bar

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr 1[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe barê barên
Çemandî barî, bêr baran
Nîşandera çemandî barî wan baran
Bangkirin baro barino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe barekî barine
Çemandî barekî barinan
Bar li pişta kerekî (1).

bar nêr

  1. Tişta/ê ku mirovek yan dewarek yan tirimpêlek hildigire û radiguhêze (nemaze tiştekî giran).
    Bar li keran kirin.
    Barê li pişta hespî gelek giran bû.
    Kamyon hat barkirin.
  2. neqil, neqilkirin, raguhastin:
    Me mala xwe bar kir.
    Koçer biharê ji deştê bar dikin zozanan.
  3. şarj, şehn, dagirtina bateriyan
    Dixwazim telefona xwe bar bikim.
  4. (mecazî) berpirsiyarî, mesûliyet, erk, peywir, wacib, wezîfe, vatinî
    Parastin û pêşxistina zimanê kurdî barê ser milê her kurdekî ye.

Ji wêjeya klasîk[biguhêre]

  • "Ma remeyte îz remeyte" goşîdar
    Destê wî destê Xuda der kar û bar
     — (Mela Hisênê Bateyî:
    Mewlûd)

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Hevmane[biguhêre]

[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî بار(bar), kurdiya başûrî bar, goranî/hewramî bar, zazakî bar, belûçî بار(bar), farisî بار(bar), pehlewî bar (b'l), tacikî бор (bor), sanskrîtî भार (bhārá), hindî भार (bhār), albanî barrë, ermenî բեռն (beṙn), almanî Bürde, îngilîzî burden û bear (hilgirtin, rakirin), danmarkî byrde, swêdî börda, norwecî bør, yûnaniya kevn φόρτος (phórtos), rusî бре́мя (brémya), latviyayî bērns (zarok - ku "barê zikê dayikê" ye)... hemû ji proto-hindûewropî *bʰer- (birin, hilgirtin, rakirin, raguhastin).

Ji eynî rehî herwiha ev peyvên kurdî:

Çavkanî:
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon . University of Leiden.
  • MacKenzie, David NeilThe dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966
  • Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)‎[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
  • Tsabolov, R. L.Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/

Qafiye[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Navdêr 2[biguhêre]

bar

  1. par, behr, pişk, beş, qism, qismet:
    Bila nîv jê bara te be û nîv jî bara min.

Etîmolojî[biguhêre]

Binêrin: par (2)

Werger[biguhêre]

Navdêr 3[biguhêre]

bar

  1. car, keret, defe:
    car û baran (carinan, hinek caran)
    dubare (ducarî, tekrar)

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha farisî بار(bar), pehlewî bar ji bar ya bi wateya "neqil" (li jortir binêrin). Bo guherîna "neqil > car" bidin ber peyva neqil ku di hinek devokan de bi wateya "car" tê bikaranîn.

[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Navdêr 4[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan
Barek

bar

  1. Cihê ku alkol anku meşrûb lê tê firotin û vexwarin.

Hevmane[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Deyn ji îngilîzî bar li nîveka duyem ya sedsala 20em.

Werger[biguhêre]

Navdêr 5[biguhêre]

bar nêr

  1. rewş, hal, barûdox, weziyet
    barê neasayî (rewşa awarte)

Etîmolojî[biguhêre]

Vê dawiyê ji bi rêya soranî ji farisî بار(bar, car, derfet, delîve).

Werger[biguhêre]

Navdêr 6[biguhêre]

bar

  1. yekeya pîvana zext û fişarê

Etîmolojî[biguhêre]

Ji îngilîzî bar ji yûnaniya kevn βᾰ́ρος (báros).

Werger[biguhêre]

Navdêr 7[biguhêre]

bar

  1. barebar, barrîn, dengê barrînê

Etîmolojî[biguhêre]

Onomatopoetîk.

Werger[biguhêre]

Zazakî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. par, behr, pişk, qism, qismet

Soranî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. bar, piştî
  2. rewş, hal, barûdox, bar
  3. bar, meyxane

Afarî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. (zeman) şev

Albanî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar nêr

  1. (riwek) giya

Almanî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Rengdêr[biguhêre]

bar

  1. (pereyê) pêşîn, neqd

Dalmatî[biguhêre]

Lêker[biguhêre]

bar

  1. vexwarin

Galîsî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar nêr

  1. qehwexane

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên qehwexane hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Îngilîzî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. qalib: perçeya tiştekî ya çarqorzî
  2. bar, meyxane, badexane
  3. şifşe

Sahoyî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. (zeman) şev

Romanî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. (erdnîgarî) çiya

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên çiya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Îtalî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar nêr

  1. qehwexane

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên qehwexane hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Tirkî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. bar, meyxane
  2. cureyekî govendê ye ku bi piranî li aliyê Erzirom û bajarên li derdora wê tê leyistin.
  3. deleme
  4. tebeq, kerme
    Dili bar tutmuştu.Zimanê wî tebeqî bûbû.

Waxiyî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bar bar
Îzafe bara barên
Çemandî barê baran
Nîşandera çemandî barê wan baran
Bangkirin barê barino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî barek barin
Îzafe bareke barine
Çemandî barekê barinan

bar

  1. derî, dergeh