beraz

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /bɛˈɾɑːzˁ/
Kîtekirin: be·raz

Navdêr

Tewandina beraz
Zayendên mê û nêr ên binavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	beraz	beraz	beraz
Îzafe	beraza	berazê	berazên
Çemandî	berazê	berazî	berazan
Nîşandera çemandî	wê berazê	wî berazî	wan berazan
Bangkirin	berazê	berazo	berazino
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	berazek	berazek	berazin
Îzafe	berazeke	berazekî	berazine
Çemandî	berazekê	berazekî	berazinan

beraz mê û nêr

Werez, xinzîr, dengî, borre, xiznîr, wahş,
ajelek guhandar û kedî yê qelew û kêmpûrt e û bo serjêkirinê têt xwedîkirin
lê di îslamê û cihûtiyê de goştê wan heram e
(berazên mê madek, yên nêr yekane û yên çêlik jî kudik in).
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
(mecazî) kesa/ê dexes, ne xêrxwaz
mirûvê şîm an pîs
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ji wêjeya klasîk

Meyxur ke melan bi xenc û nazan
Şêxan tu bişihîne ber berazan
Destûr bide bisk û zulf û xalan — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

Herwiha

baraz

Hevmane

(ji erebî) xinzîr
(tirkmancî) dongiz

Jê

Têkildar

Cûreyên berazan

berazê çiyayan^[1]: berazê kovî, berazkûvî, berazê kûvî, berazê birra

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ṷer- (“hilkişandin, ji erdê kişandin derê”) > *ṷerḡh- (ji reh ve hilkişandin, bi reh ve deranîn - awayê ku beraz pê xwarina xwe peyda dikin), proto-îranî *verajhe-, hevreha avestayî veraze-, pehlewî weraz, sanskrîtî वराह (varāha), farisî گراز (goraz), soranî به‌راز (beraz), kelhûrî weraz... ܘܪܙܐ (werza) ya aramî û վարազ (varaz) ya ermenî ji îranî hatine deynkirin. ^{Çavkanî: Chyet} Xoz ya zazakî ji ermenî hatiye deynkirin.

Bi zaravayên din

Soranî: beraz
Zazakî: xoz, donxiz, wehş, xinzir, kesegan
Kurmancî: beraz
Kurdiya başûrî:
- Kelhûrî: weraz, werez (mê), takane (nêr)

Werger

Abaknonî: baktin
Abauyî: huok
Abenakî: piks
Abînomnî: pe
Abu' arapeşî: bul
Abxazî: аҳәа (āh°̍ā)
Açehî: bui
Adîgeyî: къо (qo), хъо (χo)
Afrîkansî: vark → af
Agarabiyî: pon
Akanî: preko
Aklanon: baboy
Albanî: derr → sq n, thi → sq n
Almanî: Schwein → de nt, Hausschwein → de nt, Sau → de m
Elmanîşî: Sou m

Almanî: Mocke m

Almanî: Docke → de m, Wutz → de m

Almanî: Kosel m
Amanabî: tata
Amayî: fu
Amharî: አሳማ → am (ʾäsama)
Amuzgoyî: kítzku
Aneme wakeyî: boro
Ansus: tapui
Apaçî:
Apaçiya rojava: góchiʼ
Aragonî: cochín, tocín
Aramî:
Îbranî: חזירא‎ n (ħzīrā’), חזירתא‎ m (ħzīrtā’)

Siryanî: ܚܙܝܪܐ‎ n (ħzīrā’), ܚܙܝܪܬܐ‎ m (ħzīrtā’)
Arçî: боӏкь
Argobbayî: አሳማ (asāmā)
Aromanî: porcu n
Arrernteyiya rojavayî: peke-peke, pike-pike
Asamî: গাহৰি (gahori)
Astûrî: gochu → ast n, gocha → ast m
Atayalî: bzyok
Atong (Hindistan): wak
Avarî: болъон (bołon)
Azerî: donuz → az
Bahnarî: nhŭng
Bajwayiya kendava rojava: menungal, ogok, bakas
Balînî: celeng
Baskî: urde → eu, zerri → eu, txerri → eu
Başkîrî: сусҡа (susqa)
Bau bidayuh: oyuo
Bayerî: Facken
Belarusî: свіння́ m (svinnjá), сьвіньня́ m (sʹvinʹnjá)
Bengalî: শুওর (śuor)
Bextiyarî: Beraz‎
Bodoyî (Hindistan): अमा
Bretonî: pemoc'h → br n
Bruneyî: bayi
Buduxî: вак (vak)
Bugî: bawi
Bukidnon manoboyiya rojavayî: bavuy
Bulgarî: свиня́ → bg m (svinjá)
Burmayî: ဝက် → my (wak)
Buryatî: гахай (gaxaj)
Buyî: duezmul, mul
Cingphoyî: wa'
Comoxî: kʷašu
Çamicuroyî: kuuchi
Çamiya rojhilatî: ꨚꨝꨶꨬ (pabwei), ꨂꩆ (un)
Çamoroyî: babui
Çeçenî: хьакха (ḥaqa), жаргӏа (žarġa)
Çekî: prase → cs nt, vepř → cs n, svině → cs m

