rast

 Binêre herwiha: Rast

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /rɑːst/

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: rast

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
rast		herî rast

Şûr di destê rastê yê siwarekî de. (4)

Destekî rast. (4)

rast, r-ya req, t-ya nerm

1. bêxeletî, bêşaşî, bêkêmasî, ne şaş, ne çewt, ne xelet:

   Bersiva te rast e.

2. ne derew, ne virr:

   Ew rast dibêje.

3. ne xwehr, ne xwahr:

   xeteke rast, rêyeke rast

   Ev darê di destê min de rast e.

4. rexê dijberî rexê çepê

   destê rast, aliyê rast

   Ev tîr ber bi rexê rastê ve ye: →

5. yekser, rasterê, dîrek, dîrekt:

   Ez rast ji malê hatim dikanê.

6. destrast, kesa/ê ji destê çepê baştir bi destê rastê dikare bixebite
7. rastgir, parêzyar, burjuwa, dijberên sosyalîstan, dijberên komunîstan

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڕاست
• kurdî-krîlî: раст

Ji wêjeya klasîk

• Jêrî Ednan ta ji 'Ebdullah guhest
  Bîst û yek bab in, hemî rast û durust
  Hin yekî 'Ednan û Me'd û hem Nezar— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)

Dijmane

• çewt
• şaş
• xelet
• derew
• virr
• xwar
• çep
• çepgir

Nêzîk

• rest
• restî

Jê

• rastandin
• rastandî
• rastbêj
• rastbêjî
• rasteqîne
• rastgo
• rastgotî
• rastgoyî
• rastî
• rastîn
• rastînî
• (Lêker) rast bûn
• (Lêker) rast kirin
• rast çûn

• (Navdêr) rastbûn
• (Navdêr) rastkirin
• rastçûn

• (Rengdêr) rastbûyî
• (Rengdêr) rastkirî

Bi zaravayên din

• Soranî: rast, ras
• Kurdiya başûrî: rast, ras
• Lekî: rast
• Hewramî: ras‎
• Zazakî: raşt, rast

Etîmolojî

Hevreha soranî ڕاست‎‎ (rast) û ڕاس‎ (ras), kurdiya başûrî rast, ras, lekî rast, goranî/hewramî ras, zazakî raşt, rast, belûçî/farisî/gîlekî/mazenderanî راست‎ (rast), tacikî рост (rost), pehlewî 𐫡𐫀𐫘𐫤‎ (rast) û 𐫡𐫀𐫘𐫎‎ (rasṯ), partî 𐫡𐫀𐫢𐫤‎ (raşt), ‎ osetî раст (rast), sogdî 𐽀𐽁𐽂‎ (ršt) û ܪܫܬܝ‎ (ršty), peştûyî رشتيا‎‎ (rištyā́), avestayî 𐬭𐬀𐬱𐬙𐬀‎ (rašta, /reşte/)... yûnaniya kevn ὀρεκτός (orektós) (orektós), latînî rēctus, spanî recto, îtalî retto, ritto, portugalî reto... inglîziya kevn riht, reht, reoht, inglîziya niha right (/rayt/), almanî û holandî recht, danmarkî ret, norwecî rett, swêdî rätt... hemû ji proto-hindûewropî *h₃reǵtós

Peyv ji zimanên îranî ketiye hinek zimanên tirkîkî, bo nimûne: azerî û tirkî rast, ozbekî rost, kirgîzî ырас (ıras). Peyv herwiha ketibû elamî jî wek 𒊏𒍩𒆪 (ra-áš-da) û 𒊏𒆜𒆪 (ra-iš-da).

