kilîd

Kurmancî

Navdêr

çend kilîd

kilîd mê, k-ya req

1. mift, enextar,
   asinkê derî pê têt vekirin,
   amûra qilf pê vedibe yan têt girtin
2. (mecazî) çare, çareserî, hel
3. (mecazî) pirr giring

Ji wêjeya klasîk

• Bo tîrê qeda kirîne amanc
  Goya ko li serhedan kilîd in
  Her ta'ife seddek in sedîd in— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کلید‎

Herwiha

• kilîld

Etîmolojî

Ji yûnanî κληΐς (kliḯs) ji proto-hindûewropî *kleh₂us (kilîl/qilf). κληΐς (klêys) ya yûnanî herwiha serekaniya clé û clef yên fransî ne. Clef ya fransî jî îcar serekaniya qilf ya kurdî ye.

Jê

• kilîdk

Werger

• Almanî: Schlüssel → de m, Türschloss → de m, Verschluss → de m, Schloss → de m, ^?Schloß → de
• Farisî: کلید‎ → fa, قفل‎ → fa, مفتاح‎ → fa
• Fînî: avain → fi
• Fransî: clef → fr m, clé → fr m
• Holendî: sleutel → nl
• Indonezî: kunci → id
• Inglîzî: key (device for opening a lock)
• Inglîziya kevn: cæg → ang
• Îtalî: chiave → it m
• Japonî: kagi → ja
• Katalanî: clau → ca
• Latînî: clavis → la
• Lîtwanî: raktas → lt m
• Norwecî: nøkkel → no m
• Oksîtanî: clau → oc
• Polonî: klucz → pl m
• Portugalî: chave → pt
• Romanyayî: cheie → ro m
• Rusî: ключ → ru (ključ)
• Slovakî: kľúč → sk m
• Slovenî: ključ → sl m
• Spanî: llave → es m
• Swahîlî: ufunguo → sw, funguo → sw
• Swêdî: nyckel → sv
• tamazigtî: ⵜⴰⵙⴰⵔⵓⵜ (tasarut) mê
• Tirkî: anahtar → tr, kilit → tr, açar → tr, açacak → tr