zebeş

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /zɛˈbɛʃ/
• Kîtekirin: ze‧beş

Navdêr

Tewandina zebeş
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zebeş	zebeş
Îzafe	zebeşê	zebeşên
Çemandî	zebeşî	zebeşan
Nîşandera çemandî	wî zebeşî	wan zebeşan
Bangkirin	zebeşo	zebeşino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zebeşek	zebeşin
Îzafe	zebeşekî	zebeşine
Çemandî	zebeşekî	zebeşinan

Zebeş

zebeş n

1. Şitî, şiftî, şimtî, şûtî, kal, kelek,
   fêkiyek bûstanî û gir yê tîvilkesk û naviksor e.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

• cebeş
• jebeş
• şebeş
• zawaş
• zeveş
• zeweş

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: زه‌به‌ش

Bide ber

• gundor

Etîmolojî

Nayê zanîn, hevreha zazakî zeveş, ji *zev- /*zem- (sar, sarma, zivistan), têkilî "zivistan", bi zazakî "zimistan".

Bo guherîna M/B bidin ber misilman/bisirman yan binêrin bizmar û ramûsan.

Bide ber ermenî ձմերուկ (cmêruk: zebeş) ji ձմեռ (cmêṙ: zivistan) + -ուկ (-uk: -k, -ik, -ok, nîşana biçûkkirinê) û gurcî საზამთრო (sazamt’ro: zebeş < zivistanî) ji სა- (sa-) + ზამთარი(zamt’ari: zivistan). Sebebê binavkirina wiha ihtimalen ji ber sarî û hînikiya zebeşî ye. Gelek normal e ku zimanên cîran peyvan ji hev werdigirin lê vê carê pirr balkêş e ku kurdî, ermenî û gurcî ne ev peyv lê fikra binavkirina vê mêweyê ji hev wergirtiye.

Jê

• zebeşçin
• zebeşçinî
• zebeşçîn
• zebeşçînî
• zebeşik
• zebeşî
• zebeşk
• zebeşok

Navê zanistî

• Citrullus lanatus

Bi zaravayên din

• kurmancî: şebeş, cebeş, ceweş, jeweş, jebeş, zeveş, zewaş, zeweş, zebeş, şêbeş, şimtî, şimtu, şiftî, şivtî, şitî, şûtî, qerpûz, kal
• soranî: şûwtî, şûtî, şîtû, şamî, henî
• kirmanckî/zazakî: bueston, hendî, hindi, hindî, hendîye, zeweş, zebeş, zerweş
• hewramî: henî, şûtî, şamî
• kirmaşanî/kelhûrî: şamî, şûtî, şamû
• feylî: şamî, şamû
• lekî: şamî
• şêxbizinî: şamî
• lorî: şamî

Werger

• Adîgeyî: хъырбыдз (ꭓərbədz)
• Afrîkansî: waterlemoen → af, waatlemoen → af, wartlemoen → af
• Albanî: shalqi → sq, bostan → sq n
• Almaniya volga: Erbus
• Almanî: Wassermelone → de m
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܦܲܛܝܼܚܵܐ (paṭṭīḥā)

  Aramiya nû ya asûrî: ܫܸܦܬܝܼܵܐ (šiptiya)

• Asamî: তৰমুজ (tormuz)
• Astûrî: sandía → ast m
• Azerî: qarpız → az
• Baskî: angurri
• Başkîrî: ҡарбуз (qarbuz)
• Belarusî: каву́н n (kavún)
• Bengalî: তরমুজ → bn (tôrômuj)
• Bîkoliya naverast: pakwan
• Bruneyî: sikoi
• Bulgarî: ди́ня → bg m (dínja)
• Burmayî: ဖရဲ → my (hpa.rai:)
• Cahuillayî: 'estu'ish
• Çavacanoyî: pakwan
• Çekî: vodní meloun → cs n
• Çîkasawî: istokchank
• Çînî:

  Kantonî: 西瓜 (sai¹ gwaa¹)

  Mandarînî: 西瓜 → zh (xīguā)

  Minnanî: 西瓜 → zh-min-nan (si-koe, sai-koe), 生瓜 (siⁿ-koe)

• Danmarkî: vandmelon → da g
• Dusuniya navendî: sadur
• Endonezyayî: semangka → id
• Erebî: بَطِّيخ (baṭṭīḵ), بَطِّيخَة m (baṭṭīḵa)

  Erebiya cezayirî: دلاع

  Erebiya misrî: بطيخ n (baṭṭīḵ), بطيخة m (baṭṭīḵa)

  Erebiya kendavî: جحّ n (jiḥḥ), يح, رقي n (raggī)

  Erebiya hîcazî: بطيخ n (baṭṭīḵ), حَبحَب n (ḥabḥab)

  Erebiya iraqî: رقّي n (raggi, raqqi), شمزي n (šəmzi)

  Erebiya fasî: دلاح n (dallāḥ), دلاحة n (dallāḥa)

  Erebiya bakûrê şamê: بطيخ n (baṭṭīḵ)

  Erebiya tunusî: دلاع n (dillēʕ)

  Erebiya başûrê şamê: بطيخ n (baṭṭīḵ)

