şûr

 Binêre herwiha: sur, sûr, û Sûr

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ʃuːɾ/

Navdêr

şûrek (1)

şûr nêr

1. (çek) şemşîr,
   çekek devikdirêj e bi gelemperî hinekî tewandî anku çemandî ye
   (mirov bi dest xwe digirin û pê şerr dikin)
   • Di piraniya şevan de gava ku wan şûrên sibhanî yên dudev bi milên xwe ve dadileqdin, saweke giran dixistine hinav û dilên dijminan. — (Zeynelabidîn Zinar Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, ISBN 91 972090 3 1)
   • Şûrê Xalid li pişta te ye, / Ji neha û heta sibê heft sed siwarê, / Kurda bi gerdanî li pişta te ye — (Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan, Amedekar: Mele Xelefê Bafê, Çapxaneya Emîral)
   • Hatin, lê bi tang, top, şûr û dekên xwe ve hatin. — (Hêz û Bedewiya Pênûsê, Mehmed Uzun, Weşanên Nûdem)
   • U adetê Ekradan, xândar şîrê xwe (şûrê xwe) davê ustuyê Xwe û topekî cawî didite bin çengê xwe û diçit xwe davējite mala xweyî xûnê ko "Ev e şîr û ev e kefen, yan min bikuje yan min aza bike." Icarê xweyê xûnê elbette wî xûndarê xwe aza dike. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî Amadekar: Jan Dost, Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 56, ISBN 9789944360678)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: شوور

Herwiha

• şimşûr
• şîr (2)
• şwîr

Jê

• (Lêker) şûr danîn
• (Lêker) şûr kirin
• (Navdêr) şûrdanîn
• (Navdêr) şûrkirin
• şûrdar
• şûrdarî
• şûrvan
• şûrvanî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ḱōro-, ji *ḱō- ("sûn, hesûn, sûtin"), hevreha hesan, san, sûn, hesûn, sûtin yên kurdî, سان (san) ya farisî, अश्रि (áśri: devê kêr û amûrên weke wê) û शूल (śū'la: amûrên tûj) ya sanskrîtî, սուր (sur: şûr; tûj) û հեսան (hesan: hesan) yên ermenî, cōt (hesan) û catus (jîr) yên latînî.

Teorî (Hekîmo): Ji ya berê şîr, hevreha farisî شمشیر (şemşîr), pehlewî šmšyl (şemşêr), partî sfsyr (sefsêr). Ihtimal e ku ermenî սուր (sûr) tesîra xwe li bilêvkirina devokên navendî û rojavayî kiriye; herwiha herfên ş û j (postalveolar fricative) carinan herfê î girovir dikin: şîr > şʷîr > şûr. Di edebiyata klasîk da herdem wek شیر (şîr) derbas dibit.

Werger

• Bretonî: klezeñv → br nêr
• Çînî: 劍 → zh, 剑 → zh, 刀 → zh
• Farisî: شمشير‎ → fa, ^?شمشیر‎ → fa
• Danmarkî: sværd → da nêtar, sabel → da g
• Almanî: Schwert → de nêtar, Degen → de nêr, Säbel → de nêr
• Erebî: سيف‎ → ar
• Estonî: mõõk → et
• Fînî: miekka → fi
• Fransî: épée → fr
• Frîsî: swurd → fy nêtar
• Haîtî: manchèt → ht
• Holendî: zwaard → nl nêtar
• Mecarî: kard → hu
• Îdoyî: espado → io
• Îbranî: חרב‎ → he nêr
• Îbranî: חֶרֶב‎ → he
• Indonezî: pedang → id
• Inglîzî: sword → en, ^?biblo → en, ^?reach down → en
• Înterlîngua: spada → ia, gladio → ia
• Îtalî: spada → it mê
• Îzlendî: sverð → is nêr
• Katalanî: espasa → ca mê
• Lîtwanî: kalavijas → lt nêr
• Malezî: pedang → ms
• Polonî: miecz → pl
• Portugalî: espada → pt mê
• Keçwayî: chuki → qu
• Romanyayî: sabie → ro mê, spadă → ro mê
• Slovenî: meč → sl nêr
• Spanî: espada → es
• Tirkî: kılıç → tr, ^?eğik → tr, ^?tığ → tr

Rengdêr 1

şûr

1. têrxwê, tiştê zêde xwê di nav de heye (bi taybetî xwarin)

Herwiha

• şor

Hevmane

• bixwê
• sûr
• têrxwê

Jê

• başûr

Werger

• Erebî: مالح‎ → ar
• Fînî: suolainen → fi
• Fransî: salé → fr nêr, salée → fr mê
• Holendî: zout (1, 2)
• Indonezî: asin → id
• Inglîzî: salty → en

Rengdêr 2

şûr

1. (cilên zêde dirêj) Binêre şorr.