hebûn

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /hæbu:n/

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: he·bûn

Lêker

hebûn lêkera pêkhatî, negerguhêz

1. Xwediya/ê tiştekî bûn, xudana/ê tiştekî bûn.

   Wî çend bira hebûn?

   Min gelek kitêb hene.

2. Peyda bûn, li derekê bûn.

   Sê kes li wir hebûn.

Ji wêjeya klasîk

• Ma bi bala hilkişêtin 'aqibet çî bit selab
  Ehremin te'lîm-i da bû Ebyedî dest tê hebû
  Pir bi vê te'lîm û rayê hatibû çûbû xitab— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هه‌بوون

Herwiha

• heyîn
• hewûn

Dijmane

• nebûn
• tine bûn

Tewîn

Dema niha:

• ez heme
• tu heyî
• ew heye
• em hene
• hûn hene
• ew hene
• Min / te / wê / wî / me / we / wan tiştek heye.
• Min / te / wê / wî / me / we / wan çend tişt hene.

Dema borî:

• ez hebûm
• tu hebûyî
• ew hebû
• em hebûn
• hûn hebûn
• ew hebûn
• Min / te / wê / wî / me / we / wan tiştek hebû.
• Min / te / wê / wî / me / we / wan çend tişt hebûn.

Dema bê

• ez dê hebim
• tu dê hebî
• ew dê hebe
• em dê hebin
• hûn dê hebin
• ew dê hebin
• Min / te / wê / wî / me / we / wan dê tiştek hebe.
• Min / te / wê / wî / me / we / wan çend tişt hebin.

   Tewandina vê lêkerê

rader		hebûn
kes		yekjimar			pirrjimar
		yekem	duyem	sêyem	yekem	duyem	sêyem
diyarker		ez	tu	ew	em	hûn	ew
ERÊNÎ	niha	heme	heyî	heye	hene	hene	hene
	borî	hebûm	hebûyî	hebû	hebûn	hebûn	hebûn
	dûdar	hebûme	hebûyî	hebûye	hebûne	hebûne	hebûne
	ayinde	dê hebim	dê hebî	dê hebe	dê hebin	dê hebin	dê hebin
	merciya niha	hebim	hebî	hebe	hebin	hebin	hebin
	nihaya berdewam devokî	a/ê heme	a/ê heyî	a/ê heye	ên hene	ên hene	ên hene
	boriya berdewam	-	-	-	-	-	-
	boriya ayindeyî	hebûbim	hebûbî	hebûbe	hebûbin	hebûbin	hebûbin
	merciya borî 1	hebûma	hebûyî	hebûya	hebûna	hebûna	hebûna
	merciya borî 2	-	-	-	-	-	-
diyarker		ez	tu	ew	em	hûn	ew
NEYÎNÎ	niha	nînim	nînî	nîne	nînin	nînin	nînin
	borî	nebûm	nebûyî	nebû	nebûn	nebûn	nebûn
	dûdar	nebûn	nebûyî	nebûye	nebûne	nebûne	nebûne
	ayinde	dê nebim	dê nebî	dê nebe	dê nebin	dê nebin	dê nebin
	merciya niha	nebim	nebî	nebe	nebin	nebin	nebin
	nihaya berdewam	nabim	nabî	heye	nabin	nabin	nabin
	boriya berdewam	-	-	-	-	-	-
	boriya ayindeyî	nebûbim	nebûbî	nebûbe	nebûbin	nebûbin	nebûbin
	merciya borî 1	nebûma	nebûyayî	nebûya	nebûna	nebûna	nebûna
	merciya borî 2	-	-	-	-	-	-
fermanî		–	tu	–	em	hûn	–
		—	hebe	—	hebin	hebe	—
		—	nebe	—	nebin	nebin	—