Çepangî: प्‍याक्‌
Çerokî: ᏏᏆ (siqua)
Çîçewayî: nkhumba
Çîkasawî: shokha'
Çînî:
Kantonî: 豬 (zyu¹)

Dunganî: җў (žw)

Ganî: 豬 (jy¹)

Hakkayî: 豬 (chû), 豬仔 (chû-é)

Jinî: 豬 (zu¹)

Mandarînî: 豬 → zh (zhū), 豬玀 → zh (zhūluó), 豕 → zh (shǐ)

Min dongî: 豬 (dṳ̆)

Minnanî: 豬 → zh-min-nan (ti, tu), 豬仔 → zh-min-nan (ti-á, tu-á)

Wuyî: 豬玀

Xiangî: 豬 (jy¹)
Çuvaşî: сысна (sysna)
Dalmatî: puarc n
Danmarkî: svin → da nt, gris → da g
Divehî: އޫރު‎ yj (ūru), އޫރުތައް‎ pj (ūrutak̊)
Drungî: waq
Emilî: nimêl, ninèin, ninèṅ, ninén, nimàl, pôrz, purzèl, pōrc, gugiōł, gugiöl, gosèn
Endonezyayî: babi → id
Engayî: mena
Erebî: خِنْزِير‎ n (ḵinzīr), حَلُوف‎ n (ḥalūf)
Erebiya misrî: خنزير‎ n (ḵanzīr), حلوف‎ n (ḥalūf)

Erebiya kendavî: خنزير‎ n (ḵanzīr)

Erebiya hîcazî: خَنْزير‎ n (ḵanzīr)

Erebiya fasî: حلوف‎ (ḥallūf), خنزير‎ (ḵanzīr)

Erebiya bakûrê şamê: خنزير‎ n (ḵanzīr)
Ermenî: խոզ → hy (xoz)
Erzayî: туво (tuvo)
Eseyî: maha
Esperantoyî: porko → eo, virporko, porkiĉo, porkino
Estonî: siga → et, põrsas
Etiyopiya klasîk: ሐሣም (ḥäśam)
Evenkî: сунюрин (suņurin)
Farisî: خوک‎ → fa (xuk)
Ferî: svín nt
Fîjî: vuaka
Fînî: sika → fi
Fransî: cochon → fr n, porc → fr n, pourceau → fr n
Fransiya kevn: porc n, bacon n
Friyolî: purcit n
Frîsiya bakur: Swin
Frîsî: baarch g
Gaelîka skotî: muc m
Galîsî: porco → gl n, cocho → gl n, quino n
Garoyî: wak
Gondiyî: పద్ది (paddi)
Gotî: 𐍃𐍅𐌴𐌹𐌽 nt (swein)
Gujaratî: ડુક્કર → gu n (ḍukkar), શૂકર n (śūkar)
Gurcî: ღორი → ka (ɣori)
Haîtî: kochon
Hawayî: puaʻa
Hawsayî: alade
Higaononî: babuy
Hindî: सूअर → hi n (sūar)
Hirî motuyî: boroma
Hîrî motuyî: boroma
Hmongî: npua
Holendî: zwijn → nl nt, varken → nl nt
Hopîyî: pitsooti
Hunsrikî: Schwein nt
Îbanagî: babuy
Îbanî: jani, babi
Îbranî: חֲזִיר‎ → he n (khazír)
Îdoyî: porko → io, porkulo → io, porkino → io
Îgboyî: ezì
Îlokanoyî: baboy
Îmondayî: malhu
Îngilîziya kevn: swīn nt
Îngilîziya navîn: hog, pigge, swyn
Îngilîzî: pig → en
Îngriyî: sika
Înterlîngua: porco
Îrlendî: muc → ga m
Îtalî: maiale → it n, porco → it n, suino → it n
Îu mienî: dungz
Îzlendî: svín → is nt
Japonî: 豚 → ja (ぶた, buta), ブタ → ja (buta)
Javayiya kevn: wők
Javayî: ꦧꦧꦶ → jv
Jejuyî: 도새기
Kabardî: кхъуэ (kχ°ă)
Kalalîsûtî: puuluki
Kalmîkî: һаха (haxa)
Kannadayî: ಹಂದಿ → kn (handi)
Karelî: počči
Kaşûbî: swinia
Katalanî: porc → ca n
Keçwayî: khuchi
Khasiyî: sniang
Kirgizî: чочко → ky (çoçko)
Kîkongoyî: ngulu
Kîmaragangî: wogok
Kîngalî: ඌරා → si (ūrā)
Kohoyî: sur, un
Koiariyiya çiyayî: ovo
Kokborokî: wak
Kombioyî: wurokn
Koreyî: 돼지 → ko (dwaeji)
Kornî: hogh n, mogh pj
Krisayî: a
Krî: kohkôs
Kuiyî (Hindistan): ପଜି (paji)
Kumikî: донгуз (doñuz)
Ladînî: porcel
Latgalî: cyuka m
Latînî: sūs → la g, porcus → la n
Latviyayî: cūka → lv m
Lawsî: ໝູ → lo (mū)
Lezgînî: вак (vak)
Lîgûrî: pòrco
Lîmbûrgî: zwien → li, verke → li
Lîtwanî: kiaulė → lt m
Lîvonî: sigā
Lombardî: scin, sì, purscèl, porsèl, ciù, cì, ròi, nimàl, sunì
Ludianî: šiga
Lueyî: ᦖᦴ (ṁuu)
Lugandayî: embizzi
Luksembûrgî: Schwäin n
Lusîtanî: porcom, porgom
Maguindanaoyî: babuy
Makedonî: свиња m (svinja)
Makyaniya rojava: sufu
Malagasî: kisoa → mg
Malayalamî: പന്നി → ml (panni), കിടി → ml (kiṭi)
Maleku jaikayî: tunhífa
Malezî: babi → ms, khinzir → ms
Maltayî: ħanżir n, qażquż n
Mançûyî: ᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ (ulgiyan)
Mandarî: boe
Manksî: muc m
Mansakayî: baboy
Maorî: poaka
Maranaoyî: beboy, pandak
Maratî: डुकर n (ḍukar)
Mariya rojhilatî: сӧсна
Mazenderanî: خی‎ (xi)
Mbya guaraniyî: poryko, kure
Mecarî: sertés → hu, disznó → hu, malac → hu
Melanauyiya navendî: babui
Menomineeyî: kōhkōs
Misrî:

