sanî

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /sɑːˈniː/, سانی
• Kîtekirin: sa·nî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	sanî	sanî
Îzafe	saniya	saniyên
Çemandî	saniyê	saniyan
Nîşandera çemandî	wê saniyê	wan saniyan
Bangkirin	saniyê	saniyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	saniyek	saniyin
Îzafe	saniyeke	saniyine
Çemandî	saniyekê	saniyinan

sanî mê

1. çirke, 1/60 deqe, her yek ji şêst beşên deqeyekê

   60 sanî anku deqeyek

   Her saetek 60 deqe ye û her deqeyek jî 60 sanî ye.

2. demeke pir kurt lê nediyar:

   Ka saniyekê bisekine!

Herwiha

• saniye

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: سانی‎
• kurdî-krîlî: сани

Etîmolojî

Herwiha saniye ji erebî ثَانِيَة‎ (ṯāniya) ku hem wateya sanî û hem jî maneya duyem (forma mê) dide. Bo binavkirina sanî wek duyem bidin ber îngilîzî second ji latînî secunda ku dîsa hem wateya sanî û hem jî maneya duyem dide. Heman peyv ketiye piraniya zimanên din jî yên misilmanan (li beş wergerê binêrin.)

Werger

çirke, 1/60 deqe

• Abxazî: асекунда (āseḳ°ndā)
• Afrîkansî: sekonde → af
• Albanî: imtë m, sekondë → sq m
• Almanî: Sekunde → de m
• Amharî: ሴኮንድ (sekond)
• Aramiya nû ya asûrî: ܪܦܵܦܵܐ‎ n (rpapa)
• Asamî: ছেকেণ্ড (sekendo)
• Astûrî: segundu → ast n
• Avarî: секунда (sekunda)
• Azerî: saniyə
• Baskî: segundo → eu
• Başkîrî: секунд (sekund)
• Belarusî: секу́нда m (sjekúnda), сэку́нда m (sekúnda)
• Bengalî: সেকেন্ড → bn (śekenḍ)
• Bretonî: eilenn → br m
• Bulgarî: секу́нда m (sekúnda)
• Burmayî: စက္ကန့် → my (cakkan.)
• Çekî: sekunda → cs m, vteřina → cs m
• Çînî:

  Mandarînî: 秒鐘 → zh (miǎozhōng), 秒 → zh (miǎo)

• Danmarkî: sekund → da nt
• Elmanîşî: Sekunde m
• Erebî: ثَانِيَة‎ → ar m (ṯāniya)

  Erebiya misrî: ثانية‎ m (sānya)

  Erebiya kendavî: ثانية‎ m (ṯānya)

  Erebiya hîcazî: ثانْية‎ m (ṯānya)

  Erebiya fasî: تانية‎ (tāniya, tānya)

• Ermenî: վայրկյան → hy (vayrkyan), երկվայրկյան → hy (erkvayrkyan)
• Esperantoyî: sekundo → eo
• Estonî: sekund → et, sekk
• Farisî: ثانیه‎ → fa (sâniye)
• Ferî: sekund
• Fînî: sekunti → fi
• Fransî: seconde → fr m
• Frîsî: sekonde g
• Gaelîka skotî: diog n
• Galîsî: segundo → gl n
• Gujaratî: સેકન્ડ (sekanḍ)
• Gurcî: წამი → ka (c̣ami)
• Guwaranî: aravo'ive
• Haîtî: segonn
• Hindî: सैकण्ड n (saikaṇḍ), सैकंड n (saikaṇḍ), सेकंड → hi n (sekaṇḍ), सानिया → hi n (sāniyā)
• Holendî: seconde → nl n
• Indonezî: detik → id, sekon → id
• Îbranî: שְׁנִיָּה‎ → he m (sh'niyá)
• Îlokanoyî: kanito
• Îngilîzî: second → en
• Îngûşî: секунд (sekund)
• Îrlendî: soicind → ga m
• Îtalî: secondo → it n
• Îzlendî: sekúnda → is m
• Japonî: 秒 → ja (びょう, byō)
• Kalmîkî: мисхл (misxl)
• Kannadayî: ಸೆಕೆಂಡು → kn (sekeṇḍu)
• Katalanî: segon → ca n
• Kirgizî: секунда → ky (sekunda)
• Kîngalî: තත්පරය → si (tatparaya)
• Koreyî: 초 → ko (cho)
• Latînî: secunda → la m
• Latviyayî: sekunde → lv m
• Lawsî: ວິນາທີ → lo (wi nā thī)
• Lazî: სანიჲე (saniye)
• Lîtwanî: sekundė → lt m
• Makedonî: секу́нда → mk m (sekúnda)
• Malayalamî: സെക്കന്റ് (sekkanṟŭ)
• Malezî: saat → ms, detik → ms
• Maltayî: sekonda → mt m
• Maorî: hēkena
• Maratî: सेकंद (sekanda)
• Mecarî: másodperc → hu
• Megrelî: მერქა (merka)
• Mongolî:

  Kirîlî: секунд → mn (sekund), хором → mn (horom)

• Navajoyî: áłtsʼíísígo, tsį́įłgo yilkiłígíí
• Normandî: s'gonde m
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: sekund → no nt

