hebûn

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /hæbu:n/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: he·bûn

Lêker

hebûn lêkera pêkhatî, negerguhêz (tewandinê bibîne)

1. Xwediya/ê tiştekî bûn, xudana/ê tiştekî bûn.

   Wî çend bira hebûn?

   Min gelek kitêb hene.

2. Peyda bûn, li derekê bûn.

   Sê kes li wir hebûn.

Ji wêjeya klasîk

• Ma bi bala hilkişêtin 'aqibet çî bit selab
  Ehremin te'lîm-i da bû Ebyedî dest tê hebû
  Pir bi vê te'lîm û rayê hatibû çûbû xitab — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هه‌بوون‎

Herwiha

• heyîn
• hewûn

Dijmane

• nebûn
• tine bûn

Jê

 

• hebûnî
• heyber
• heyberî

Etîmolojî

Ji he- + bûn.

Werger

xwedî bûn, di dest de bûn

• Albanî: kam → sq
• Almaniya Pennsylvania: hawwe
• Almanî: haben → de, besitzen → de

  Elmanîşî: haa

• Altayiya başûrî: бар (bar)
• Ambonezî-malezî: pung
• Aragonî: tener → an, haber → an
• Aromanî: am
• Astûrî: tener → ast
• Baskî: eduki
• Belarusî: мець → be impf (mjecʹ), mê
• Bretonî: kaout → br, endevout
• Bulgarî: и́мам impf (ímam)
• Burmese: မှာ → my (hma) ရှိ → my (hri.);
• Bûrgûndî: aivoi
• Çekî: mít → cs impf
• Çerokî: ᎤᎭ (uha), ᎤᏁᎭ (uneha), ᎤᏩᎧᎭ (uwakaha), ᎤᎾᎠ (unaa)
• Çînî:

  Kantonî: 有 (jau⁵)

  Dunganî: ю (i͡u)

  Ganî: 有 (iu³)

  Hakkayî: 有 (yû)

  Jinî: 有 (iou²)

  Mandarînî: 有 → zh (yǒu), 擁有 (yōngyǒu)

  Min dongî: 有 (ô, īu)

  Wuyî: 有

  Xiangî: 有 (iou³)

• Çukçî: рытык (rytyk)
• Dalmatî: avar
• Danmarkî: have → da
• Emilî: avêreg
• Erebî: مَلَكَ‎ → ar (malaka), اِمْتَلَكَ‎ (imtalaka), تَمَلَّكَ‎ (tamallaka)
• Ermenî: ունենալ → hy (unenal)
• Esperantoyî: havi → eo
• Extremaduranî: tenel
• Farisî: داشتن‎ → fa (dâštan)
• Ferî: hava → fo
• Fînî: olla → fi, omistaa → fi, omata → fi
• Franc-comtoisî: aivoi
• Frankoprovansî: avêr
• Fransiya kevn: avoir, aveir
• Fransî: avoir → fr
• Friyolî: vê
• Frîsiya bakur:

  Frîsiya bakur: haa

  Frîsiya bakur: heewe

  Frîsiya bakur: hoa

• Frîsî: hawwe
• Galîsî: ter → gl
• Galoyî: avair
• Gamîlaraayî: -baraay
• Gotî: 𐌷𐌰𐌱𐌰𐌽 (haban)
• Gurcî: ფლობს (plobs), აქვს (akvs), ჰყავს (hq̇avs)
• Hindî: रखना → hi (rakhnā), ...के पास → hi (...ke pās), ...के → hi (...ke)
• Holendî: hebben → nl
• Hunsrikî: hon
• Indonezî: punya → id
• Îngilîziya kevn: habban
• Îngilîzî: have → en
• Înterlîngua: haber → ia
• Îrlandî: bí ag

