اهین (âhin)
Bretonî: houarn → br n, hern → br, houarnoù p
Bruneyî: basi
Bugî: bessi
Bulgarî: желя́зо nt (željázo)
Bunguyî: ichuma
Burmayî: သံ → my (sam)
Buruşaskiyî: ćímar, ćhumár
Buryatî: түмэр (tümer)
Cimbrî: aizarn nt
Cingphoyî: hpri
Çamiya rojhilatî: basei, bisei, pasei
Çeçenî: эчиг (ečig)
Çekî: železo → cs nt
Çerokî: ᏔᎷᎩᏍᎩ (talugisgi)
Çeyenî: ma'aata
Çînî:
Kantonî: 鐵 / 铁 (tit³)

Hakkayî: 鐵 / 铁 (thiet)

Mandarînî: 鐵 / 铁 → zh (tiě)

Min dongî: 鐵 / 铁 (tiék)

Minnanî: 鐵 / 铁 (thih, thiat)

Wuyî: 鐵 / 铁
Çukayî: cuma
Çuvaşî: тимӗр (timĕr)
Dalmatî: fiar n
Danmarkî: jern → da nt
Dargwayî: мегь (meh)
Divehî: ދަގަނޑު (dagaⁿḍu)
Doeyî: chuma
Dongşîangî: qiemu
Elfdalî: ienn nt
Embuyî: cuma
Emilî: fèr
Endonezyayî: besi → id
Erebî: حَدِيد → ar n (ḥadīd)
Erebiya misrî: حديد n (ḥadīd)
Ermenî: երկաթ → hy (erkatʻ)
Erzayî: кшни (kšni)
Esperantoyî: fero → eo
Estonî: raud → et
Evenî: хэл (həl)
Evenkî: сэлэ (sələ), хэлэ (hələ), шэлэ (şələ), элдэн (əldən), кирун (kirun)
Extremaduranî: hierru n
Falayî: ferru
Farefareyî: kurgo
Farisî: آهن → fa (âhan)
Ferî: jarn nt
Fipayî: ichela
Fînî: rauta → fi
Flamiya rojava: yzer nt
Fransî: fer → fr n
Friyolî: fiêr n
Frîsiya saterlandî: Iersen nt
Frîsî: izer nt
Gaelîka skotî: iarrnaig, iarann n
Gagawzî: demir
Galîsî: ferro → gl n
Goemayî: sóól
Gotî: 𐌴𐌹𐍃𐌰𐍂𐌽 nt (eisarn)
Gujaratî: લોખંડ nt (lokhaṇḍ)
Gurcî: რკინა (rḳina)
Gusiiyî: ekioma, egetange
Guwaranî: kuarepoti
Gwenoyî: minya
Gwereyî: kyoma
Gwiçinî: chʼiitsii
Haîtî: fè
Hajongî: লুহা (luha)
Hawayî: hao
Hayayî: ekyoma
Heheyî: ichuma
Hindî: लोहा → hi n (lohā)
Hîlîgaynonî: salsalon
Hmongî: hlau
Holendî: ijzer → nl nt
Iştihardî: آهِن (âhen)
Îbanî: besi
Îbranî: בַּרְזֶל n (barzel)
Îdoyî: fero → io
Îkizuyî: echoma
Îkomayî: ekyoma
Îlokanoyî: landok
Îngilîziya kevn: īsern nt
Îngilîzî: iron → en n
Îngriyî: rauta
Îngûşî: аьшк (äšk)
Înterlîngua: ferro → ia
Înupîakî: saviksraq
Îrlendî: iarann → ga n
Îstriyotî: fièro
Îtalî: ferro → it n
Îwaidjayî: dambaka
Îzlendî: járn → is nt
Jamtîşî: jáðn nt
Japonî: 鉄 → ja (てつ, tetsu), くろがね → ja (kurogane)
Javayiya kevn: wesi
Javayî: wesi → jv
Jitayî: echuma
Jumjumî: bïl
Kabardî: гъущӏ (ğʷuśʼ)
Kabiyeyî: ñɩɣtʋ
Kaduglî: ndhalele
Kalalîsûtî: savimineq
Kalingayiya başûrî: aka
