şûr

 Binêre herwiha: sur, sûr, Sûr

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA: /ʃuːɾ/

Navdêr

şûrek (1)

şûr nêr

1. şemşîr,
   çekek devikdirêj e bi gelemperî hinekî tewandî anku çemandî ye
   (mirov bi dest xwe digirin û pê şerr dikin)
   • Di piraniya şevan de gava ku wan şûrên sibhanî yên dudev bi milên xwe ve dadileqdin, saweke giran dixistine hinav û dilên dijminan. — (Zeynelabidîn Zinar Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, ISBN 91 972090 3 1)
   • Şûrê Xalid li pişta te ye, / Ji neha û heta sibê heft sed siwarê, / Kurda bi gerdanî li pişta te ye — (Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan, Amedekar: Mele Xelefê Bafê, Çapxaneya Emîral)
   • Hatin, lê bi tang, top, şûr û dekên xwe ve hatin. — (Hêz û Bedewiya Pênûsê, Mehmed Uzun, Weşanên Nûdem)
   • U adetê Ekradan, xândar şîrê xwe (şûrê xwe) davê ustuyê Xwe û topekî cawî didite bin çengê xwe û diçit xwe davējite mala xweyî xûnê ko "Ev e şîr û ev e kefen, yan min bikuje yan min aza bike." Icarê xweyê xûnê elbette wî xûndarê xwe aza dike. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî (wergêr Jan Dost), Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 56, ISBN 9789944360678)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: شوور

Herwiha

• şimşûr
• şîr (2)
• şwîr

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ḱōro-, ji *ḱō- ("sûn, hesûn, sûtin"), hevreha hesan, san, sûn, hesûn, sûtin yên kurdî, سان (san) ya farisî, अश्रि (áśri: devê kêr û amûrên weke wê) û शूल (śū'la: amûrên tûj) ya sanskrîtî, սուր (sur: şûr; tûj) û հեսան (hesan: hesan) yên ermenî, cōt (hesan) û catus (jîr) yên latînî.

Teorî (Hekîmo): Ji ya berê şîr, hevreha farisî شمشیر (şemşîr), pehlewî šmšyl (şemşêr), partî sfsyr (sefsêr). Ihtimal e ku ermenî սուր (sûr) tesîra xwe li bilêvkirina devokên navendî û rojavayî kiriye; herwiha herfên ş û j (postalveolar fricative) carinan herfê î girovir dikin: şîr > şʷîr > şûr. Di edebiyata klasîk da herdem wek شیر (şîr) derbas dibit.

Bikaranîn

Lêker:

• şûr danîn
• şûr kirin

Navdêr:

• şûrdanîn
• şûrkirin

Jê

• şûrdar
• şûrdarî
• şûrvan
• şûrvanî

Bi zaravayên kurdî

• Kurmancî: şûr

Werger

• Bretonî: klezeñv ^→ br nêr
• Çînî: 劍 ^→ zh, 剑 ^→ zh, 刀 ^→ zh
• Farisî: شمشير ^→ fa, ^?شمشیر ^→ fa
• Danmarkî: sværd ^→ da nêtar, sabel ^→ da c
• Elmanî: Schwert ^→ de nêtar, Degen ^→ de nêr, Säbel ^→ de nêr
• Erebî: سيف ^→ ar
• Estonî: mõõk ^→ et
• Fînî: miekka ^→ fi
• Fransî: épée ^→ fr
• Frîsî: swurd ^→ fy nêtar
• Haîtî: manchèt ^→ ht
• Holendî: zwaard ^→ nl nêtar
• Mecarî: kard ^→ hu
• Îdoyî: espado ^→ io
• Îbranî: חרב ^→ he nêr
• Îbriya kevn: חֶרֶב
• Indonezî: pedang ^→ id
• Inglîzî: sword ^→ en, ^?biblo ^→ en, ^?reach down ^→ en
• Înterlîngua: spada ^→ ia, gladio ^→ ia
• Îtalî: spada ^→ it mê
• Îzlendî: sverð ^→ is nêr
• Katalanî: espasa ^→ ca mê
• Lîtwanî: kalavijas ^→ lt nêr
• Malezî: pedang ^→ ms
• Polonî: miecz ^→ pl
• Portugalî: espada ^→ pt mê
• Keçwayî: chuki ^→ qu
• Romanî: sabie ^→ ro mê, spadă ^→ ro mê
• Slovenî: meč ^→ sl nêr
• Spanî: espada ^→ es
• Tirkî: kılıç ^→ tr, ^?eğik ^→ tr, ^?tığ ^→ tr

Rengdêr 1

şûr

1. têrxwê, tiştê zêde xwê di nav de heye (bi taybetî xwarin)

Herwiha

• şor

Hevwate

• bixwê
• sûr
• têrxwê

Jê

• başûr

Werger

• Erebî: مالح ^→ ar
• Fînî: suolainen ^→ fi
• Fransî: salé ^→ fr nêr, salée ^→ fr mê
• Holendî: zout (1, 2)
• Indonezî: asin ^→ id
• Inglîzî: salty ^→ en

Rengdêr 2

şûr

1. (cilên zêde dirêj) Binêre şorr.