  Îrlendiya kevn: at·tá, techtaid

• Îstriyotî: avì
• Îtalî: avere → it, tenere → it
• Îu mienî: maaih
• Îzlendî: eiga → is, vera með → is
• Japonî: 持つ → ja (もつ, motsu); ある → ja (aru), いる → ja (iru)
• Kabîlî: sɛu, ɣur
• Kalalîsûtî: qar
• Kaşûbî: miec
• Katalanî: tenir → ca
• Kirgizî: бар → ky (bar), болуу → ky (boluu)
• Koreyî: 있다 → ko (itda), 가지다 → ko (gajida), 갖다 → ko (gatda)
• Latînî: habeō → la, teneo → la, possideo, sum → la
• Latviyayî: būt → lv with dative, piederēt with dative
• Lawsî: ມີ (mī)
• Lîmbûrgî: höbbe → li, han
• Lîtwanî: turėti → lt
• Lombardî: avè
• Lorrainî: ahoir
• Lueyî: ᦙᦲ (mii)
• Mòçenoyî: hom
• Makedonî: има impf (ima)
• Malezî: ada → ms, punya, mempunyai
• Maltese: use preposition għand + pronominal suffix, e.g. għandi (I have), għandek (you have), għandu (he has), etc.
• Maorî: whai
• Mecarî: van → hu, bír → hu, birtokol → hu
• Mongolî: байх → mn (bajh)
• Nahwatlî: quipi
• Napolîtanî: avé, tené
• Navajoyî: bee hólǫ́
• Nedersaksî: hebben → nds
• Nepalî: ...सँग हुनु (...sãg hunu), Şablon:ne-l
• Normandî: aver, aveir, avaer
• Norwecî: ha → no
• Ojibweyî: ayaan, ayaaw
• Oksîtaniya kevn: aver
• Oksîtanî: aver → oc
• Piedmontîsî: avèj
• Pîkardî: avoèr
• Polonî: mieć → pl impf
• Portugaliya kevn: tẽer
• Portugalî: ter → pt
• Romancî: avair, aver, haver, aveir
• Romanyayî: avea → ro
• Rusî: име́ть (imétʹ)
• Saksoniya kevn: hebbian
• Sardînî: àere, ai, àiri, jùcchere, giùghere, tènnere, tènniri
• Sicîlî: aviri → scn
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: имати impf

  Latînî: imati → sh impf

• Skotî: hae
• Slaviya kevn: имѣти (iměti)
• Slovakî: mať → sk impf
• Slovenî: imeti → sl impf
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: měś

  Sorbiya jorîn: měć → hsb

• Spanî: tener → es
• Swêdî: äga → sv, ha → sv
• Şampanyî: aouâr
• Şanî: မီး (míi)
• Tacikî: доштан → tg (doštan)
• Tagalogî: magkaroón
• Taiya başûrî: ยัง
• Tayiya bakurî: ᨾᩦ (mi)
• Tayî: มี → th (mii)
• Temazîxtiya atlasa navendî: ⴻⵍ (el)
• Tirkî: sahip olmak → tr
• Tîbetî: ལ་དོན (la don)
• Urdûyî: ... کے پاس‎ (... ke pās)
• Ûkraynî: ма́ти impf (máty)
• Viyetnamî: có → vi
• Volapûkî: labön → vo
• Wîlamowî: hon
• Ximêrî: មាន → km (miən)
• Yagnobî: дорак
• Yidîşî: האָבן‎ (hobn)
• Yûnanî: έχω → el (écho)

  Yûnaniya kevn: ἔχω (ékhō), κέκτημαι (kéktēmai)

• Zêlandî: è
• Zhuangî: miz
• Zuluyî: na-

Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

peyda bûn, mewcûd bûn

• Afrîkansî: bestaan → af
• Albanî: ekzistoj → sq
• Almanî: bestehen → de, existieren → de
• Astûrî: esistir, existir
• Azerî: var olmaq, mövcüd olmaq
• Belarusî: існава́ць (isnavácʹ)
• Bulgarî: съществувам → bg (sǎštestvuvam)
• Çekî: být → cs, existovat → cs
• Çînî:

  Kantonî: 存在 (cyun⁴ zoi⁶)

  Mandarînî: 存在 → zh (cúnzài)

  Minnanî: 存在 → zh-min-nan (chûn-chāi / chûn-chǎi)

