rast

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA: /rɑːst/
• Jihevqetandin: rast

Rengdêr

rast

1. dirist, bêxeletî, bêşaşî, bêkêmasî
2. ne derew, ne virr
3. ne xwahr, ne xwehr
4. rexê dijberî rexê çepê
   • Ev tîr ber bi rexê rastê ve ye: →
5. yekser, rasterê, dîrek, dîrekt
6. destrast, kesa/ê ji destê çepê baştir bi destê rastê dikare bixebite
7. rastgir, parêzyar, birjiwa, dijî sosyalîstan, dijî komunîstan

Ji wêjeya klasîk

• Jêrî Ednan ta ji 'Ebdullah guhest
  Bîst û yek bab in, hemî rast û durust
  Hin yekî 'Ednan û Me'd û hem Nezar— (Mewlûda Kurdî ~1470, Mela Hisênê Bateyî)

Dijwate

• çewt
• şaş
• xelet
• derew
• virr
• xwar
• çep
• çepgir

Nêzîk

• rest
• restî

Bikaranîn

Lêker:

• rast bûn
• rast kirin
• rast çûn

Navdêr:

• rastbûn
• rastkirin
• rastçûn

Rengdêr:

• rastbûyî
• rastkirî

Ji

proto-hindûewropî * reg-to ("rastkirî") < *(o)reg(a)- ("rast kirin; rast meşîn; rêberî kirin, birêveberî kirin")

proto-aryayî *rez- ("rast meşîn; rêberî kirin, birêveberî kirin")

avestayî: raz- ("xet kêşan"), raste- ("rast")

farisiya kevn: raste- ("rast")

parsî: raşt ("rast")

sogdî: r'şth- ("rast")

farisî: rast ("rast")

belûçî: rāst ("rast")

osetî: rast ("rast") ...

kurmancî: rast ("rast")

soranî: rast ("rast")

zazakî: raşt ("rast")

sanskrîtî: rāddha- ("rast"), rac- ("qral")

latînî: rectus (bixwîne: rêktus, "rast"), rex (bixwîne: rêks, "qral")

• elmanî: recht (bixwîne: rêxt, "rast"), Reich ("dewlet")

inglîzî: right (bixwîne: rayt, "rast") ...

Çavkanî: Cheung p.196, Horn p.134, Watkins p.70, Etymonline

Jê

• rastandin
• rastandî
• rastbêj
• rastbêjî
• rastgo
• rastgotî
• rastgoyî
• rastî
• rastîn
• rastînî

Bi zaravayên kurdî

• Kurmancî: rast
• Soranî: rast
• Zazakî: raşt

Werger

ne xwehr

• Talişî: rost ^→ tly
• Bulgarî: прав (prav)
• Danmarkî: ret ^→ da, lige ^→ da
• Elmanî: direkt ^→ de, gerade ^→ de
• Esperantoyî: rekta ^→ eo
• Estonî: otse ^→ et
• Erebî: مباشرة ^→ ar,مستقيم ^→ ar
• Farisî: بی اشتباه ^→ fa, بی خطا ^→ fa, درست ^→ fa, راست ^→ fa, صحیح ^→ fa, حقيقت ^→ fa, ميدان ^→ fa, ^?صحيح ^→ fa
• Fînî: suora ^→ fi
• Frensî: droit ^→ fr
• Holendî: recht ^→ nl
• Mecarî: egyenes ^→ hu
• Indonezî: lurus ^→ id
• Inglîzî: straight ^→ en, right ^→ en
• Îtalî: diritto ^→ it
• Îzlendî: beint ^→ is nêtar, beinn ^→ is nêr, bein ^→ is mê
• Japonî: まっすぐ (massúgu)
• koreyî : 곧다 (godda, got-) ^→ ko, 바르다 (bareuda)
• ojibweyî: gwayak
• Portugalî: direito ^→ pt, reto ^→ pt
• Rusî: прямой (prjamój)
• Spanî: derecho ^→ es, recto ^→ es, justo ^→ es
• Swêdî: rak ^→ sv
• Tayî: ดิ่ว (diù), ตรง (dtrohng)
• Tirkî: düz ^→ tr

dirist, ne xelek, ne şaş, ne çewt

• Bulgarî: верен (veren), правилен (pravilen)
• Çekî: správný ^→ cs
• Çînî: 正確 ^→ zh, 正确 (zhèngquè)
• Danmarkî: rigtig ^→ da, korrekt ^→ da
• Elmanî: direkt ^→ de, richtig ^→ de
• Erebî: صحيح (ʂeħīħ)
• Esperantoyî: korekta ^→ eo, ĝusta ^→ eo
• Estonî: õige ^→ et
• Fînî: oikea ^→ fi, oikeellinen ^→ fi
• Frensî: correct ^→ fr, juste ^→ fr, bon ^→ fr
• Holendî: correct ^→ nl, juist ^→ nl, rechtschapen ^→ nl, rechtvaardig ^→ nl, eerlijk ^→ nl, billijk ^→ nl
• Mecarî: helyes ^→ hu
• Îdoyî: korekta ^→ io
• Indonezî: benar ^→ id, betul ^→ id
• Inglîzî: right ^→ en, correct ^→ en, just ^→ en
• Interlingue: correcte ^→ ie, juste ^→ ie
• Îtalî: corretto ^→ it
• Îzlendî: rétt ^→ is nêtar, réttur ^→ is nêr
• Japonî: 正しい ^→ ja (ただしい, tadashíi)
• Koreyî: 옳다 (olhda), 바르다 (bareuda)
• Latînî: rectus ^→ la nêr, recta ^→ la mê, rectum ^→ la nêtar
• ojibweyî: gwayak
• Polonî: poprawny ^→ pl, prawidłowy ^→ pl
• Portugalî: correto ^→ pt, justo ^→ pt
• Romanî: drept ^→ ro
• Rusî: правильный (právil’nyj)
• Slovenî: pravi ^→ sl nêr, prava ^→ sl mê, pravo ^→ sl nêtar
• Spanî: correcto ^→ es, justo ^→ es
• Swêdî: rätt ^→ sv, riktig ^→ sv
• Tayî: ถูก (thùùk), ใช่ (chài)
• Telûgûyî: సరైన (saraina)
• Tirkî: doğru ^→ tr
• Viyetnamî: phải ^→ vi, đúng ^→ vi, có lý ^→ vi