Çavkanî:

• Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
• Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
• Ringe, Donald (2006): From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press
• Seebold, Elmar (1989): Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache [Ferhenga etîmolojî ya zimanê almanî] Etymological dictionary of the German language] (bi almanî), çapa 22yem.
• The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
• Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em

Werger

ne şaş, ne çewt, ne xelet

• Aynuyî: ピㇼカ → ain (pirka)
• Erebî: صَحِيح‎ → ar n (ṣaḥīḥ), صَوَاب‎ → ar n (ṣawāb)
• Ermenî: ճիշտ → hy (čišt)
• Asamî: শুধ → as (xudho), শুদ্ধ → as (xuddho)
• Astûrî: correutu → ast
• Azerî: doğru → az
• Başkîrî: дөрөҫ → ba (döröθ)
• Belarusî: праві́льны → be (pravílʹny)
• Bretonî: reizh → br
• Bulgarî: ве́рен → bg (véren), пра́вилен → bg (právilen)
• Burmayî: မှန် → my (hman)
• Katalanî: correcte → ca, condret → ca
• Chamicuroyî: nanatolo
• Çerokî: ᏚᏳᎪᏛᎢ → chr (duyukdvi)
• Çînî: 正確 → zh, 正确 → zh (zhèngquè), 對 → zh, 对 → zh (duì), 正確 → cdo, 正确 → cdo (ciáng-káuk)
• Çekî: správný → cs n
• Danmarkî: korrekt → da, rigtig → da
• Holendî: correct → nl, juist → nl
• Esperantoyî: ĝusta → eo
• Estonî: õige → et
• Ferî: rættur → fo
• Fînî: oikea → fi
• Fransî: correct → fr
• Galîsî: correcto → gl
• Gurcî: სწორი → ka (sc̣ori), უშეცდომო → ka (ušecdomo), ზუსტი → ka (zusṭi)
• Almanî: korrekt → de, richtig → de, einwandfrei → de
• Yûnanî: σωστός → el (sostós)

• Yûnaniya kevn: ὀρθός → grc (orthós)

• Hawayî: pololei → haw
• Inglîzî: correct → en, right → en
• Îbranî: נָכוֹן‎ → he m (nakhon), נְכוֹנָה‎ → he m (nekhona)
• Hindî: सही → hi (sahī), ठीक → hi (ṭhīk)
• Mecarî: hibátlan → hu, helyes → hu
• Îzlendî: rétt → is
• Indonezî: tepat → id
• Îtalî: corretto → it n, esatto → it
• Japonî: 正しい → ja (ただしい, tadashíi), 正解 → ja (せいかい, seikai)
• Qazaxî: дұрыс → kk (durıs)
• Ximêrî: ត្រឹមត្រូវ → km (trəm trəv)
• Koreyî: 옳다 → ko (olta), 맞다 → ko (matda), 바르다 → ko (bareuda), 정확하다 → ko (jeonghwakhada)
• Kirgizî: туура → ky (tuura), түз → ky (tüz), дурус → ky (durus)
• Lawsî: ແກ້ → lo (kǣ), ຖືກ → lo (thư̄k)
• Latînî: correctus → la
• Latviyayî: pareizs → lv
• Lîtwanî: teisingas → lt
• Makedonî: правилен → mk (pravilen), верен → mk (veren)
• Malezî: benar → ms, betul → ms
• Maorî: tika → mi
• Miyakoyî: マツム (matumu)
• Norwecî: riktig → no
• Oksîtanî: corrècte → oc, condrech → oc
• Inglîziya kevn: riht → ang
• Farisî: درست‎ → fa (dorost)
• Polonî: prawidłowy → pl n, właściwy → pl n, poprawny → pl n
• Portugalî: correto → pt, certo → pt m
• Keçwayî: chanin → qu
• Rapanuyî: titika → rap
• Esperantoyî: corect → ro
• Rusî: пра́вильный → ru n (právilʹnyj), ве́рный → ru (vérnyj), корре́ктный → ru (korréktnyj)
• Sirboxirwatî: исправан → sh / ispravan → sh
• Siryaniya klasîk: ܬܪܨ‎ → syc (traṣ)
• Slovakî: správny → sk
• Slovenî: pravilen → sl
• Spanî: correcto → es
• Sundanî: leres → su
• Swêdî: korrekt → sv, riktig → sv, rätt → sv, felfri → sv
• Tagalogî: tama → tl
• Tacikî: дуруст → tg (durust)
• Tayî: ถูก → th (tùuk)
• Tirkî: doğru → tr
• Tirkmenî: dogry → tk, dürs → tk
• Ûkraynî: пра́вильний → uk (právylʹnyj)
• Urdûyî: صحیح‎ → ur (sahīh), ٹھیک‎ → ur (ṭhīk)
• Ozbekî: toʻgʻri → uz
• Viyetnamî: đúng → vi
• Volapûkî: verätik → vo
• Weylsî: cywir → cy
• Yidîşî: ריכטיק‎ → yi (rikhtik)
• Zêlandî: juust → zea, sjuust → zea, goed → zea