Kalmîkî: төмр (tömr)
Kambayî: kyUma
Kamberayî: báhi
Kannadayî: ಕಬ್ಬಿಣ → kn (kabbiṇa)
Karaçay-balkarî: темир (temir)
Karaîmî: дэмир (demir)
Karakalpakî: temir
Karelî: rauta, rauda
Karokî: áyan
Kaşûbî: żelazło nt
Katalanî: ferro → ca n
Katawbayî: dorob
Kayingangî: kyfé
Keçwayî: chuki, khillay
Kereweyî: echoma
Khalajî: təmir, âhən
Khasiyî: nar
Kiliwayî: kaichmaat
Kimbuyî: ichuma
Kingayî: ikyoma
Kirgizî: темир → ky (temir)
Kisiyî: lyoma
Kîkongoyî: kibende
Kîkûyûyî: kigera
Kîngalî: යකඩ → si (yakaḍa)
Kînyarwandayî: ichyuma, ubutare, ikyuma, ichuuma, ichuma
Kîrîbatî: biti, monei
Klamatî-modokî: tchíkĕmen
Komiya kamerûnî: akas
Komî-permyakî: кӧрт (kört)
Komî-zîriyî: кӧрт (kört)
Komodoyî: besi
Konkanî: लोक्कंड nt (lokkaṇḍa)
Koreyiya kevn: 薩 (so)
Koreyî: 철 → ko (cheol), 쇠 → ko (soe)
Kornî: horn n
Korsîkayî: ferru → co n, farru → co n
Kreyoliya fransî ya karipúna: fé
Kreyoliya guinea-bissau: feru
Kreyoliya portugalî ya korlai: fɛr
Krî: ᓲᐢᑲᐧᐦᐃᑲᐣ (sooskayhikan), ᐱᐋᐧᐱᐢᐠ (piaaypisk)
Krymçakî: дэмыр (dämır)
Kumikî: темир (temir)
Kunigamî: クルガニ (kurugani)
Kuriayî: ikioma
Kutuyî: zuma
Kwayayî: ekyuma
Kwereyî: zuma
Ladînî: fer
Ladînoyî: fierro n
Lakî: мах (maχ)
Lambyayî: ichijela
Langiyî: chuma
Latgalî: dzeļzs m
Latînî: ferrum → la nt
Latviyayî: dzelzs → lv m
Lawsî: ເຫຼັກ (lek), ເຫລັກ (lek)
Lazî: ერკინა (erǩina), დემირი (demiri)
Leonîzî: fierru n
Lezgînî: ракь (raq̇)
Lingalayî: ebendé sinif c7/c8
Livvî: raudu
Lîgûrî: færo n
Lîmbûrgî: iezer → li nt
Lîtwanî: geležis → lt m
Logûlî: kivya, kichuma
Lombardî: fèrr n
Lotudî: basiʼ
Lubuagan kalingayî: kaga
Ludianî: raud
Lugandayî: ekyuma sinif c4
Luhyayî: shibia, esibya
Luksembûrgî: Eisen → lb nt
Mòçenoyî: aisn nt, aisn nt, aisn nt
Maçameyî: minya, shuma
Maguindanaoyî: putaw
Makasarî: bassi
Makedonî: железо nt (železo)
Makondeyî: chitale
Malagasî: vy → mg
Malayalamî: ഇരുമ്പ് → ml (irumpŭ)
Malecite-passamaquoddyî: olonahq
Malezî: besi → ms, ferum
Malilayî: ishijela
Maltayî: ħadid → mt n
Mambwe-lunguyî: ichela, fweta (Rungu)
Mançûyî: ᠰᡝᠯᡝ
Mandarî: bassi
Manksî: yiarn n
Mansiya bakurî: ке̄р (kēr)
Maorî: rino
Mapuçî: pañilwe
Maranaoyî: potaw
Maratî: लोखंड → mr nt (lokhaṇḍa)
Marî:
Mariya rojhilatî: кӱртньӧ (kürtnʹö)

