newal

Kurdî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	newal	newal
Îzafe	newala	newalên
Çemandî	newalê	newalan
Nîşandera çemandî	wê newalê	wan newalan
Bangkirin	newalê	newalino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	newalek	newalin
Îzafe	newaleke	newaline
Çemandî	newalekê	newalinan

Newalek anku nehalek.

newal mê

1. (erdnîgarî) Gelî (bi taybetî yên biçûk), co, robarê biçûk.
   • Herçî tivingvanên qenc [in], wê di serê şikêr, rizde, zinar û serîyên bilind de bisekinin û peyayên din wê di çewrik, kortik, şîp, şikêf, newal û mesîlan de bigerin. — (C.Bedirxan, Ronayî, Rûpel 519.)
   • Keçik dibê Feqî, heyran, bejna min kin e, lo, ne dirêj e / Li ser gaz û mesîlan û newalan ji xwe re, lo, şax davêje. — (M. Emîn Bozarslan, Baxçê Zimên, Rûpel 548)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: نه‌وال

Herwiha

• nehal
• nihal
• niwal
• newalok
• newêl
• nuwal
• nal

Hevmane

• gelî
• dol
• wadî
• best (cobar û cihê wê yê ku bi giştî havînan ava wan diçe)
• cobar
• seqlan
• şag

Jê

• newalî
• newalk
• newalok

Etîmolojî

Herwiha nehal / nihal ji aramî ܢܚܠܐ‎ (nexal), hevreha îbrî נחל‎ (naxal). Herwiha bide ber aramî ܢܗܪܐ‎ (nehra, “ro, robar”) yan ji erebî أَنْهَار‎‎ (ʾanhār) ku pirjimara نَهْر‎ (nahr, “çem, ro, robar”) e. Hevreha îbranî נהר‎ (nahar), ugarîtî 𐎐𐎅𐎗 (n-h-r), akadî 𒀀𒇉 (narû), hemû ji proto-samî. Heman peyv wek نهر‎ (nehr) derbasî farisî bûye û wek nehir ketiye tirkî jî. Guherîna "h/w" (bo nimûne hinda / winda) û "l/r" (bo nimûne bilûl / bilûr) di kurdî de du diyardeyên berbelav in. Herwiha bo ketina herfên bideng ji destpêka peyvên ji erebî di kurdî de bide ber "emîr > mîr, Îbrahîm > Birahîm".

Werger

• Azerî: dərə → az
• Baskî: haran → eu
• Belarusî: даліна → be (dalina)
• Sirboxirwatî: dolina → sh
• Bretonî: saonenn → br
• Bulgarî: долина → bg (dolina)
• Çekî: údolí → cs
• Çerokî: ᎤᎨᏓᎵᏴ → chr (ugedaliyv)
• Çînî: 谷地 → zh
• Danmarkî: dal → da
• Albanî: valle → sq
• Almanî: Tal → de n, ^?Canyon → de m
• Erebî: واد‎ → ar (wād), غور‎ → ar, ^?وادي‎ → ar, ^?وادی‎ → ar
• Ermenî: Հովիտ → hy (Hovit)
• Esperantoyî: valo → eo
• Estonî: org → et
• Farisî: دره‎ → fa, دره کوچک‎ → fa
• Fînî: laakso → fi
• Fransî: vallée → fr
• Frîsî: delling → fy
• Gaelîka skotî: gleann → gd
• Guwaranî: yvyty pa'ũ → gn
• Gurcî: ხეობა → ka (xeoba)
• Hindî: 'यू' आकार की घाटी → hi ('yū' ākār kī ghāṭī)
• Holendî: dal → nl
• Mecarî: völgy → hu
• Îdoyî: valo → io
• Îbranî: עמק‎ → he
• Indonezî: lembah → id
• Inglîzî: valley → en, canyon → en, wadi wady → en, water gap → en, ravine → en
• Îrlendî: gleann → ga
• Îtalî: valle → it
• Îzlendî: dalur → is
• Japonî: 谷 → ja
• Katalanî: vall → ca
• Qazaxî: αңғар → kk (αñğar)
• Koreyî: 골짜기 → ko (goljjagi)
• Sirboxirwatî: dolina → sh
• Latînî: vallis → la
• Latviyayî: ieleja → lv
• Lîtwanî: slėnis → lt
• Malayalamî: താഴ്വര → ml (tāḻvara)
• Maratî: दरी → mr (darī)
• Megrelî: ლეხერი → xmf (lexeri)
• Nepalî: उपत्यका → ne (upatyakā)
• Norweciya nînorskî: dal → nn
• Norwecî: dal → no
• Oksîtanî: val → oc
• Polonî: dolina → pl
• Portugalî: vale → pt
• Keçwayî: qhichwa → qu
• Romanyayî: vale → ro
• Rusî: долина → ru (dolina)
• Şonayî: mupata → sn
• Sirboxirwatî: долина → sh
• Slovenî: dolina → sl
• Spanî: valle → es
• Swêdî: dal → sv
• Tagalogî: lambak → tl
• Tamîlî: பள்ளத்தாக்கு → ta (paḷḷattākku)
• Teterî: узән → tt (uzän)
• Telûgûyî: లోయ → te (lōya)
• Tirkî: vadi → tr, dere → tr, koyak → tr, nalın → tr
• Ûkraynî: долина → uk (dolyna)
• Urdûyî: وادی‎ → ur
• Weylsî: dyffryn → cy
• Viyetnamî: thung lũng → vi
• Yûnanî: κοιλάδα → el (koiláda)
• Yidîşî: טאל‎ → yi (tal)