raz

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /rɑːz/
• Kîtekirin: raz

Navdêr

raz mê

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	raz	raz
Îzafe	raza	razên
Çemandî	razê	razan
Nîşandera çemandî	wê razê	wan razan
Bangkirin	razê	razino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	razek	razin
Îzafe	razeke	razine
Çemandî	razekê	razinan

1. Tişta/ê ne aşkira, tişta/ê ji her kesî re nayê gotin.

   Hevmane: surr, nehînî, nihênî, nepenî

   • Roja pêncan, herdem bi saya berx, sir û raza jiyana mirzayê biçûk ji min re diyar bû. — (Mîrzayê Biçûk, Antoine de Saint-Exupéry, werger: Fawaz Husên, Weşanên Nûdem)
   • A.F.R.T.ya ku di hundirê xwe de razên xwe kedî dikirin, ji her neteweyê zanyar û pispor jî hebandibûn di hundirê xwe de. — (Mîran Janbar, Qolyeya Cécileê, Weşanxaneya Lîs, 2012, çapa 1em, r. 22, ISBN 9786054497010)

Ji wêjeya klasîk

• Dibêjit nexmeya sazê
  »Nihan key manedan razê
  K'ez û sazend-i mehfilha« — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڕاز‎

Jê

• bêraz
• bêrazî
• biraz
• birazî
• razber
• razberî
• razdar
• razdarî
• razî (2)
• razparêz
• razparêzî
• razyar
• razyarî

Bide ber

• razî

Binere herwiha

• rez
• rêz

Têkildar

• ran dan der
• raz dan gotin
• raz der dan
• raz nedan der
• raz nedan gotin
• raz veşartin
• bi raz û sirê hev zanîn
• razên xwe ji kesî re gilî nekirin

Etîmolojî

Bi riya soranî ڕاز‎ (raz), ji farisî راز‎ (raz), hevreha pehlewî 𐭥𐭠𐭦 (raz), hexamenişî 𐎼𐎠𐏀(rāza-). ܐܪܙܐ (iraza) ya aramî û רז (raz) ya îbrî ji zimanên îranî hatine wergirtin. Ji aliyê etîmolojî ve ne têkilî peyva razî, riza ye. Van salên dawiyê bi rêya soranî ji farisî ketiye kurmancî; di kurdî de di nav gel de peyda nabe.

Bi zaravayên din

• Kurmancî: raz, surr
• Soranî: sirr‎ (sirr), raz

Werger

• Afrîkansî: geheim → af
• Albanî: sekret → sq n
• Almanî: Geheimnis → de nt
• Amharî: ምስጢር (məsṭir)
• Astûrî: secretu n
• Azerî: sirr → az
• Baskî: sekretu
• Başkîrî: сер (ser)
• Belarusî: таямні́ца m (tajamníca), та́йна m (tájna), сакрэ́т n (sakrét)
• Bengalî: রহস্য → bn (rôhôśjô)
• Bretonî: kevrin → br n
• Bulgarî: та́йна → bg m (tájna), секре́т → bg n (sekrét)
• Burmayî: အတွင်းစကား → my (a.twang:ca.ka:)
• Çeçenî: къайле (q̇ajle)
• Çekî: tajemství → cs nt
• Çînî:

  Kantonî: 秘密 (bei³ mat⁶)

  Dunganî: бими (bimi)

  Mandarînî: 秘密 → zh (mìmì)

  Minnanî: 秘密 (pì-bi̍t)

• Danmarkî: hemmelighed → da g
• Endonezyayî: rahasia → id, sir → id
• Erebî: سِرّ‎ → ar n (sirr), خَفِيَّة‎ m (ḵafiyya)
• Ermenî: գաղտնիք → hy (gałtnikʿ)
• Esperantoyî: sekreto → eo
• Estonî: saladus
• Farisî: راز‎ → fa (râz), سر‎ → fa (serr), سکرت‎ → fa (sekret)
• Fînî: salaisuus → fi, sala → fi, salatieto
• Fransî: secret → fr n

  Fransiya navîn: secret n

  Fransiya kevn: secret n

• Friyolî: segret n, secret n
• Gaelîka skotî: rùn n, cagar n
• Galîsî: segredo n
• Gotî: 𐍂𐌿𐌽𐌰 m (runa)
• Gurcî: საიდუმლო (saidumlo)
• Hindî: रहस्य → hi n (rahasya), राज़ n (rāz), राज → hi n (rāj), सेर → hi n (ser), सीकरेट n (sīkreṭ)
• Hîlîgaynonî: likum
• Holendî: geheim → nl nt, geheimenis → nl m
• Îbranî: סוֹד‎ → he n (sod)
• Îdoyî: sekreto → io
• Îngilîziya kevn: dēagolnes m
• Îngilîzî: secret → en
• Îngûşî: къайле (q̇ajle)
• Înterlîngua: secreto
• Îrlendî: rún → ga n, scéal rúin n