Mariya rojavayî: кӹртни (kÿrtni)
Martu wangkayî: yayinpa
Masabayî: sikyuma, siibyaa, sisiuma
Masayî: ɔlcʉ́ma
Matengoyî: so ma
Matumbî: kyOma
Mayayiya yukatekî: máaskab
Mbungayî: kyuma
Mecarî: vas → hu
Megrelî: რკინა (rḳina)
Melanauyiya navendî: besi
Mînangkabawî: basi
Mîrandî: fierro n
Moçî: pasi
Mokşayî: кшни (kšni)
Mongolî: төмөр → mn (tömör)
Mpotoyî: kihano
Mwanî: chuma sinif c7
Mwerayî: chic h ulo
Nahwatlî: tlīltepoztli
Nanayî: сэлэ (sele)
Napolîtanî: ffierro n
Navajoyî: béésh, béésh ditʼódí
Nawrûyî: aânei → na
Ndalî: ichela
Ndambayî: lyuma
Ndengerekoyî: kiuma
Nedersaksî: Iesen → nds nt
Almaniya jêrîn a almanî: Ieser nt
Negidalî: sələ
Nenetsiya tundra: еся (esja)
Nepalî: फलाम → ne (phalām)
Newarî: नँ (nã)
Ngajuyî: wasi
Nganasanî: баса (basa)
Ngindoyî: chOma
Ngonî: kyuma
Ngoremeyî: ekyooma
Nilambayî: ishuka
Nlûyî: ǀurisi
Nogayî: темир (temir)
Nooneyî: kə́thʌ́
Normandî: faer n, fé n, fer n
Norsiya kevn: járn nt
Norwecî:
Norweciya bokmålî: jern → no nt

Norweciya nînorskî: jarn nt, jern → no nt
Nyakyusayî: ikyuma
Nyamboyî: echoma
Nyamwangayî: ichela
Nyamwezî: kIsInza, chUma, gIsInza (Ntuzu)
Nyankoleyî: ekyoma
Nyaturuyî: ichuria, ichuma
Nyoroyî: obutare
Ohloniya başûr: eccer, heeru
Ojibweyî: biiwaabik
Okînawanî: てぃち (tichi)
Oksîtanî: fèrre → oc n, hèr → oc n, fèr → oc n
Oriyayî: ଲୁହା → or (luha)
Oroçî: сэлэ
Orokî: сэлэ (sələ)
Oromoyî: sibiilaa
Osetî: ӕфсӕн (æfsæn), ӕфсӕйнаг (æfsæjnag)
Oygurî: تۆمۈر (tömür)
Ozbekî: temir → uz
Kirîlî: темир (temir)
Palî: aya
Palueyî: mbêsi
Pangwayî: shuma
Papyamentoyî: heru
Peştûyî: وسپنه m (wᶕspәna), اوسپنه m (óspәna)
Piedmontîsî: fer
Pijînî: aean
Pimbweyî: ichela
Plodîşî: Iesa nt
Polabî: ziľozü nt
Polonî: żelazo → pl nt
Portugaliya kevn: ferro n
Portugalî: ferro → pt n
Potawatomî: biwabuk
Prusiya kevn: gelzā
Puncabî: ਲੋਹਾ → pa n (lohā)
Qazaxî: темір → kk (temır)
Qiptî: ⲃⲉⲛⲓⲡⲉ n (benipe)
Rapanuyî: aurí
Rejangî: ꤷꥉꤼꥉꤿ꥓ (besey)
Rembongî: besi
Romagnolî: fër n
Romancî: fier n
Romanyayî: fier → ro nt
Romboyî: menya (mkuu)
Rotumanî: 'ia 1
Rufijî: kioma
Rukîgayî: obutare
Rungwayî: ichela
Rusî: желе́зо nt (želézo), фе́ррум n (férrum)
Rusînî: желї́зо nt (željízo)
S'gaw karenî: ထး (hṭä)
Safwayî: ijela
Samî:
Samiya înarî: ryevdi

Samiya kildînî: рӯввьт (rūvvʹt)