dijwateya çepê

• Bulgarî: десен → bg (desen), дясна → bg (djasna), дясно (desen, djasna → bg (djasna), djasno) m/f/n
• Çekî: pravý → cs, pravá → cs, pravé → cs
• Çînî: 右 (yòu)
• Danmarkî: højre → da
• Albanî: djathtë → sq
• Almanî: direkt → de, rechts → de
• Erebî: يَمِين‎ (yemîn)
• Esperantoyî: dekstra → eo
• Estonî: parem → et
• Fînî: oikea → fi, oikeanpuoleinen → fi
• Fransî: droit → fr nêr, droite → fr mê
• Guwaranî: akatúvape → gn
• Holendî: rechts → nl, rechtse → nl
• Mecarî: jobb → hu
• Îdoyî: dextra → io
• Îbranî: ימין‎ (yemîn)
• Indonezî: kanan → id
• Inglîzî: right (not left)
• Înterlîngue: dextere → ie, dextre → ie
• Îrlendî: deas → ga
• Îtalî: destro → it nêr, destra → it mê
• Îzlendî: hægri → is
• Japonî: 右 → ja (みぎ, migí)
• Katalanî: dret → ca
• Koreyî: 오른 (oreun), 바른 (bareun)
• Sirboxirwatî: desni → sh
• lakotayî: isloyatan
• Latînî: dexter → la nêr, dextra → la mê, dextrum → la nêtar
• Mîkmakî: badadujk → mic
• ojibweyî: gichinik
• pitjantjatjarayî: waku
• Polonî: prawy → pl nêr, prawa → pl mê, prawe → pl nêtar
• Portugalî: direito → pt nêr, direita → pt mê
• Romanyayî: drept → ro, dreapta → ro
• Rusî: правый → ru (pravyj), правая → ru (pravaja), правое (právyj, právaja → ru (právaja), právoje) m/f/n
• Slovenî: desni → sl nêr, desna → sl mê, desno → sl nêtar
• Spanî: derecho → es nêr, derecha → es mê
• Swêdî: höger → sv
• Tayî: ขวา (khwáá)
• Telûgûyî: కుడి (kuḍi)
• Tirkî: sağ → tr
• Viyetnamî: thẳng (straight)
• Yûnanî: δεξιός (dexiós)

ne xwehr, ne çemandî

• Talişî: rost → tly
• Bulgarî: прав (prav)
• Danmarkî: ret → da, lige → da
• Almanî: direkt → de, gerade → de
• Esperantoyî: rekta → eo
• Estonî: otse → et
• Erebî: مباشرة‎ → ar, مستقيم‎ → ar
• Farisî: بی اشتباه‎ → fa, بی خطا‎ → fa, درست‎ → fa, راست‎ → fa, صحیح‎ → fa, حقیقت‎ → fa, میدان‎ → fa, ^?صحیح‎ → fa
• Fînî: suora → fi
• Fransî: droit → fr
• Holendî: recht → nl
• Mecarî: egyenes → hu
• Indonezî: lurus → id
• Inglîzî: straight → en, right → en
• Îtalî: diritto → it
• Îzlendî: beint → is nêtar, beinn → is nêr, bein → is mê
• Japonî: まっすぐ (massúgu)
• koreyî : 곧다 (godda, got-) → ko, 바르다 (bareuda)
• {{g|ku|ojibweyî]]: [[gwayak}}
• Portugalî: direito → pt, reto → pt
• Rusî: прямой (prjamój)
• Spanî: derecho → es, recto → es, justo → es
• Swêdî: rak → sv
• Tayî: ดิ่ว (diù), ตรง (dtrohng)
• Tirkî: düz → tr

Zazakî

Rengdêr

rast

1. rast

Herwiha

• raşt

Swêdî

Navdêr

rast

1. bênvedan, vehesîn, istirehet, pişû

Tirkî

Rengdêr

rast

1. rast
2. tûş, leqeyî, liqa, tesadûf
3. rast