dijwateya çepê

• Bulgarî: десен ^→ bg, дясна ^→ bg, дясно (desen, djasna ^→ bg, djasno) m/f/n
• Çekî: pravý ^→ cs, pravá ^→ cs, pravé ^→ cs
• Çînî: 右 (yòu)
• Danmarkî: højre ^→ da
• Elbanî: djathtë ^→ sq
• Elmanî: direkt ^→ de, rechts ^→ de
• Erebî: يَمِين (yemîn)
• Esperantoyî: dekstra ^→ eo
• Estonî: parem ^→ et
• Fînî: oikea ^→ fi, oikeanpuoleinen ^→ fi
• Frensî: droit ^→ fr nêr, droite ^→ fr mê
• Guwaranî: akatúvape ^→ gn
• Holendî: rechts ^→ nl, rechtse ^→ nl
• Mecarî: jobb ^→ hu
• Îdoyî: dextra ^→ io
• Îbranî: ימין (yemîn)
• Indonezî: kanan ^→ id
• Inglîzî: right (not left)
• Interlingue: dextere ^→ ie, dextre ^→ ie
• Îrî: deas ^→ ga
• Îtalî: destro ^→ it nêr, destra ^→ it mê
• Îzlendî: hægri ^→ is
• Japonî: 右 ^→ ja (みぎ, migí)
• Katalanî: dret ^→ ca
• Koreyî: 오른 (oreun), 바른 (bareun)
• Xirwatî: desni ^→ hr
• lakotayî: isloyatan
• Latînî: dexter ^→ la nêr, dextra ^→ la mê, dextrum ^→ la nêtar
• Mîkmakî: badadujk ^→ mic
• ojibweyî: gichinik
• pitjantjatjarayî: waku
• Polonî: prawy ^→ pl nêr, prawa ^→ pl mê, prawe ^→ pl nêtar
• Portugalî: direito ^→ pt nêr, direita ^→ pt mê
• Romanî: drept ^→ ro, dreapta ^→ ro
• Rusî: правый ^→ ru, правая ^→ ru, правое (právyj, právaja ^→ ru, právoje) m/f/n
• Slovenî: desni ^→ sl nêr, desna ^→ sl mê, desno ^→ sl nêtar
• Spanî: derecho ^→ es nêr, derecha ^→ es mê
• Swêdî: höger ^→ sv
• Tayî: ขวา (khwáá)
• Telûgûyî: కుడి (kuDi)
• Tirkî: sağ ^→ tr
• Viyetnamî: thẳng (straight)
• Yewnanî: δεξιός (deksiós)

Zazakî

Wate

1. rast

Herwiha

• raşt

Elmanî

Navdêr

rast mê

1. Rast: bênvedan, vehesîn, istirehet, pişû

Werger

• Tirkî:^?ciddi ^→ tr, ^?çın ^→ tr, ^?dolaşıksız ^→ tr, ^?düzgün ^→ tr, ^?essah ^→ tr, ^?hakperest ^→ tr, ^?haksever ^→ tr, ^?muhik ^→ tr, ^?müstakim ^→ tr, ^?müstevi ^→ tr, ^?rast ^→ tr, ^?alan ^→ tr, ^?asıl ^→ tr, ^?dürüst ^→ tr, ^?düzlük ^→ tr, ^?gerçek ^→ tr
• Erebî: ^?السوي ^→ ar, ^?الصحیح ^→ ar, ^?القاصد ^→ ar, ^?القوام ^→ ar, ^?سواء ^→ ar, ^?سوی ^→ ar, ^?مستقیم ^→ ar
• Elmanî: ^?aufrecht ^→ de, ^?authentisch ^→ de, ^?begründet ^→ de, ^?echt ^→ de, ^?exakt ^→ de, ^?korrekt ^→ de, ^?recht ^→ de, ^?rechtschaffen ^→ de, ^?wahr ^→ de, ^?wahrhaft ^→ de, ^?zünftig ^→ de
• Inglîzî: ^?drogue ^→ en, ^?droit ^→ en, ^?encounter ^→ en, ^?eu- ^→ en, ^?even ^→ en, ^?recti- ^→ en, ^?soundly ^→ en, ^?undesigning ^→ en, ^?accurate ^→ en, ^?candid ^→ en, ^?dextral ^→ en, ^?factual ^→ en, ^?fair and square ^→ en, ^?fullblooded ^→ en, ^?genuine ^→ en, ^?gradely ^→ en

Swêdî

Navdêr

rast

1. bênvedan, vehesîn, istirehet, pişû

Tirkî

Rengdêr

rast

1. rast
2. tûş, leqeyî, liqa, tesadûf
3. rast