gûz

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ɡuːz/
  • (rojhilatî)  IPA^(kilîd): /gʉːz/
• Kîtekirin: gûz

• Deng (Amed)

  noicon

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gûz	gûz
Îzafe	gûza	gûzên
Çemandî	gûzê	gûzan
Nîşandera çemandî	wê gûzê	wan gûzan
Bangkirin	gûzê	gûzino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gûzek	gûzin
Îzafe	gûzeke	gûzine
Çemandî	gûzekê	gûzinan

Komeke libên gûzan.

Dareke gûzê.

gûz mê

1. (dar) Dareke temendirêj û bihagiran e.
2. (fêkî) Berhemê wê darê ku dema kojik bin kesk in lê dema gihiştî bin zer yan gewr in û qalikên wan req in û nayên xwarin lê kakilên wan xweş xwerbar in.
   • Cotkar dibêjin, îsal bi sedema zêdebûna rêjeya barîna baranê, berhemê gûzê li Akrê zêde bûye. — (Nayif Remezan, Berhema gûzan li Akrê îsal du qat zêde dibe [arşîv], 06.10.2019)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: گووز‎
• kurdî-krîlî: гуз

Herwiha

• goz
• gwêz
• gwîz
• gîz

Jê

• gûzek
• gûzik
• gûzî
• dargûz
• gûzêkeran
• gûzvan

Navê zanistî

• Juglans

Etîmolojî

Hevreha soranî گوێز‎ (gwêz), zazakî goze, hewramî wezî, farisî گوز‎ (gûz), pehlewî 𐭢𐭥𐭦‎‎ (goz), mazenderanî اغوز‎‎ (eğoz), osetî ӕнгу́з (ængúz) û ӕнгозӕ (ængozæ), ihtimalen herwiha hevreha avestayî 𐬔𐬎𐬰𐬀𐬉𐬙𐬀‎‎ (guzaēta, “veşartin, niximandin, nixamtin - ji ber kakila wê ya di qalikê de parastî”), pertî nigewz- (veşartin, niximandin), hexamenişî 𐎠𐎱𐎥𐎢𐎭𐎹 (/epegewdeye/) sanskrîtî गूहति (gūhati) (gū́hati: veşartin, niximandin)... hemû ji proto-îranî *gʰawȷ́ʰ- (veşartin) belkî ji proto-hindûewropî *geug- (veşartin). Hevrehên ne-hindûîranî di zimanên din yên hindûewropî ne misoger in lê carinan gūžti (veşartin) ya lîtwanî wek yek ji nimûneyên wisa tê hesibandin.

Peyva "gûz" ji zimanên îranî ketiye piraniya zimanên Rojhilata Navîn û Kafkasyayê: aramî/siryanî ܓܘܙܐ / גוזא (gewza), îbranî אגוז (ĕğôz), azerî qoz, ermeniya navîn ղոյզ (ğoyz) û ermeniya niha ընկույզ (ənkuyz), gurcî ნიგოზი (nigozi), erebî جوز‎ (cewz), tirkî ceviz (bi rêya erebî)...

Çavkanî:

• Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010, r. 409–410
• Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 117
• Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press, r. 230.

Bi zaravayên din

• Soranî: گوێز‎ (gwêz)
• Zazakî: goze → diq, goz → diq
• Kurdiya başûrî: girdekan, girtekan
• Hewramî: wezî

Werger

• Baskî: intxaur → eu
• Bretonî: kraoñ → br collectif, kraoñenn → br m, knaou
• Danmarkî: valnød → da
• Almanî: Walnuss → de mê, Walnuß → de
• Erebî: جَوْز‎ → ar (cewz)
• Ermenî: ընկույզ → hy (ənkuyz) (ənkuyz)
• Şorî: қузуқ
• Esperantoyî: nukso, juglando → eo
• Farisî: جوز‎ → fa (cûz), گردو‎ → fa (girdû)
• Ferî: nøt, valnøt
• Fînî: saksanpähkinä → fi
• Fransî: noix → fr
• Galîsî: noz → gl
• Galoyî: cotine m
• Inglîzî: walnut → en
• Katalanî: nou → ca
• Weylsî: cnau → cy
• Gurcî: კაკალი (ḳaḳali), ნიგოზი → ka (nigozi) (nigozi)
• Yûnanî: καρύδι → el (karýdi)
• Mecarî: dió → hu
• Îdoyî: nuco → io
• Îtalî: noce → it m
• Japonî: クルミ
• Qazaxî: жаңғақ (jañğaq)
• Koreyî: 호두 (hodu)
• Kornî: know
• Korsîkayî: noce
• Holendî: okkernoot → nl m, walnoot → nl
• Nogayî: коз (koz)
• Norwecî: valnøtt
• Oksîtanî: notz → oc, nose → oc, noga → oc
• Pîkardî: gueugue
• Polonî: orzech → pl
• Portugalî: noz → pt m
• Rusî: грецкий орех → ru (greckij orex)
• Samiya bakurî: niehtti, valniehtti
• Spanî: nuez → es m
• Swêdî: valnöt → sv
• Çekî: оřech
• Torangî: nuzille, câ
• Tirkî: ceviz → tr
• Walonî: gaye → wa