(rrj)
Mizoyî: vok, vạwk
Mîkmakî: gulgwi's anim
Mînangkabawî: kandiak
Mokşayî: тува (tuva)
Mongolî:
Kirîlî: гахай → mn (gahaj)

Mongolî: ᠭᠠᠬᠠᠢ (ɣaqai)
Monî: ကၠိက်
Montagnaîsî: kukush
Nahwatlî: pitzotl → nah
Nanayî: олгиан
Napolîtanî: puorco
Navajoyî: bisóodi
Nedersaksî: Swien → nds nt
Nepalî: सुँगुर → ne (sũgur)
Newarî: फा (phā)
Niyî: kung
Nîvxî: овӻоӈ (ovꜧ̇oŋ), олӻоӈ (olꜧ̇oŋ)
Normandî: couochon n, bête à saie m, por n, gronneux n, moussieu n, quétot n
Norwecî: svin → no nt, gris → no n
Nyungayî: beerk
Ojibweyî: gookoosh
Okînawanî: っわー ('wā)
Oksîtanî: pòrc → oc n, puèrc n
Oriyayî: ଘୁଷୁରି → or (ghuṣuri), ଘୁଷୁରିଛୁଆ (ghuṣurichua)
Oromoyî: booyee
Osetî: хуы (x°y)
Ottawayî: gookoosh
Oygurî: چوشقا‎ (choshqa)
Ozbekî: choʻchka, choʻchqa → uz
Pacohî: alic, alíc
Palawî: babii
Peştûyî: خنځير‎ → ps n (xanjír), خوګ‎ n (xug)
Pijînî: pikpik
Plodîşî: Schwien nt
Polonî: świnia → pl m
Ponpeyî: pwihk
Portugalî: porco → pt n, suíno → pt n
Potawatomî: kokosh
Puncabî: ਸੂਰ → pa n (sūr)
Qazaxî: шошқа (şoşqa)
Rabhayî: বাক
Rapanuyî: oru
Rohingyayî: cuor
Romagnolî: pôrch, baghin, ninin, pörc n
Romancî: portg n, piertg n, püerch n, chucal n
Romanî: balo n, bali m
Romanyayî: porc → ro n
Rusî: свинья́ → ru m (svinʹjá), бо́ров → ru n (bórov)
S'gaw karenî: ထိး (hṭoḧ)
Samî:
Samiya înarî: šahe

Samiya kildînî: шагкь (šagkʹ)