  Norweciya nînorskî: sekund nt

• Oksîtanî: segonda → oc m
• Oygurî: سېكۇنت‎ (sëkunt)
• Ozbekî: soniya → uz, sekund → uz
• Peştûyî: ثانيه‎ → ps m (sānya)
• Plodîşî: Zekund m
• Polonî: sekunda → pl m
• Portugalî: segundo → pt n
• Puncabî: ਸਕਿੰਟ (sakiṇṭ), ਸੈਕੰਡ → pa (saikaṇḍ)
• Qazaxî: секунд (sekund)
• Romancî: secunda m
• Romanyayî: secundă → ro m
• Rusî: секу́нда → ru m (sekúnda)
• Rusînî: секу́нда m (sekúnda)
• Sebwanoyî: gutling, segundo
• Silesî: sekůnda m
• Sindhî: سيڪنڊُ‎ → sd n (sekondo)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: секу̀нда m

  Latînî: sekùnda → sh m

• Skotî: seicont
• Slovakî: sekunda m
• Slovenî: sekunda → sl m
• Somalî: ilbiriqsi
• Sotoyiya bakur: motsotswana
• Spanî: segundo → es n
• Sundanî: ᮓᮨᮒᮤᮊ᮪ (detik)
• Swahîlî: sekunde → sw
• Swêdî: sekund → sv g
• Tacikî: сония → tg (soniya)
• Tagalogî: segundo → tl, saglit → tl, sandali → tl
• Tamîlî: நொடி → ta (noṭi), விநாடி → ta (vināṭi), வினாடி → ta (viṉāṭi)
• Tayî: วินาที → th
• Telûgûyî: సెకండు (sekaṇḍu), సెకను (sekanu)
• Teteriya krîmî: saniye
• Teterî: секунд (sekund)
• Tigrînî: ካልኢት (kalʾit)
• Tirkî: saniye → tr
• Tirkmenî: sekunt
• Tîbetî: སྐར་ཆ (skar cha)
• Tuvanî: секунда (sekunda)
• Urdûyî: ثانیہ‎ n (sāniyā), سیکنڈ‎ n (saikanḍ)
• Ûkraynî: секу́нда m (sekúnda)
• Viyetnamî: giây → vi
• Volapûkî: sekun → vo
• Weylsî: amrantiad n, eiliad → cy
• Wolofî: saa → wo
• Ximêrî: វិនាទី (viniətii)
• Yakutî: сөкүүндэ (söküünde)
• Yidîşî: סעקונדע‎ → yi m (sekunde)
• Yûnanî: δευτερόλεπτο → el nt (defterólepto)
• Zhuangî: miux, myauj

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

• Almanî: Sekunde → de m, Augenblick → de n, Moment → de n
• Astûrî: segundu → ast n
• Belarusî: секу́нда m (sjekúnda), сэку́нда m (sekúnda), міг n (mih), імгне́нне nt (imhnjénnje), мо́мант n (mómant)
• Bulgarî: секу́нда m (sekúnda), миг → bg n (mig), моме́нт → bg n (momént)
• Çekî: okamžik → cs n, chvilka → cs m, vteřina → cs m, sekunda → cs m
• Danmarkî: sekund → da nt, øjeblik → da nt
• Ermenî: վայրկյան → hy (vayrkyan), պահ → hy (pah)
• Esperantoyî: sekundo → eo
• Fînî: hetki → fi, sekunti → fi
• Fransî: seconde → fr m, instant → fr n
• Frîsî: sekonde g efkes nt
• Gaelîka skotî: diog n
• Hindî: क्षण → hi n (kṣaṇ)
• Holendî: seconde → nl n, moment → nl n, ogenblik → nl nt
• Îbranî: שְׁנִיָּה‎ → he m (sh'niyá)
• Îngilîzî: second → en
• Îtalî: secondo → it n, attimo → it n, momento → it n
• Katalanî: segon → ca n, moment → ca n, instant → ca n
• Latînî: momentum
• Makedonî: секу́нда → mk m (sekúnda), моме́нт n (momént), миг n (mig)
• Maltayî: sekonda → mt m, dalwaqt
• Mecarî: másodperc → hu, pillanat → hu
• Normandî: s'gonde m
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: sekund → no nt, øyeblikk → no nt

  Norweciya nînorskî: sekund nt, augeblink n, augneblink n

• Polonî: sekunda → pl m, chwila → pl m, moment → pl n
• Portugalî: instante → pt n, momento → pt n, segundo → pt n
• Rusî: секу́нда → ru m (sekúnda), моме́нт → ru n (momént), миг → ru n (mig)
• Slovenî: sekunda → sl m
• Spanî: momento → es n
• Swahîlî: sekunde → sw
• Swêdî: ögonblick → sv nt, sekund → sv g
• Tayî: วินาที → th
• Telûgûyî: క్షణం → te (kṣaṇaṃ)
• Ûkraynî: секу́нда m (sekúnda), моме́нт → uk n (momént), мить → uk m (mytʹ)

, lúc → vi

• Weylsî: amrantiad n
• Yûnanî: λεπτό → el nt (leptó), στιγμή → el m (stigmí)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hejmar

sanî

1. (nadir) duyem, ya/yê du:
   • Nisfê ewwel dayî çavê heybetê,
     Nisfê sanî dayî çavê şefqetê — (Mela Hisênê Bateyî)

Bikaranîn

• Tenë di klasîkan de, berovajî peyva têkildar ewil (yekem) ya ji erebî ku bi berfirehî di kurdî de tê bikaranîn.

Etîmolojî

Ji erebî ثَانٍ‎ (ṯānin) / ثاني‎. Ji heman rehî herwiha sanî (saniye, 1/60 deqe - li jortir binêrin.)