dîk

Binêre herwiha: dik

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /diːk/
Deng (Amed)
Kîtekirin: dîk

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dîk	dîk
Îzafe	dîkê	dîkên
Çemandî	dîkî	dîkan
Nîşandera çemandî	wî dîkî	wan dîkan
Bangkirin	dîko	dîkino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dîkek	dîkin
Îzafe	dîkekî	dîkine
Çemandî	dîkekî	dîkinan

dîk nêr

(balinde) nêrên mirîşkan, mirîşkên nêr
(bi bangdana spêdeyan navdar in)
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
(balinde) nêrên hemû firindeyên ji binemala mirîşkan
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
(mecazî) wêrek, biste, mêr, mêrxas, netirs, bêtirs
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

dîkil

Hevmane

keleşêr, xiroz, xoroz, xiros, xoros

Têkildar

Nêzîk

elok

Etîmolojî

Ji erebî ديك‎ (dîk), forma "dîkil" jî ji erebî "-ديك ال" ("dîk el-..." anku "dîkê ...") hatiye, hevreha wê di hin di zimanên lêzimî erebî de jî hene, bo nimûne amharî: dekkeye (bi wateya "werdek"). Bo wergirtina vê pêşpirtika erebî wek paşpirtik di kurdî de bide ber sercil ji erebî "serc". Ji bilî kurmancî û zazakî, "dîk/dîkil" di zaravayên din yên kurdî de bi hin navên din e. Herdu forman di devokên kurmancî de cihê xiros (dîk) ya kurdî-îranî (bi pehlewî xiros, bi farisî خروس‎ / "xuros" > tirkî horoz) girtiye. "Xiros" hevreha lêkera xreos- (qîrîn) ya avestayî ye.

Bi zaravayên din

Soranî: کەڵەشێر‎ (kelleşêr), kełeşêr, kelebab
Kelhûrî: kełeşêr, kiłeşêr
Hewramî: kełeşêr
Lekî: kiłeyşêr
Zazakî: dîk, keleşêr

Werger

Afrîkansî: haan → af n
Albanî: kokosh → sq n, gjel → sq n
Almanî: Hahn → de n
Elmanîşî: Hane n, Güggel n, Guli n
Amharî: አውራ ዶሮ (ʾäwra doro)
Astûrî: gallu → ast n, pitu → ast n
Azerî: xoruz → az
Banjarî: hayam jagau
Baskî: oilar
Başkîrî: әтәс (ätäs)
Belarusî: пе́вень n (pjévjenʹ), пяту́х n (pjatúx)
Bîkoliya naverast: sulog
Bretonî: kilhog → br n
Bulgarî: пете́л n (petél)
Burmayî: ကြက်ဖ → my (krakhpa.)
Çamicuroyî: kayo
Çeçenî: боргӏал (borġal), нӏаьна (nʿäna)
Çekî: kohout → cs n
Çerokî: ᎠᏨᏯ (atsvya)
Çîkasawî: aka̠nakni'
Çînî:
Kantonî: 雞公 (gai¹ gung¹)

Mandarînî: 雄雞 → zh (xióngjī), 公雞 → zh (gōngjī)

Minnanî: 雞公 → zh-min-nan (ke-kang\)
Çukçî: ӄԓегтанӈыгатԓе (qḷegtanṇygatḷe)
Çuvaşî: автан (avtan)
Danmarkî: hane → da g, kok → da g
Endonezyayî: jago → id,ayam jantan, ayam jago → id
Erebî: دِيك‎ → ar n (dīk), ذَكَر‎ n (ḏakar)
Erebiya misrî: ديك‎ n (dīk), دكر‎ n (dakar)

Erebiya hîcazî: ديك‎ n (dīk)

Erebiya fasî: فروج‎ n (farrūj)

Erebiya tunusî: سردوك‎ n (serdūk)
Ermenî: աքլոր → hy (akʻlor), աքաղաղ → hy (akʻaġaġ), խորոզ → hy (xoroz)
Erzayî: атякш (atjakš)
Esperantoyî: virkoko n, kokiĉo → eo n
Estonî: kukk → et, kikas
Eweyî: koklotsu n
Farisî: خروس‎ → fa (xorus)
Ferî: hani n
Fînî: kukko → fi
Frankoprovansî: jal n
Fransî: coq → fr n
Friyolî: gjal n
Frîsî: hoanne → fy
Gaelîka skotî: coileach n
Galîsî: galo → gl n
Gotî: 𐌷𐌰𐌽𐌰 (hana)
Gujaratî: કૂકડો n (kūkḍo)
Gurcî: მამალი → ka (mamali)
Guwaranî: kupyju
Hindî: मुर्ग़ा → hi n (murġā), मुरगा → hi n (murgā), कुक्कुट → hi n (kukkuṭ)
Holendî: haan → nl n
Hunsrikî: Haan n
Îbranî: תרנגול‎ → he n (tarnegól), גֶּבֶר‎ n (géver), שֶׂכְוִי‎ n (sechví)
Îdoyî: hanulo → io
Îngilîziya kevn: hana n
Îngilîzî: rooster → en, cock → en
Înterlîngua: gallo
Îrlendiya kevn: caileach n
Îrlendî: coileach → ga n
Îtalî: gallo → it n
Îzlendî: hani → is n
Japonî: 雄鳥 (おんどり, ondori)
Javayî: jago → jv
Katalanî: gall → ca n
Keçwayî: k'anka
Keşmîrî: کۄکُر‎ → ks (kọkur)
Kirgizî: короз → ky (koroz)
Komorî: kukui 5 an 6
Koreyî: 수탉 → ko (sutak)
Kumikî: хораз (xoraz), дедукъ (deduq)
Ladînoyî:
Îbranî: גאייו‎ n