Samiya bakurî: spiidni

Samiya skoltî: šââ´ǩǩ
Samoayî: pua'a
Sangoyî: gaduru → sg, ngûru → sg
Sanskrîtî: सूकर → sa (sūkara)
Santalî: ᱥᱩᱠᱨᱤ (sukri)
Sardînî: porcu, polcu n, procu n, mannale, mannali
Sardînî: procu n, mannali n, sue m
Sebopî: bu'in
Sebwanoyî: baboy
Sicîlî: porcu → scn n, majali → scn n, verru → scn
Sirananî: agu
Sirboxirwatî:
Kirîlî: сви́ња m

Latînî: svínja → sh m
Sîlhetî: ꠉꠣꠠꠤꠀ (gaṛia), ꠡꠥꠅꠞ (śuor)
Slaviya kevn:
Kirîlî: свиниꙗ m (svinija)
Slaviya rojavayî ya kevn: свиньꙗ m (svinĭja)
Slovakî: prasa → sk nt, sviňa → sk m
Slovenî: svinja → sl m, prašič → sl n, pujs n
Somalî: doofaar
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: swinja m

Sorbiya jorîn: swinjo nt
Spanî: cerdo → es n, chancho → es n, chon → es n, coche → es n, cochi → es n, cochín n, cochino → es n, cocho → es n, cuchi → es n, cuto → es n, gocho → es n, gorrino → es, guarro → es n, marrano → es n, puerco → es n, tocino → es n, tunco → es n, pitzote
Swahîlî: nguruwe → sw
Swêdî: gris → sv g, svin → sv nt
Şanî: မူ (mǔu)
Şerpayî: ཕག་པ (phakpa)
Şîngazîcayî: purunku
Tabaruyî: titi
Tacikî: хук → tg (xuk)
Tagal murutî: bawi, biag
Tagalogî: baboy → tl
Tamîlî: பன்றி → ta (paṉṟi)
Taosî: kùciʼína
Tarifitî: iref n, tireft m
Tausugî: babuy
Tayî: หมู → th
Tedim çinî: ui
Telûgûyî: పంది → te (pandi), సూకరము → te n (sūkaramu)
Ternateyî: soho
Teterî: дуңгыз → tt (duñgız), чучка → tt (çuçka)
Tetûmî: fahi
Tigrînî: ሓሰማ (ḥasäma)
Timugon murutî: bawi
Tirkiya kevn: 𐱃𐰆𐰭𐰆𐰕‎ (t¹uŋuz /toŋuz/)
Tirkî: domuz → tr, hınzır → tr
Tirkmenî: doňuz
Tiwayî: oa
Tîbetî: ཕག་པ (phag pa)
Tokpisinî: pik
Tolaiyî: boroi
Tongî: puaka
Toxarî B: suwo
Tswanayî: kolobe 9 an 10
Tuluyî: ಪಂಜಿ (pañji)
Tumbukayî: nkhumba
Tuvanî: хаван (xavan)
Ubirî: foro
Udî: боъкъ (bo̱q̇)
Udmurtî: парсь (parsʹ)
Uratî: hro'
Urdûyî: خوک‎ (xūk), خنزیر‎ (xanzīr), سؤر‎ n (sūar)
Urhoboyî: esi
Ûbîkî: χˤʷa
Ûkraynî: свиня́ m (svynjá)
Venîsî: mas-cio → vec n, porselo n, porzèl n, porseło
Vepsî: siga
Viyetnamî: heo → vi, lợn → vi, cúi → vi
Volapûkî: svin → vo, hisvin → vo, jisvin → vo, omsvin, domasvin
Voroyî: tsiga
Votî: sika
Walonî: pourcea → wa, coshet → wa n
Warayî: baboy
Waremborî: pue
Weylsî: mochyn → cy n
Wolofî: mbam-xuux mi
Ximêrî: ជ្រូក → km (cruuk)
Yakutî: сибиинньэ (sibiinńe)
Yidîşî: חזיר‎ n (khazer), כאַזער‎ n (khazer)
Yiyiya siçuwayî: ꃮ, ꃢ
Yorubayî: ẹlẹ́dẹ̀, òdo
Yupîkiya navendî: sitiinkaq
Yûnanî: γουρούνι → el nt (gouroúni)
Kevn: ὗς‎ n an m (), χοῖρος‎ n ()
Zhuangî: mou
Zouyî: ui
Zuluyî: ingulube → zu 9 an 10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara pig a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Çavkanî

^ http://zanin.ir/fehrista-ajelan-1/2/

Soranî

Navdêr

beraz

beraz
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

[1] ttp://zanin.ir/fehrista-ajelan-1/2/

[1]