elmas

Kurdî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	elmas	elmas
Îzafe	elmasa	elmasên
Çemandî	elmasê	elmasan
Nîşandera çemandî	wê elmasê	wan elmasan
Bangkirin	elmasê	elmasino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	elmasek	elmasin
Îzafe	elmaseke	elmasine
Çemandî	elmasekê	elmasinan

elmas

elmas mê

1. gewherekî spî yê wek şûşeyê ye lê pirr bihagirantir e

Ji wêjeya klasîk

• Xencer û tîr û teber barîn şubih berq û birûsk
  Misriyan lami' ji elmasan didayê rast û çep
  Teyrik û 'iqd û şerab û netrik û berg û wereq— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئه‌لماس / ئه‌ڵماس

Herwiha

• almas
• almast
• elmast

Etîmolojî

Hevreha soranî ئه‌ڵماس‎ (ełmas), farisî الماس‎ (elmas), pehlewî elmas ji yûnanî αδάμας (adámas) (adamas: nayê radestkirin) ji α- (a-: na-, ne-) δαμάζω (damázo) (damazo: kedî kirin) ji proto-hindûewropî *dem-h₂- (mal ava kirin - binere mal). Bi heman awayî peyva kurdî kedî jî têkilî peyva ked-/ ke- ye ku maneya mal dide. Heman peyva yûnanî serekaniya diamond ya inglîzî û peyvên dişibin wê yên di zimanên din yên ewropî de ye jî. Peyva erebî الماس‎ (elmas) û ya ermenî ալմաստ (almast) bi rêya zimanên îranî dîsa ji yûnanî ne. Ji heman rehê proto-hindûewropî herwiha peyvên kurdî -dav (wek bindav) û mal (xanî). Carinan tê texmînkirin ku elmas dikare ji akadî [Peyv?] elmêşû (ember) jî be.

Jê

• elmasfiroş
• elmasfiroşgeh
• elmasfiroşî
• elmasgerr
• elmasgerrî
• elmasî
• elmaskol
• elmaskolî
• elmasnas
• elmasnasî
• elmasvan
• elmasvanî

Werger

• Afrîkansî: diamant ^→ af
• Belarusî: aлмаз ^→ be
• Sirboxirwatî: dijamant ^→ sh
• Bulgarî: брилянт ^→ bg
• Çekî: diamant ^→ cs
• Danmarkî: diamant ^→ da
• Albanî: diamant ^→ sq
• Almanî: Diamant ^→ de m
• Esperantoyî: diamanto ^→ eo
• Estonî: teemant ^→ et
• Farisî: الماس ^→ fa
• Fînî: timantti ^→ fi
• Fransî: diamant ^→ fr
• Holendî: diamant ^→ nl
• Mecarî: gyémánt ^→ hu
• Indonezî: intan ^→ id
• Inglîzî: diamond ^→ en, ^?sparkler ^→ en
• Îtalî: diamante ^→ it
• Îzlendî: demantar ^→ is
• Sirboxirwatî: diamant ^→ sh
• Latviyayî: dimants ^→ lv
• Lîtwanî: deimantas ^→ lt
• Makedonî: дијамант ^→ mk
• Norweciya nînorskî: diamant ^→ nn
• Norwecî: diamant ^→ no
• Polonî: diament ^→ pl
• Portugalî: diamente ^→ pt
• Romanyayî: diamant ^→ ro
• Rusî: aлмаз ^→ ru
• Sirboxirwatî: dijamant ^→ sh
• Sirboxirwatî: дијамант ^→ sh
• Slovakî: diamant ^→ sk
• Slovenî: diamant ^→ sl
• Spanî: diamante ^→ es
• Swêdî: diamant ^→ sv
• Tirkî: elmas ^→ tr, almas ^→ tr
• Ûkraynî: діамант ^→ uk

Tirkî

Navdêr

elmas

1. elmas, almast, lebzîne