Jê

• hebûnî
• heyber
• heyberî

Etîmolojî

Ji he + bûn

Werger

• Sirboxirwatî: imati → sh
• Talişî: heste → tly
• Erebî: الكون‎ → ar, الوجود‎ → ar, الكينونة‎ → ar, ^?تواجد‎ → ar, حیازة‎ → ar, ^?موجود‎ → ar, ^?وجود‎ → ar
• Çekî: mít → cs
• Çînî: 有 (yǒu), 拥有/擁有 (yōngyǒu)
• Danmarkî: have → da
• Albanî: ka → sq
• Almanî: besitzen → de, haben → de, Anwesenheit → de m, Besitz → de m, Bestand → de m, dasein → de, Stock → de m, Vermögen → de m, Vorhandensein → de m, Wesen → de m, vorliegen → de, ^?Dasein → de m, ^?Existenz → de m, ^?Habe → de m, ^?bestehen → de, ^?existieren → de, ^?lagern → de, ^?verfügen → de, ^?verfügen über → de, ^?vorhanden seien → de, ^?vorlegen → de
• Ermenî: ունենալ (unenal)
• Esperantoyî: havi → eo
• Farisî: بایش‎ → fa, بودن‎ → fa, داشتن‎ → fa, مال و منال‎ → fa, موجودبودن‎ → fa, موجودی‎ → fa, هستی‎ → fa, هستید‎ → fa, وجود‎ → fa, وجود داشتن‎ → fa, داشتن‎ → fa (dāštan), هستی‎ → fa, ^?دارایی‎ → fa, ^?دارایی‎ → fa
• Ferî: hevur → fo
• Fînî: adessive + 3rd pers. sg. of olla, omistaa → fi
• Fransî: avoir → fr
• Holendî: hebben → nl
• Mecarî: bír → hu, birtokol → hu, van -nak/-nek (attached to owner)
• Indonezî: punya → id
• Inglîzî: to have → en, to possess → en, assets → en, exist → en, existence → en, having → en, subsistence → en, ^?perduring → en
• Inglîziya kevn: habban → ang
• Înterlîngua: haber → ia
• Îtalî: avere → it
• Îzlendî: hafa → is
• Japonî: 持つ (もつ, motsu); ある (aru) (of inanimates), いる (iru) (of animates)
• Katalanî: haver → ca
• Koreyî: 있다 (Itta)
• Sirboxirwatî: imati → sh
• Lawsî: ມີ (mii)
• Latînî: habeō → la
• Lîtwanî: turėti → lt
• Norwecî: ha → no
• Noviyalî: have → nov
• Polonî: mieć → pl
• Portugalî: ter → pt
• Romanyayî: a avea
• Rusî: иметь → ru (imetʹ), usually expressed with expressions: у меня (есть) (u menjá (jest’)) - I have, у тебя (есть) (u tebjá (jest’)) - you have , etc. See у (2 - preposition)
• Sicîlî: aviri → scn
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: имати

  Roman: imati

• Skotî: hae → sco
• Slovakî: mať → sk
• Slovenî: imeti → sl
• Sorbiya jêrîn: měś → dsb
• Spanî: tener → es
• Swêdî: äga → sv, ha → sv; hafva (Old Swedish)
• Tagalogî: magkaroón → tl
• Tayî: มี → th (mii)
• Tirkî: var olmak → tr, mevcut olmak → tr, ^?gözünü hırs bürümek → tr, ^?malik olmak → tr
• Ûkraynî: мати → uk (maty#Verb)
• Viyetnamî: có → vi
• Yûnanî: έχω → el (écho)
• Yûnaniya kevn: ἔχω → grc (ekhō)
• Yidîşî: האָבן‎ → yi (hobn)

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hebûn	hebûn
Îzafe	hebûna	hebûnên
Çemandî	hebûnê	hebûnan
Nîşandera çemandî	wê hebûnê	wan hebûnan
Bangkirin	hebûnê	hebûnino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hebûnek	hebûnin
Îzafe	hebûneke	hebûnine
Çemandî	hebûnekê	hebûninan

hebûn mê

1. bûnewerî, di jiyanê de bûn, jîndarî, wicûd, heyîn, peydabûn
2. Mal, milk, zengînî, dewlemendî, dewlet, tiştên mirovî hene.

Dijmane

• nebûn

Etîmolojî

Ji he + bûn

Werger

• Inglîzî: existence → tr, being → en, (2) wealth → en, possession → en
• Tirkî: variyet → tr, varlık → tr, dirlik → tr, tekevvün → tr, vücut → tr, var → tr, var oluş → tr, varı yoğu → tr, ^?varoluş → tr, ^?genlik → tr