dirûn

Kurdî

Lêker 1

dirûn cureyê lêkerê pêwîst e (c=gh: gerguhêz, c=ngh: negerguhêz, ... bo parametreyên din: Şablon:lêker#Bikaranîn)

1. bi derziyê yan şûjinê ve kirî du parçeyên çîtî yan qumaşî bi hev ve girê dan
   • Kê ev kiras ji te re dirûye.

Herwiha

• dirîn
• dirûtin
• dirwîn
• drûn
• drûtin

Tewîn

Lêker:

-dirû-

Etîmolojî

• proto-hindûewropî:*derb^h- ("girê dan")

  proto-îranî: *derb- / *derf- ("dirûn, girê dan")

farisî: derefş ("---")

semnanî: dirit ("---")

sîvendî: dirow ("dirûn")

xunsarkî: duruft ("dirûn") ^{alfabeya arî}

kurdî: dirûn, dirûtin

zazakî: derewtene)

sanskrîtî: derbh- ("girê dan")

inglîziya kevn: tearflian ("badan")

Çavkanî: Cheung p.60 | Pokorny: -

Jê

• (Lêker) dirûn kirin
• (Navdêr) dirûnkirin
• (Rengdêr) dirûnkirî
• dirûyayî

Bi zaravayên din

• Zazakî: deştene
• Kurdiya başûrî: düranin
• Lekî: düranin

Werger

• Afrîkansî: naaldwerk doen ^→ af
• Danmarkî: sy ^→ da
• Erebî: خياطة ^→ ar, تطريز ^→ ar
• Almanî: steppen ^→ de, heften ^→ de, nähen ^→ de, ^?häkeln ^→ de
• Esperantoyî: stebi ^→ eo, kudri ^→ eo
• Ferî: seyma afturíaftur ^→ fo, seyma ^→ fo
• Farisî: ^?بخیه ^→ fa, ^?چيدن محصول ^→ fa, ^?دوختن ^→ fa, ^?دوزندگی کردن ^→ fa, ^?کوک ^→ fa, ^?کوک کردن ^→ fa
• Fînî: ommella ^→ fi, kutoa ^→ fi
• Fransî: coudre ^→ fr
• Frîsî: naaie ^→ fy, nuddelje ^→ fy
• Holendî: stikken ^→ nl, naaien ^→ nl
• Mecarî: varr ^→ hu
• Inglîzî: to sew ^→ en, to quilt ^→ en, to stitch ^→ en, ^?harvest home ^→ en, ^?harvesthome ^→ en, ^?harvesting ^→ en, ^?textile ^→ en, ^?tilbring ^→ en
• Katalanî: cosir ^→ ca
• Norwecî: sy ^→ no
• Papyamentoyî: kose ^→ pap
• Portugalî: pespontar ^→ pt, coser ^→ pt, costurar ^→ pt
• Sirananî: nay ^→ srn
• Spanî: pespuntear ^→ es, coser a máquina ^→ es, coser ^→ es
• Swêdî: sy ^→ sv
• Tirkî: dikmek ^→ tr, ^?biçim ^→ tr, ^?biçme ^→ tr, ^?biçmek ^→ tr, ^?dikim ^→ tr, ^?dikiş ^→ tr, ^?dikme ^→ tr

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dirûn	dirûn
Îzafe	dirûna	dirûnên
Çemandî	dirûnê	dirûnan
Nîşandera çemandî	wê dirûnê	wan dirûnan
Bangkirin	dirûnê	dirûnino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dirûnek	dirûnin
Îzafe	dirûneke	dirûnine
Çemandî	dirûnekê	dirûninan

Jinek bi makîneya dirûnê cilan didirû.

dirûn mê

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • Mînakek bidin... (biguherîne)

Lêker 2

dirûn cureyê lêkerê pêwîst e (c=gh: gerguhêz, c=ngh: negerguhêz, ... bo parametreyên din: Şablon:lêker#Bikaranîn)

1. debr, giya birîn (bi taybetî dexlûdan)
   • Divê em vê zeviyê bidirûn.
   • Deh zelam bo dirûna vê zeviyê lazim in.

Herwiha

• dirîn
• dirûtin
• dirwîn
• drûn
• drûtin

Tewîn

Lêker: [-dirû-]

Etîmolojî

Belkî ji proto-hindûewropî *tewd-, *stewd- (lê dan, birîn, dirûtin), hevreha soranî dirwên, sanskrîtî तुदति (tudati: lê dan), latînî tundĕre (dirûn, birîn), fransî tondre (dirûn, birîn), spanî tundir (dirûn, birîn), almanî stoßen (lê dan), danmarkî støde. Bo hin peyvên din jî ku di kurdî de "r" lê zêde bûye tevî ku di rehê wê yê proto-hindûewropî de "r" nîne, binere stran û strû. Yan jî ji "dirû(ti)n" (1) yan têkilî "dirandin". Hêjayî gotinê ye ku di hin devokên kurmancî de "dirûn" bi vê maneyê nayê bikaranîn lê li cihê wê çinîn li kar e. Bi heman awayî di farisî de jî چیدن (çîden) ku hevreha çinîna kurmancî ye.

Jê

• dirûyî

Werger

• Almanî: mähen ^→ de
• Erebî: حصاد ^→ ar
• Esperantoyî: tondi ^→ eo
• Fînî: maaien ^→ fi
• Fransî: couper l'herbe, faucher ^→ fr
• Indonezî: memotong rumput
• Inglîzî: to reap ^→ en, to mow ^→ en, to scythe ^→ en, to harvest ^→ en, to cut (grass)
• Japonî: 刈る (かる, karu)
• Polonî: : kosić, skosić ^→ pl, żąć ^→ pl, zżąć ^→ pl
• Spanî: cortar la hierba

Navdêr 2

Dirûna dexlûdan bi makîneyê

dirûn mê

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • Mînakek bidin... (biguherîne)