hesin
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
![]() |
Bikarhênerek dixwaze ev peyv were standardkirin. Ji kerema xwe tevlî nîqaşa li ser Daxwazên standardkirinê bibin.(+) |
asin / hesin / hesinker / asinker |
Kurdî[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | hesin | hesin | ||
Îzafe | hesinê | hesinên | ||
Çemandî | hesinî | hesinan | ||
Nîşandera çemandî | wî hesinî | wan hesinan | ||
Bangkirin | hesino | hesinino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | hesinek | hesinin | ||
Îzafe | hesinekî | hesinine | ||
Çemandî | hesinekî | hesininan |
hesin nêr
- kanzayek magnetîk yê qurs û qayîm yê rengzîvî ye lê jengarî jî dibe
(jimareya wî ya atomî 26 e û sembola wî ya kîmyayî Fe ye), cencere
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Herwiha[biguhêre]
Bide ber[biguhêre]
Kanzayin din[biguhêre]
Jê[biguhêre]
- (Lêker) hesin bûn
- (Lêker) hesin kirin
- (Navdêr) hesinbûn
- (Navdêr) hesinkirin
- (Rengdêr) hesinbûyî
- (Rengdêr) hesinkirî
- hesinger
- hesingerî
- hesinî
Etîmolojî[biguhêre]
Asin / hesin ji proto-hindûewropî *h₂eyos (madenek, bronz, mis, paxir, sifir), proto-îranî *eyes-, hevreha sanskrîtî अयस् (ayas) (eyes: bronz yan sifir), avestayî eyeh, pehlewî asîn, farisî آهن (ahen), latînî aes (eyes: bronz yan sifir; pare), inglîzî ore (kan, maden)... Hêjayî gotinê ku tevî nêzîkî dengî ya "asin"a kurdî û Eisen (bixwîne: aysin) ya almanî û iron (bixwîne: ayron) ya inglîzî, ew ne hevreh in.
Binêre herwiha[biguhêre]
Sîstema vedorî ya elementan
H | He | |||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||
Cs | Ba | La | * | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||
Fr | Ra | Ac | ** |
Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Uub | Uut | Uuq | Uup | Uuh | Uus | Uuo | ||
* | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | ||||||
** | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr |
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: yster → af
- Alabamayî: ochana → akz
- Avestayî: ayanghaênaca → ae (ayanghaênaca)
- Baskî: burdina → eu
- Belarusî: жалеза (žaléza)
- Bengalî: loha → bn (loha)
- Boinen: ətak
- Sirboxirwatî: gvožđe → sh
- Bretonî: houarn → br, hern / houarnoù
- Bulgarî: желязо (željázo)
- Çekî: železo → cs
- Çerokî: ᏔᎷᎩᏍᎩ (talugisgi)
- Çînî: (tiě)
- Danmarkî: jern → da
- Dawida: chuma
- Albanî: hekur → sq
- Almanî: Eisen → de nêtar
- Erebî: حديد (ħedîd)
- Ermenî: երկաթ (erkatʿ)
- Esperantoyî: fero → eo
- Estonî: raud → et
- Farisî: اهن (ahen), آهن → fa
- Ferî: jarn → fo
- Fînî: rauta → fi
- Fransî: fer → fr
- Frîsî: izer → fy
- Friyolî: fier → fur
- Samoayî: u'amea → sm
- Galîsî: ferro → gl
- Gaelîka skotî: iarrnaig → gd
- Greek (Modern): σίδηρος (sídiros)
- Gurcî: რკინა (rḳina)
- Hawayî: hao → haw
- Hîlîgaynonî: salsalon → hil
- Hindî: लोहा → hi (lohā)
- Holendî: ijzer / ijzer
- Mecarî: vas → hu
- Îbranî: ברזל (barzel)
- Indonezî: besi → id
- Inglîzî: iron → en, ferro- → en, polishing → en
- Înterlîngua: ferro → ia
- Îrlendî: iarann → ga
- Îtalî: ferro → it
- Îzlendî: járn → is
- Japonî: 鉄 → ja (てつ, tetsú)
- Karuk: áyan
- Katalanî: ferro → ca
- Katcha: ndhalele
- Qazaxî: темир (temïr)
- Kerebe: echoma
- Keşmîrî: żelazło → ks
- Kibosho: minya
- Kiha: ichuuma
- Kilegi: echuma
- Kimochi: pasi
- Kîrîbatî: monei → gil
- Kiseri: menya
- Kivinza: ikyuma
- Koreyî: 철 (jeol)
- Kornî: horn → kw
- Sirboxirwatî: željezo → sh
- Latînî: ferrum → la, -i → la
- Lema: ipati
- Lîtwanî: dzelzs → lt, geležis → lt
- Lugandayî: kyuma → lg
- Luhyia: shibia
- Luksembûrgî: eisen → lb
- Lumasaaba: sikyuma, siibyaa, sisiuma
- Lungwa: ichela
- Mabia: sitali
- Makedonî: железо (železo)
- Malezî: besi → ms, ferum → ms
- Maltayî: ħadid → mt
- Mamba: chuma
- Mambwe: ichela
- Manda: kyo ma
- Manksî: yiarn → gv
- Maorî: rino → mi
- Maragoli: kivya, kichuma
- Meruimenti: ithaga, chuma
- Merutig: ithaa
- Mkuu: menya
- Mkwaya: ekyuma
- Mongolî: төмөр (tömör)
- Munyarwand: ichyuma, ubutare
- Namwaga: ichela
- Nata: ekyoma
- Navajoyî: béésh (metal), béésh dit'óódígíí (cast iron)
- Ndari: ichela
- Ndengeleko: kiuma
- Napolîtanî: ffierro → nap
- Nepalî: phalam → ne (phalam)
- Nguungule: chuma
- Norwecî: jern → no
- Ntuzu: chUma, gIsInza
- Nyaturucha: ichuria
- Nyaturuwil: ichuma
- Nyiramba: ishuka
- Ojibweyî: biiwaabik → oj
- Palî: aya → pi
- Pilipino: bakal
- Polonî: żelazo → pl
- Portugalî: ferro → pt
- Keçwayî: khilla → qu
- Romanyayî: fier → ro
- Rungu: fweta
- Runyambo: echoma
- Runyankore: ekyoma
- Runyoro: obutare
- Rusî: железо (želézo), феррум (férrum)
- Rutooro: ekyoma
- Saami: rouvdi
- Sambaa: kiama
- Samialugwe: esibya
- Sashi_siz: ikyuma
- Sebwanoyî: puthaw → ceb
- Sêriyî: enim → sei
- Siha: minya, shuma
- Sirboxirwatî: гвожђе (gvožđe)
- Slovakî: železo → sk
- Slovenî: železo → sl
- Sonjo: gexoji
- Spanî: hierro → es
- Subdovian: gelzâ
- Swahîlî: chuma → sw
- Swêdî: järn → sv
- Tacikî: ohan → tg
- Tagalogî: bakal → tl
- Tayî: เหล็ก (lek)
- Tamîlî: இரும்பு (irumpu)
- Tarawan: biti
- Tîbetî: lcags → bo (lcags)
- Tirkî: demir → tr
- Tirkmenî: demir → tk
- Ûkraynî: залiзо (zalízo)
- Ozbekî: темир (temir)
- Weylsî: haearn → cy
- Viyetnamî: sát → vi, sắt → vi
- Wolofî: feer → wo, weñ → wo
- Wungu: ichuma
- Yidîşî: eizn → yi (eizn)
- Zigua: zuma