rast

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Rengdêr[biguhêre]

Pozîtîv Komparatîv Sûperlatîv
rast rasttir herî rast
rasttirîn
Şûr di destê rastê yê siwarekî de. (4)
Destekî rast. (4)

rast, r-ya req, t-ya nerm

  1. bêxeletî, bêşaşî, bêkêmasî, ne şaş, ne çewt, ne xelet:
    Bersiva te rast e.
  2. ne derew, ne virr:
    Ew rast dibêje.
  3. ne xwehr, ne xwahr:
    xeteke rast, rêyeke rast
    Ev darê di destê min de rast e.
  4. rexê dijberî rexê çepê
    destê rast, aliyê rast
    Ev tîr ber bi rexê rastê ve ye: →
  5. yekser, rasterê, dîrek, dîrekt:
    Ez rast ji malê hatim dikanê.
  6. destrast, kesa/ê ji destê çepê baştir bi destê rastê dikare bixebite
  7. rastgir, parêzyar, burjuwa, dijberên sosyalîstan, dijberên komunîstan

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Ji wêjeya klasîk[biguhêre]

  • Jêrî Ednan ta ji 'Ebdullah guhest
    Bîst û yek bab in, hemî rast û durust
    Hin yekî 'Ednan û Me'd û hem Nezar
     — (Mela Hesenê BateyîMewlûda Kurdî~1720)

Dijmane[biguhêre]

Nêzîk[biguhêre]

[biguhêre]

Bi zaravayên din[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî ڕاست‎(rast) û ڕاس(ras), kurdiya başûrî rast, ras, lekî rast, goranî/hewramî ras, zazakî raşt, rast, belûçî/farisî/gîlekî/mazenderanî راست(rast), tacikî рост (rost), pehlewî 𐫡𐫀𐫘𐫤‎ (rast) û 𐫡𐫀𐫘𐫎‎ (rasṯ), partî 𐫡𐫀𐫢𐫤‎ (raşt), ‎ osetî раст (rast), sogdî 𐽀𐽁𐽂‎ (ršt) û ܪܫܬܝ‎ (ršty), peştûyî رشتيا‎(rištyā́), avestayî 𐬭𐬀𐬱𐬙𐬀‎ (rašta, /reşte/)... yûnaniya kevn ὀρεκτός (orektós) (orektós), latînî rēctus, spanî recto, îtalî retto, ritto, portugalî reto... inglîziya kevn riht, reht, reoht, inglîziya niha right (/rayt/), almanî û holandî recht, danmarkî ret, norwecî rett, swêdî rätt... hemû ji proto-hindûewropî *h₃reǵtós

Peyv ji zimanên îranî ketiye hinek zimanên tirkîkî, bo nimûne: azerî û tirkî rast, ozbekî rost, kirgîzî ырас (ıras). Peyv herwiha ketibû elamî jî wek 𒊏𒍩𒆪 (ra-áš-da) û 𒊏𒆜𒆪 (ra-iš-da).

Çavkanî:
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Ringe, Donald (2006): From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press
  • Seebold, Elmar (1989): Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache [Ferhenga etîmolojî ya zimanê almanî] Etymological dictionary of the German language] (bi almanî), çapa 22yem.
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
  • Tsabolov, R. L.Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • Watkins, CalvertThe American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em

Werger[biguhêre]

Zazakî[biguhêre]

Rengdêr[biguhêre]

rast

  1. rast

Herwiha[biguhêre]

Swêdî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

rast

  1. bênvedan, vehesîn, istirehet, pişû

Tirkî[biguhêre]

Rengdêr[biguhêre]

rast

  1. rast
  2. tûş, leqayî, liqa, tesadûf
  3. rast