• Danmarkî: eksistere → da, bestå → da
• Erebî: وُجِدَ‎ (wujida)
• Ermenî: գոյություն ունենալ (goyutʿyun unenal), լինել → hy (linel)
• Esperantoyî: ekzisti → eo
• Estonî: eksisteerima, olemas olema, olelema
• Farisî: زیستن‎ → fa (zistan), وجود داشتن‎ → fa (vojud dâštan), هستادن‎ → fa
• Ferî: vera → fo, vera til, finnast
• Fînî: olla → fi, olla olemassa
• Fransî: exister → fr
• Galîsî: existir → gl
• Gurcî: არსებობა (arseboba)
• Hindî: ज़िन्दा होना (zindā honā)
• Holendî: bestaan → nl
• Îdoyî: existar → io
• Îngilîziya kevn: wesan → ang, bēon
• Îngilîzî: exist → en, there be
• Înterlîngua: exister
• Îrlendî: bí ann
• Îtalî: esistere → it
• Japonî: 存在する (そんざいする, sonzai suru)
• Katalanî: existir → ca
• Keçwayî: kay → qu
• Kirgizî: бар болуу (bar boluu)
• Koreyî: 존재하다 → ko (jonjaehada)
• Ladînoyî: egzistir
• Latînî: existō → la, exsistō → la, sum → la, exsto → la, consto → la, exto, compareo
• Latviyayî: eksistēt, pastāvēt
• Makedonî: егзисти́ра impf an pf (egzistíra), постои impf (postoi)
• Malezî: wujud → ms
• Maltayî: eżista
• Maorî: tiari, tiari
• Mecarî: van → hu, létezik → hu, él → hu
• Misrî: wnn
• Nahwatliya klasîk: oncah, cah
• Norwecî: eksistere → no, bestå → no
• Oksîtanî: existir → oc
• Ozbekî: mavjud boʻlmoq, bor boʻlmoq
• Polonî: istnieć → pl, egzystować → pl
• Portugalî: existir → pt
• Qazaxî: бар болу (bar bolu)
• Romanyayî: exista → ro
• Rusî: существова́ть (suščestvovátʹ)
• Sirboxirwatî: póstojati → sh, egzistírati → sh, òpstojati → sh, bȉvstvovati → sh
• Skotî: exeest
• Slovakî: jestvovať, existovať
• Slovenî: obstajati → sl impf
• Spanî: existir → es
• Swêdî: existera → sv, bestå → sv
• Tacikî: зистан → tg (zistan), вуҷуд доштан (vujud doštan)
• Tayî: มีอยู่
• Tirkî: var olmak → tr
• Ûkraynî: існува́ти (isnuváty)
• Viyetnamî: tồn tại → vi
• Volapûkî: dabinön → vo
• Weylsî: bodoli → cy
• Ximêrî: មាន → km (mien)
• Yidîşî: עקסיסטירן‎ (eksistirn)
• Yûnanî: υπάρχω → el (ypárcho), υφίσταμαι → el (yfístamai)

  Kevn: ὑπάρχω (hupárkhō)

Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hebûn	hebûn
Îzafe	hebûna	hebûnên
Çemandî	hebûnê	hebûnan
Nîşandera çemandî	wê hebûnê	wan hebûnan
Bangkirin	hebûnê	hebûnino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hebûnek	hebûnin
Îzafe	hebûneke	hebûnine
Çemandî	hebûnekê	hebûninan

hebûn mê

1. bûnewerî, di jiyanê de bûn, jîndarî, wicûd, heyîn, peydabûn

   Hebûna kurdan li Ewropayê.

2. Mal, milk, zengînî, dewlemendî, dewlet, tiştên mirovî hene

   Hebûna mal û milk.

Dijmane

• nebûn
• tinebûn
• tinetî

Etîmolojî

Ji he- + bûn. Hevreha soranî هەبوون‎ (hebûn), zazakî estene, farisî هستن‎. Lê ne hevreha almanî haben yan îngilîzî have e.

Werger

xwedîbûn, xwedîtî, milkiyet, mal

• Bulgarî: притежание → bg nt (pritežanie)
• Çînî:

  Mandarînî: 佔有 → zh (zhànyǒu)

• Erebî: مُلْكِيّة‎ m (mulkiyya), حَوْزَة‎ (ḥawza), عُهْدَة‎ m (ʿuhda)
• Fînî: omistajuus → fi
• Fransî: possession → fr m, propriété → fr m
• Gaelîka skotî: sealbhachadh n
• Holendî: bezit → nl nt, bezittingen → nl pj
• Îngilîziya kevn: ǣht m
• Îngilîziya navîn: warisoun
• Îngilîzî: possession → en
• Îrlendî: seilbh m
• Îtalî: possesso → it n
• Japonî: 保持 → ja (hoji), 保有 → ja (hoyū), 所持 → ja (shoji), 所有 → ja (shoyū)
• Katalanî: propietat → ca m, possessió → ca m
• Mecarî: birtoklás → hu
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: eierskap nt

• Polonî: posiadanie → pl nt
• Portugalî: possessão → pt m, posse → pt
• Romanyayî: posesiune → ro m, proprietate → ro, stăpânire → ro m
• Rusî: облада́ние nt (obladánije), владе́ние nt (vladénije)
• Spanî: tenencia m, posesión civil m
• Swêdî: innehav → sv nt
• Yûnanî: κατοχή → el m (katochí), ιδιοκτησία → el m (idioktisía), κυριότητα → el m (kyriótita)