  Îrlendiya kevn: rún m

• Îtalî: segreto → it n
• Îzlendî: leyndarmál → is nt
• Japonî: 秘密 → ja (ひみつ, himitsu)
• Kabardî: щэху (ŝăx°)
• Kalalîsûtî: isertugaq
• Kalmîkî: нууц (nuuts)
• Katalanî: secret → ca n
• Kirgizî: сыр → ky (sır)
• Komorî: siri 9 an 10
• Koreyî: 비밀 → ko (bimil)
• Latgalî: paslāpums n
• Latînî: opertum nt, sēcrētum nt, arcānum nt, mystērium nt, abscōnsum nt
• Latviyayî: noslēpums n
• Lawsî: ຄວາມລັບ (khuām lap)
• Lîtwanî: paslaptis m
• Luksembûrgî: Geheimnis nt, Geheechnes nt
• Makedonî: тајна m (tajna)
• Malezî: rahsia → ms, sir
• Maltayî: sigriet n
• Manksî: folliaght n
• Maorî: muna
• Maratî: गुपित nt (gupit)
• Mecarî: titok → hu
• Megrelî: სალამუსო (salamuso)
• Misrî: (štꜣw n)
• Mongolî:

  Kirîlî: нууц → mn (nuuts)

  Mongolî: ᠨᠢᠭᠤᠴᠠ (niɣuča)

• Norsiya kevn: rún m, leynd m
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: hemmelighet → no n an m, løyndom n

  Norweciya nînorskî: løyndom n, hemmelegheit m

• Oromoyî: iccitii
• Osmanî: سر‎ (sır)
• Oygurî: سىر‎ (sir)
• Ozbekî: sir → uz
• Peştûyî: راز‎ → ps n (rāz), سر‎ → ps n (ser), نوز‎ n (nawz)
• Pîtkarnî-norfolkî: siikret
• Plodîşî: Jeheemniss nt
• Polonî: sekret → pl m inan, tajemnica → pl m
• Portugalî: segredo → pt n
• Qazaxî: құпия (qūpiä), сыр → kk (syr)
• Romanyayî: secret → ro nt, taină → ro m
• Rusî: та́йна → ru m (tájna), секре́т → ru n (sekrét)
• Samî:

  Samiya kildînî: пя̄ҋҋт (pʹāj̥j̥t)

• Sicîlî: sicritu n, sigretu → scn n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: та̑јна m

  Latînî: tȃjna → sh m

• Slaviya rojavayî ya kevn: таина m (taina)
• Slovakî: tajomstvo nt
• Slovenî: skrivnost → sl m
• Spanî: secreto → es n, arcano → es
• Swahîlî: siri → sw
• Swêdî: hemlighet → sv g
• Tacikî: роз‍ (roz‍), сир → tg (sir)
• Tagalogî: sikreto, lihim
• Tamîlî: ரகசியம் → ta (rakaciyam)
• Tayî: ความลับ → th
• Telûgûyî: రహస్యం → te (rahasyaṃ)
• Teteriya krîmî: sır
• Teterî: сер → tt (ser)
• Tirkî: sır → tr, giz → tr
• Tirkmenî: syr
• Tîbetî: གསང་བ (gsang ba)
• Tuvanî: чажыт (çajıt)
• Urdûyî: سر‎ → ur n (ser), رہسیہ‎ n (rahasya), راز‎ n (rāz)
• Ûkraynî: тає́мниця → uk m (tajémnycja), секре́т n (sekrét), таїна́ m (tajiná)
• Venîsî: secreto n
• Viyetnamî: bí mật → vi, điều bí mật → vi
• Volapûkî: klän → vo
• Walonî: sicret → wa n
• Weylsî: cyfrinach → cy
• Wutunhuayî: sangwa
• Xakasî: чазыт (çazıt)
• Ximêrî: ការសម្ងាត់ (karsâmngéat)
• Yakutî: кистэлэҥ (kisteleŋ)
• Yidîşî: סוד‎ n (sod), סאָד‎ n (sod)
• Yûnanî: μυστικό → el nt (mystikó)
• Zhuangî: mimiz

• Zimanê destan ê emerîkî: A@Mouth-ThumbBack Contact

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Polonî

Navdêr

raz

1. car
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên car hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}