Latînî: gayo n
Latgalî: gaiļs
Latînî: gallus → la n
Latviyayî: gailis n
Lawsî: ສະກາ (sa kā)
Lîtwanî: gaidys → lt n
Lueyî: ᦺᦂᧈᦗᦴᧉ (k̇ay¹puu²)
Makedonî: петел n (petel)
Malayalamî: പൂവങ്കോഴി → ml (pūvaṅkōḻi)
Malezî: ayam jantan
Maltayî: serduk n, serduq n
Mançûyî: ᠠᠮᡳᠯᠠ
ᠴᠣᡴᠣ (amila coko)
Manksî: kellagh n
Maorî: tame heihei, pīkaokao
Maratî: कोंबडा n (kombḍā)
Mazenderanî: تلا‎ (telâ)
Mecarî: kakas → hu
Mîkmakî: lape'w anim, nape'w anim
Mongolî: эр тахиа (er tahia)
Napolîtanî: gallo n
Navajoyî: naaʼahóóhai bikąʼí
Nedersaksî: Hahn n
Nepalî: भाले → ne (bhale)
Nîvxî: арфэӄ (arfeq)
Norwecî: hane → no n
Nupeyî: bishe ebá
Ojibweyî: naabese
Oksîtanî: gal → oc n
Oriyayî: ଗଞ୍ଜା → or (gôñja)
Oromoyî: kormaa
Osmanî: خروس‎ (horos)
Oygurî: خوراز‎ → ug (xoraz)
Ozbekî: xo'roz → uz
Papyamentoyî: gai
Plodîşî: Hon n
Polonî: kogut → pl n; kur → pl m anim, kokot → pl n
Portugalî: galo → pt n
Qazaxî: әтеш (äteş), қораз (qoraz)
Romagnolî: gal
Romanyayî: cocoș → ro n
Rusî: пету́х n (petúx); ко́чет n (kóčet), пе́вень n (pévenʹ)
Samiya skoltî: ååʹreskääʹnn
Sanskrîtî: कुक्कुट → sa n (kukkuṭa)
Sardînî: pudhu
Sicîlî: jaddu → scn n, gaddu → scn n
Sirboxirwatî:
Kirîlî: петао n / пијетао n, певац n / пијевац n, хороз n

Latînî: petao → sh n / pijetao → sh n, pevac → sh n / pijevac → sh n, horoz → sh n
Slaviya kevn: кокотъ n (kokotŭ)
Kirîlî: коуръ n (kurŭ)
Slovakî: kohút n
Slovenî: petelin → sl n
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: kokot n
Spanî: gallo → es n
Swahîlî: jogoo → sw
Swêdî: tupp → sv g
Şîngazîcayî: kuɗume 5 an 6
Tagalogî: rooster n, tandang → tl
Tamîlî: சேவல் → ta (cēval)
Taosî: gòyu’úna
Tarifitî: yaẓiḍ n
Taşelhitî: ⴰⴼⵓⵍⵍⵓⵙ n (afullus), ⴰⵢⴰⵥⵉⴹ n (ayaẓiḍ)
Tayî: ไก่ตัวผู้
Telûgûyî: రూస్టర్ → te (rūsṭar), కోడిపుంజు → te (kōḍipuñju)
Teteriya krîmî: horaz, qoraz
Tirkî: horoz → tr
Tirkmenî: horaz
Udî: дадал (dadal)
Urdûyî: مرغا‎ n (murġā), خروس‎ n (xurūs)
Ûkraynî: пі́вень n (pívenʹ), ко́гут n (kóhut), ко́кош n (kókoš)
Venîsî: gaƚo → vec n
Viyetnamî: gà trống → vi, con gà trống
Volapûkî: higok → vo
Walonî: cok → wa n
Weylsî: ceiliog → cy n, ceiliogod → cy n pj
Wolofî: séq gi → wo
Ximêrî: មាន់ឈ្មោល (mŏənchmool)
Yorubayî: àkùkọ
Yûnanî: κόκορας → el n (kókoras), πετεινός → el n (peteinós), αλέκτορας → el n (aléktoras)
Kevn: ἀλεκτρυών n (alektruṓn), ἀλέκτωρ (aléktōr)
Zhuangî: gaeqboux

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.