  Kevn: κτῆσις m (ktêsis), κατοχή m (katokhḗ)

Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

peydabûn, wucûd

• Albanî: qenie → sq m, ekzistencë → sq m
• Almanî: Existenz → de m, Dasein → de nt, Sein → de nt
• Astûrî: esistencia m
• Azerî: varlıq → az, mövcudluq
• Belarusî: існава́нне nt (isnavánnje), быццё nt (byccjó)
• Bengalî: অস্তিত্ব → bn (ôśtit), ওজুদ → bn (ojud)
• Bulgarî: съществу́ване nt (sǎštestvúvane), битие → bg nt (bitie)
• Burmayî: ဇာတ် → my (jat)
• Çekî: existence → cs m, bytí → cs nt
• Çînî:

  Kantonî: 存在 (cyun⁴ zoi⁶)

  Mandarînî: 存在 → zh (cúnzài)

• Danmarkî: eksistens, tilværelse
• Erebî: وُجُود‎ → ar n (wujūd)

  Erebiya misrî: وجود‎ n (wugūd)

• Ermenî: գոյություն → hy (goyutʿyun)
• Esperantoyî: ekzistado, ekzisto
• Estonî: olemasolu
• Falayî: ixistencia m, existencia m
• Farisî: هستی‎ → fa (hasti), بوش‎ → fa (boveš)
• Fînî: olemassaolo → fi
• Fransî: existence → fr m
• Galîsî: existencia → gl m
• Gujaratî: અસ્તિત્વ (astitva)
• Gurcî: არსებობა (arseboba)
• Hindî: अस्तित्व → hi n (astitva), भाव → hi n (bhāv)
• Holendî: bestaan → nl nt, voorkomen → nl nt
• Indonezî: eksistensi → id, adanya, keberadaan
• Îbranî: קִיּוּם‎ n (kiyúm)
• Îngilîzî: existence → en
• Înterlîngua: existentia
• Îtalî: esistenza → it m
• Îzlendî: tilvera → is m
• Japonî: 存在 → ja (そんざい, sonzaí)
• Katalanî: existència → ca m
• Kirgizî: жашоо → ky (caşoo)
• Koreyî: 존재 → ko (jonjae)
• Latînî: exsistentia m
• Latviyayî: eksistence m, pastāvēšana m, esamība → lv m
• Lawsî: ຊີບ (sīp), ຊີວະ (sī wa), ຊີວັງ, ຊີວາລັຍ (sī wā lai), ຊີວິດ → lo (sī wit), ພະວາພົບ (pha wā phop), ພາວະ (phā wa)
• Lîtwanî: egzistavimas, syn: buvimas, egzistencija m
• Makedonî: постоење nt (postoenje), битие nt (bitie)
• Maltayî: eżistenza m
• Maorî: tauoranga, kaiaotanga
• Mecarî: lét → hu, létezés → hu
• Normandî: beays n
• Norwecî: eksistens n, tilværelse → no n
• Oksîtanî: existéncia → oc m
• Polonî: egzystencja → pl m, istnienie → pl nt
• Portugalî: existência → pt m
• Qazaxî: тіршілік (tırşılık), болмыс (bolmys)
• Romanyayî: existență → ro m
• Rusî: существова́ние nt (suščestvovánije), бытие́ nt (bytijé), экзисте́нция m (ekzistɛ́ncija)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: постојање nt, битисање nt, егзистенција m

  Latînî: postojanje → sh nt, bitisanje nt, egzistencija → sh m

• Slovakî: existencia m, bytie → sk nt
• Slovenî: obstoj n, bitje → sl nt
• Spanî: existencia → es m
• Swêdî: existens → sv g, tillvaro → sv g
• Tacikî: ҳастӣ → tg (hastī)
• Tagalogî: kamayhan, kamayrunan
• Tayî: การดำรงอยู่, ชีพ → th (chîip), ชีวะ → th, ชีวา, ชีวิต → th
• Tirkî: varlık → tr, varoluş → tr, egzistans → tr
• Ûkraynî: існува́ння nt (isnuvánnja), буття́ nt (buttjá)
• Viyetnamî: tồn tại → vi
• Yidîşî: עקסיסטענץ‎ m (eksistents)
• Yûnanî: ύπαρξη → el (ýparxi)

Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.