• Ermenî: ձմերուկ → hy (jmeruk)
• Esperantoyî: akvomelono
• Estonî: arbuus → et, vesimelon
• Farisî: هندوانه → fa (hendevâne), تربز (tarboz), خربز (xarboz), خربزه → fa (xarboze)
• Ferî: vatnmelón
• Fînî: vesimeloni → fi, arbuusi → fi
• Fransî: pastèque → fr m, melon d’eau → fr n
• Friyolî: angurie m
• Galîsî: sandía → gl m
• Galûrîsî: síndria, patéca
• Gurcî: საზამთრო → ka (sazamtro)
• Hawayî: ipu haole
• Hindî: तरबूज़ → hi n (tarbūz)
• Hmongî: dib liab
• Holendî: watermeloen → nl m
• Îbranî: אֲבַטִּיחַ → he n (avatíakh)
• Îdoyî: aquomelono → io
• Îlokanoyî: sandia
• Îngilîzî: watermelon → en
• Îrlendî: mealbhacán uisce
• Îsthmus zapotekî: xandié
• Îtalî: cocomero → it n, anguria → it m
• Îzlendî: vatnsmelóna m
• Japonî: スイカ → ja (suika)
• Javayî: semangka → jv
• Kabardî: хъарбыз (ꭓarbəz)
• Kalmîkî: тарвс (tarvs)
• Kannadayî: ಕಲ್ಲಂಗಡಿ → kn (kallaṅgaḍi)
• Kapampanganî: pakuan
• Katalanî: síndria → ca m, meló d'Alger → ca n, meló d'aigua → ca n
• Keçwayî: santiya
• Kirgizî: дарбыз → ky (darbız)
• Kîngalî: දිය කොමඩු (diya komaḍu)
• Koreyî: 수박 → ko (subak), 서과 (seogwa)
• Kumikî: харбуз (xarbuz)
• Ladînoyî: קארפוּס n (karpus)
• Latînî: citrullus n
• Latviyayî: arbūzs → lv n
• Lawsî: ໝາກໂມ → lo (māk mō)
• Lezgînî: къарпуз (q̄arpuz)
• Lîtwanî: arbūzas → lt n
• Luksembûrgî: Waassermeloun m
• Makedonî: лубеница m (lubenica), бостан n (bostan)
• Malayalamî: തണ്ണിമത്തൻ → ml (taṇṇimattan)
• Malezî: tembikai → ms, semangka → ms, mendikai
• Maltayî: dulliegħ n
• Mançûyî: ᡩᡠᠩᡤᠠ
• Maorî: merengi
• Maratî: कलिंगड (kaliṅgaḍ)
• Mbya guaraniyî: xãjáu
• Mecarî: görögdinnye → hu
• Misrî: (bddw-kꜣ)
• Mongolî:

  Kirîlî: шийгуа → mn (šiigua), тарвас → mn (tarvas)

• Napolîtanî: mellóne d'àcqua
• Navajoyî: chʼééhjiyáán
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: vannmelon → no n, vassmelon → no n

  Norweciya nînorskî: vassmelon n

• Okînawanî: 広東瓜 (くゎんとぅうい, kwantuui)
• Osageyî: sáhku
• Osmanî: قارپوز (karpuz)
• Oygurî: تاۋۇز (tawuz)
• Ozbekî: tarvuz → uz
• Peştûyî: هندواڼه
• Plodîşî: Rebus m
• Polonî: arbuz → pl n
• Portugalî: melancia → pt m
• Puncabî:

  Şaxmuxî: ہدواݨا (hdoāṇā)

  Gurmuxî: ਹਦਵਾਣਾ → pa (hadvāṇā), ਤਰਬੂਜ → pa (tarbūj), ਮਤੀਰਾ → pa (matīrā)

• Qazaxî: қарбыз (qarbyz)
• Marwarî: मतीरो n (matīro)
• Romanyayî: pepene verde n, lubeniță → ro m, harbuz → ro n
• Rusî: арбу́з → ru n (arbúz)
• Sanskrîtî: कालिन्द → sa (kālinda), तरम्बुज → sa n (tarambuja)
• Sardînî:

  Kampîdanî: síndria

  Sardînî: sìndria

  Logudorî: síndria

• Sassarîsî: síndria
• Sebwanoyî: pakwan
• Sierra mîwokiya navendî: santija-
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: лубѐница m, бо̀стан n

  Latînî: lubènica → sh m, bòstan → sh n

• Slovakî: vodný melón n
• Slovenî: lubenica → sl m
• Sotoyiya başûr: lehapu
• Spanî: sandía → es m, melón de agua n, patilla → es m
• Swahîlî: tikiti → sw sinif c5/c6
• Swêdî: vattenmelon → sv g
• Şanî: တႅင်ၸမ်ႈပူႇ (tǎeng tsām pùu), တႅင်ၸမ်ႇပူႇ (tǎeng tsàm pùu)
• Tabaruyî: samaka
• Tacikî: тарбуз → tg (tarbuz)
• Tagalogî: pakwan → tl
• Talişî: зымсони (zımsoni)
• Tayî: แตงโม → th
• Telûgûyî: పుచ్చకాయ → te (puccakāya)
• Ternateyî: samaka
• Teterî: карбыз → tt (qarbız)
• Tigrînî: ብርጭቕ (bərč̣ḳʰ)
• Tirkî: karpuz → tr
• Tirkmenî: garpyz
• Urdûyî: تربوز n (tarbūz)
• Ûkraynî: каву́н → uk n (kavún)
• Venîsî: cocomaro n, cocomero n, anguria → vec m, inguria m
• Viyetnamî: dưa hấu → vi
• Weylsî: dyfrfelon → cy n, melon dŵr → cy n
• Wolofî: xaal → wo
• Ximêrî: ឪឡឹក → km (ʼŏulœ̆k)
• Yidîşî: קאַווענע m (kavene), אַרבוז n (arbuz)
• Yûnanî: καρπούζι → el nt (karpoúzi), υδροπέπων → el n (ydropépon)
• Zhuangî: gvehoengz, sihgvah
• Zuluyî: ikhabe → zu sinif c5/c6

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara watermelon a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

(fêkî)