newal
Kurmancî[biguhêre]
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | newal | newal |
| Îzafe | newala | newalên |
| Çemandî | newalê | newalan |
| Nîşandera çemandî | wê newalê | wan newalan |
| Bangkirin | newalê | newalino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | newalek | newalin |
| Îzafe | newaleke | newaline |
| Çemandî | newalekê | newalinan |
newal mê
- (erdnîgarî) Gelî (bi taybetî yên biçûk), co, robarê biçûk.
- Herçî tivingvanên qenc [in], wê di serê şikêr, rizde, zinar û serîyên bilind de bisekinin û peyayên din wê di çewrik, kortik, şîp, şikêf, newal û mesîlan de bigerin. — (C.Bedirxan, Ronayî, Rûpel 519.)
- Keçik dibê Feqî, heyran, bejna min kin e, lo, ne dirêj e / Li ser gaz û mesîlan û newalan ji xwe re, lo, şax davêje. — (M. Emîn Bozarslan, Baxçê Zimên, Rûpel 548)
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Herwiha[biguhêre]
Hevmane[biguhêre]
Jê[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Herwiha nehal / nihal ji aramî ܢܚܠܐ (nexal), hevreha îbrî נחל (naxal). Herwiha bide ber aramî ܢܗܪܐ (nehra, “ro, robar”) yan ji erebî أَنْهَار (ʾanhār) ku pirjimara نَهْر (nahr, “çem, ro, robar”) e. Hevreha îbranî נהר (nahar), ugarîtî 𐎐𐎅𐎗 (n-h-r), akadî 𒀀𒇉 (narû), hemû ji proto-samî. Heman peyv wek نهر (nehr) derbasî farisî bûye û wek nehir ketiye tirkî jî. Guherîna "h/w" (bo nimûne hinda / winda) û "l/r" (bo nimûne bilûl / bilûr) di kurdî de du diyardeyên berbelav in. Herwiha bo ketina herfên bideng ji destpêka peyvên ji erebî di kurdî de bide ber "emîr > mîr, Îbrahîm > Birahîm".
Werger[biguhêre]
- Albanî: valle → sq
- Almanî: Tal → de n, ?Canyon → de m
- Azerî: dərə → az
- Baskî: haran
- Belarusî: даліна (dalina)
- Bretonî: saonenn → br
- Bulgarî: долина → bg (dolina)
- Çekî: údolí → cs
- Çerokî: ᎤᎨᏓᎵᏴ (ugedaliyv)
- Çînî: 谷地 → zh
- Danmarkî: dal → da
- Endonezyayî: lembah → id
- Erebî: واد → ar (wād), غور, ?وادي → ar, ?وادی
- Ermenî: Հովիտ (Hovit)
- Esperantoyî: valo → eo
- Estonî: org → et
- Farisî: دره → fa, دره کوچک
- Fînî: laakso → fi
- Fransî: vallée → fr
- Frîsî: delling
- Gaelîka skotî: gleann
- Gurcî: ხეობა (xeoba)
- Guwaranî: yvyty pa'ũ
- Hindî: 'यू' आकार की घाटी ('yū' ākār kī ghāṭī)
- Holendî: dal → nl
- Îbranî: עמק → he
- Îdoyî: valo → io
- Îngilîzî: valley → en, canyon → en, wadi wady, water gap, ravine → en
- Îrlendî: gleann
- Îtalî: valle → it
- Îzlendî: dalur → is
- Japonî: 谷 → ja
- Katalanî: vall → ca
- Keçwayî: qhichwa
- Koreyî: 골짜기 → ko (goljjagi)
- Latînî: vallis
- Latviyayî: ieleja → lv
- Lîtwanî: slėnis → lt
- Malayalamî: താഴ്വര (tāḻvara)
- Maratî: दरी (darī)
- Mecarî: völgy → hu
- Megrelî: ლეხერი (lexeri)
- Nepalî: उपत्यका → ne (upatyakā)
- Norweciya nînorskî: dal
- Norwecî: dal → no
- Oksîtanî: val → oc
- Polonî: dolina → pl
- Portugalî: vale → pt
- Qazaxî: αңғар (αñğar)
- Romanyayî: vale → ro
- Rusî: долина → ru (dolina)
- Sirboxirwatî: dolina → sh
- Sirboxirwatî: dolina → sh
- Sirboxirwatî: долина
- Slovenî: dolina → sl
- Spanî: valle → es
- Swêdî: dal → sv
- Şonayî: mupata
- Tagalogî: lambak
- Tamîlî: பள்ளத்தாக்கு → ta (paḷḷattākku)
- Telûgûyî: లోయ → te (lōya)
- Teterî: узән (uzän)
- Tirkî: vadi → tr, dere → tr, koyak → tr, nalın → tr
- Urdûyî: وادی (vādī)
- Ûkraynî: долина (dolyna)
- Viyetnamî: thung lũng → vi
- Weylsî: dyffryn → cy
- Yidîşî: טאל (tal)
- Yûnanî: κοιλάδα → el (koiláda)