tirî

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

  • IPA(kilîd): /tɪˈɾiː/
  • Jihevqetandin: ti·rî

Navdêr[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî tirî tirî
Îzafe tiriyê tiriyên
Çemandî tirî tiriyan
Nîşandera çemandî tirî wan tiriyan
Bangkirin tiriyo tiriyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî tiriyek tiriyin
Îzafe tiriyekî tiriyine
Çemandî tiriyekî tiriyinan
Tiriyê sor.
Tiriyê zer.

tirî nêr, t-ya nerm, r-ya nerm

  1. (fêkî) Fêkiyek libhûrik û libên wî bi hev re bi wîşiyan ve çêdibin
    (tiriyê hişkkirî mewîj e; dara ku pê ve çêdibe mêw e; zeviya ku darên wî lê hene rez e û vexwiraka wê ya bialkol mey e).
    • Ne j'cindiyê babet ez î
      Naxut li te tiryan rezî
      Quwwet nehin sêvê gezî
       — (Feqiyê Teyran, )

Pîrepend[biguhêre]

  • Tu têra xwe re li tirî digerî, an tu li serbira notirî digerî
  • Yekî rezek da yekî, ê dî gûşiyek tirî nadeyê
  • Bavê rezek da lawî, lawî gûşiyek tirî nadeye bavê
  • Bila rezê min li nav rezan be, bila tirî li min heram be
  • Devê rovî negihişt tirî ,got; tirş e
  • Li ber rez nakeve, li ber gûşiyê tirî dikeve
  • Heyva Tebaxê , tirî ket miştaxê
  • Jibo hebek tirî mehserek xirab kirin
  • Rovî têr e, tirî tirş e
  • Tebax e, tirî bûye laxe
  • Tirî, li tiriyê reş mêze dike, reş dibe

Biwêj[biguhêre]

  • Ji hebek tirî mehserek çêkirin

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Herwiha[biguhêre]

Têkildar[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

Binêre herwiha[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Hevreha soranî tirê, herdu belkî ji ermenî [Peyv?], bi ermeniya navîn tolî (mey) ji urartûyî udulî (tirî), têkilî tilletu (tirî) ya akadî, binere tolk. Yan jî hevreha sanskrîtî द्राक्षा (drake), yûnanî τρύγος (trugos), holendî druif, swêdî druva, danmarkî drue, almanî Traube, hemû ji proto-hindûewropî [Peyv?]. Herwiha belkî peyvên slavî jî: sirbî grozd, çekî hrozen, rusî (vîno)grad. Bi zimanên din yên îranî bi pirranî engur e.

Bi zaravayên din[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Zazakî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

tirî

  1. tirî