Samiya lule: ruovdde

Samiya bakurî: ruovdi

Samiya başûr: ruevtie
Saksoniya kevn: isarn nt
Samoayî: u'amea
Samogîtî: gelžis m
Sanskrîtî: लोह → sa (loha), दृढ → sa nt (dṛḍha), कृष्णायस् → sa nt (kṛṣṇāyas)
Santalî: ᱢᱮᱬᱦᱮᱫ (meṇhet’)
Sardînî: férru n
Sasakî: besi
Sebwanoyî: puthaw
Sêriyî: enim
Sicîlî: ferru → scn n
Sidamoyî: siwila
Sirananî: isri
Sirboxirwatî:
Kirîlî: гвожђе nt, железо nt, жељезо nt

Latînî: gvožđe → sh nt, železo → sh nt, željezo → sh nt
Skotî: airn
Slaviya kevn:
Kirîlî: желѣзо nt (želězo)

Glagolîtîk: ⰶⰵⰾⱑⰸⱁ nt (želězo)
Slaviya rojavayî ya kevn: желѣзо nt (želězo)
Slovakî: železo → sk nt
Slovenî: železo → sl nt
Sogayî: ekyuma
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: zelezo nt

Sorbiya jorîn: železo nt
Spanî: hierro → es n
Spaniya kevn: fierro m
Subayî: ikyoma
Sukumayî: jisinza
Sumbwayî: syoma
Sundanî: ᮘᮩᮞᮤ (beusi)
Sûdovî: gelzā
Sûmerî: 𒀭𒁇𒋤 (AN.BAR.SUD), 𒀭𒁇 (AN.BAR)
Svanî: ბერეჟ (berež)
Swahîlî: chuma → sw sinif c7/c8
Swêdî: järn → sv nt
Şambalayî: kiama
Şanî: လဵၵ်း (lék)
Şerpayî: ལྕའ (lca')
Şorî: тебир (tebir)
Tabasaranî: рукь (ruq̇)
Tacikî: оҳан → tg (ohan)
Tae': bassi
Tagalogî: bakal → tl
Taitayî: chuma
Tamîlî: இரும்பு → ta (irumpu)
Tangutî: 𘟪 (*śjow¹)
Tarantinoyî: fierro n
Tarifitî: uzzar n, rḥdid n
Tayî: เหล็ก → th (hlèk)
Telûgûyî: ఇనుము → te (inumu)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⵓⵣⵣⴰⵍ n (uzzal)
Temî: gexoji
Teteriya krîmî: temir, demir
Tetûmî: besi
Tharakayî: ithaga
Tigrînî: ሓጺን (ḥaṣin)
Tirkî: demir → tr
Tirkmenî: demir → tk
Tîbetî: ལྕགས (lcags)
Tlingitî: g̱ayéis’
Tofalarî: дэмир (demir)
Tokpisinî: ain
Tooroyî: ekyoma
Toxarî B: eñcuwo
Tuwali ifugaoyî: gum'ok, landuk
Udiheyî: сэлэ
Udmurtî: корт (kort)
Ulçî: сэлэ
Unamî: sëkahsën
Urdûyî: لوہا (lohā), آہن → ur n (āhan)
Ûkraynî: залі́зо nt (zalízo)
Ûrûmî: дэмир (demir)
Venîsî: fero n
Vepsî: raud
Viyetnamî: sắt → vi
Volapûkî: ferin → vo
Voroyî: raud
Votî: rautõ
Vunjoyî: menya
Walonî: fier → wa n
Wandayî: ohela
Wanjî: kyuma
Warayî: puthaw
Warlpirî: jitipayini
Weylsî: haearn → cy n
Wik-mungkanî: kiir
Wîlamowî: ajza nt
Wînnebagoyî: más
Wolofî: feer → wo, weñ → wo
Xakasî: тимір (timír)
Xantî: карты (karty), курты (kurty), вӑӽ
Ximêrî: ដែក → km (daek)
Xîtanî: 曷朮 (qašū)
Yagnobî: оҳан (ohan)
Yakutî: тимир (timir)
Yaoyî: chisyano
Yidîşî: אײַזן nt (ayzn)
Yorubayî: irin
Yûnanî: σίδηρος → el n (sídiros), σίδερο → el nt (sídero)
Kevn: σίδηρος n (sídēros)
Zanakî: ekyema
Zaramoyî: zuhma
Zhuangî: diet → za
Zigulayî: zuma
Zimbayî: chuma
Zinzayî: echooma
Zuluyî: insimbi sinif c9/c10