şûr
Jump to navigation
Jump to search
Kurmancî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
[biguherîne]
şûr nêr
- (çek) şemşîr,
çekek devikdirêj e bi gelemperî hinekî tewandî anku çemandî ye
(mirov bi dest xwe digirin û pê şerr dikin)- Di piraniya şevan de gava ku wan şûrên sibhanî yên dudev bi milên xwe ve dadileqdin, saweke giran dixistine hinav û dilên dijminan. — (Zeynelabidîn Zinar Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, ISBN 91 972090 3 1)
- Şûrê Xalid li pişta te ye, / Ji neha û heta sibê heft sed siwarê, / Kurda bi gerdanî li pişta te ye — (Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan, Amedekar: Mele Xelefê Bafê, Çapxaneya Emîral)
- Hatin, lê bi tang, top, şûr û dekên xwe ve hatin. — (Hêz û Bedewiya Pênûsê, Mehmed Uzun, Weşanên Nûdem)
- U adetê Ekradan, xândar şîrê xwe (şûrê xwe) davê ustuyê Xwe û topekî cawî didite bin çengê xwe û diçit xwe davējite mala xweyî xûnê ko "Ev e şîr û ev e kefen, yan min bikuje yan min aza bike." Icarê xweyê xûnê elbette wî xûndarê xwe aza dike. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî Amadekar: Jan Dost, Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 56, ISBN 9789944360678)
Bi alfabeyên din[biguherîne]
Herwiha[biguherîne]
Jê[biguherîne]
Etîmolojî[biguherîne]
Ji proto-hindûewropî *ḱōro-, ji *ḱō- ("sûn, hesûn, sûtin"), hevreha hesan, san, sûn, hesûn, sûtin yên kurdî, سان (san) ya farisî, अश्रि (áśri: devê kêr û amûrên weke wê) û शूल (śū'la: amûrên tûj) ya sanskrîtî, սուր (sur: şûr; tûj) û հեսան (hesan: hesan) yên ermenî, cōt (hesan) û catus (jîr) yên latînî.
Teorî (Hekîmo): Ji ya berê şîr, hevreha farisî شمشیر (şemşîr), pehlewî šmšyl (şemşêr), partî sfsyr (sefsêr). Ihtimal e ku ermenî սուր (sûr) tesîra xwe li bilêvkirina devokên navendî û rojavayî kiriye; herwiha herfên ş û j (postalveolar fricative) carinan herfê î girovir dikin: şîr > şʷîr > şûr. Di edebiyata klasîk da herdem wek شیر (şîr) derbas dibit.
Werger[biguherîne]
- Bretonî: klezeñv → br nêr
- Çînî: 劍 → zh, 剑 → zh, 刀 → zh
- Farisî: شمشير → fa, ?شمشیر → fa
- Danmarkî: sværd → da nêtar, sabel → da g
- Almanî: Schwert → de nêtar, Degen → de nêr, Säbel → de nêr
- Erebî: سيف → ar
- Estonî: mõõk → et
- Fînî: miekka → fi
- Fransî: épée → fr
- Frîsî: swurd → fy nêtar
- Haîtî: manchèt → ht
- Holendî: zwaard → nl nêtar
- Mecarî: kard → hu
- Îdoyî: espado → io
- Îbranî: חרב → he nêr
- Îbranî: חֶרֶב → he
- Indonezî: pedang → id
- Inglîzî: sword → en, ?biblo → en, ?reach down → en
- Înterlîngua: spada → ia, gladio → ia
- Îtalî: spada → it mê
- Îzlendî: sverð → is nêr
- Katalanî: espasa → ca mê
- Lîtwanî: kalavijas → lt nêr
- Malezî: pedang → ms
- Polonî: miecz → pl
- Portugalî: espada → pt mê
- Keçwayî: chuki → qu
- Romanyayî: sabie → ro mê, spadă → ro mê
- Slovenî: meč → sl nêr
- Spanî: espada → es
- Tirkî: kılıç → tr, ?eğik → tr, ?tığ → tr
Rengdêr 1[biguherîne]
şûr
Herwiha[biguherîne]
Hevmane[biguherîne]
Jê[biguherîne]
Werger[biguherîne]
Rengdêr 2[biguherîne]
şûr
- (cilên zêde dirêj) Binêre şorr.