kew
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr 1
[biguhêre]Tewandina kew | ||
---|---|---|
Zayenda nêr a binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kew | kew |
Îzafe | kewê | kewên |
Çemandî | kewî | kewan |
Nîşandera çemandî | wî kewî | wan kewan |
Bangkirin | kewo | kewino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kewek | kewin |
Îzafe | kewekî | kewine |
Çemandî | kewekî | kewinan |

kew n k-ya nerm
- (balinde) Firindeyek nêçîrê yê kêm-fir e û koçeriyê nakin (wek firindeyê neteweyî yê kurdan têt hesibandin).
- Firandin, avêtin (wek "tê kew kirin" tê siviyandinê, "kevrek dû kûçik de kew kir").
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Hûr kir cesed qewsên semed tîr dan kebed dad û meded
Cerhan ji new xwîn daye kew 'işqa me lew meşhûr-i bû
Lew yek neseq min tên sebeq nûra yeqeq da dil şefeq — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)
Herweha
[biguhêre]- kewderî[1], bi îngilizî "ptarmigan, grouse" û bi fransî "perdrix des neiges, lagopède, gelinotte"
- kewê çîrik, kewçîr
- kewê gozel[2], bi îngilizî "red partridge" û bi fransî "bartavelle, perdrix rouge".
- kewê ribat, kewê ribaş, bi îngilizî "partridge" û bi fransî "perdrix cacabe".
- kewê sûsik, kewsûsk, bi îngilizî "gray partridge" û bi fransî "perdrix grise".
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Navê zanistî
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Onomatopoetîk ji dengê wan ("keb-keba kewan": b > w), hevreha soranî کهو (kew), kelhurî kewk, farisî کبک (kebk), bextiyarî کوگ (kewg) yan jî têkilî kevok û kotirê û "kew" (rengê şîn), li jêr binere.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]Firinde, Perdix perdix (1)
- Albanî: thëllëzë → sq
- Almanî: Rebhuhn → de nt
- Altayiya başûrî: торлоо (torloo)
- Aragonî: perdiz m
- Aromanî: piturniclji m, pitruniclji m, pirdic n, pirdicã m
- Asamî: তিতৰ (titor), তিতৌ (titou)
- Astûrî: perdiz m, pámpana m
- Azerî: kəklik → az
- Baskî: eper → eu
- Belarusî: курапатка m (kurapatka)
- Bextiyarî: کوگ
- Bretonî: klujar c’hris, klujar → br m
- Bulgarî: яребица → bg m (jarebica)
- Çamicuroyî: s̈honoto
- Çekî: koroptev → cs m, orebice m
- Çerokî: ᎫᏇ (guque)
- Çînî:
- Çukçî: рэвымрэв
- Dalmatî: pernaica m
- Danmarkî: agerhøne → da g
- Erebî: حَجَل → ar n (ḥajal), قبج → ar (qabj)
- Erebiya fasî: حْجل n (ḥjəl)
- Ermenî: կաքավ → hy (kakʻav)
- Esperantoyî: perdriko
- Estonî: nurmkana, põldpüü → et, püü
- Evenkî: хе̄лакӣ (hēlakī)
- Farisî: کبک → fa (kabk), زرچ (zareč), دج → fa (daj)
- Ferî: akurhøna m
- Fînî: peltopyy → fi, punapyy → fi
- Fransî: perdrix → fr m, garbon → fr m, perdreau → fr n
- Friyolî: pernîs
- Frîsî: patriis
- Gaelîka skotî: peurtag
- Galîsî: perdiz → gl m, perdigoto n
- Gurcî: კაკაბი → ka (ḳaḳabi)
- Gutnişî: akerhyns
- Haîtî: pèdri
- Hewramî: ژەرەژی (žaražī)
- Hindî: तीतर → hi n (tītar)
- Holendî: patrijs → nl m
- Îbranî: חוגלה \ חָגְלָה m (khoglá)
- Îdoyî: perdriko → io
- Îngilîzî: partridge → en
- Îrlendî: patraisc
- Îtalî: pernice → it m
- Îtelmenî: рэвнэ (revne)
- Îzlendî: akurhæna m
- Japonî: 山鶉 (やまうずら, yamauzura), ヤマウズラ → ja (yamauzura)
- Kalmîkî: йотун (yotun)
- Katalanî: perdiu → ca m
- Keçwayî: yutu, cakwa
- Ketî: ассуп
- Kîkûyûyî: ngware sinif c9/c10
- Ladînî: gialina da mont m
- Latînî: perdīx n yan m
- Latviyayî: laukirbe, irbe → lv
- Lîtwanî: kurapka → lt
- Lîvonî: pīki (Perdicinae), nurmpīki (Perdix), nurmkanā (Perdix)
- Luksembûrgî: Feldhong → lb nt
- Makedonî: ере́бица m (erébica)
- Maltayî: ħaġla m
- Manksî: patrag
- Mazenderanî: کوک (kok)
- Mecarî: fogoly → hu
- Mongolî: ятуу → mn (jatuu)
- Montagnaîsî: pineu
- Nanticokeyî: kittycawn dipqua
- Navajoyî: naaʼahóóhaiłbáhí
- Nedersaksî: Rapphohn nt
- Nîvxî: пағи (paꜧi), тлеурӈа (tleurŋa)
- Normandî: pèrdrix m
- Norwecî:
- Ojibweyî: bine
- Oksîtanî: perditz → oc n
- Osmanî: ككلیك (keklik)
- Palî: tittira n
- Polonî: kuropatwa → pl m
- Portugalî: perdiz → pt m
- Prusiya kevn: laukagerta
- Puncabî: ਤਿੱਤਰ → pa (tittar)
- Romagnolî: parniz m, sterna m
- Romancî: pernisch, pernisch grischa
- Romanî: divlio-kaini m
- Romanyayî: potârniche → ro m
- Rusî: куропа́тка m (kuropátka)
- Samiya bakurî: bealdobakku
- Sanskrîtî: किकिदीवि → sa n (kikidīvi), तित्तिर → sa n (tittira)
- Sardînî: perdixi cixinali, perdighe d’abba
- Sirboxirwatî:
- Skanî: agerhøna m, agerhøns nt p
- Slovakî: jarabica m
- Slovenî: jerebica → sl m
- Sorbî:
- Spanî: perdiz → es m
- Swêdî: rapphöna → sv g
- Tamîlî: கௌதாரி → ta (kautāri)
- Taşelhitî: ⵜⴰⵙⴽⴽⵓⵔⵜ m (taskkurt), ⴰⵡⵉⵔⵊ n (awirj)
- Teterî: кыр тавыгы (qır tawığı)
- Tirkî: keklik → tr
- Ûkraynî: куріпка m (kuripka), куріпка сіра m (kuripka sira)
- Walonî: pietris → wa m
- Weylsî: petris n p yan m p
- Wîlamowî: raubhün
- Yukaghiriya bakurî: лабунмэ (labunme)
- Yûnanî: πέρδικα → el m (pérdika)
- Kevn: πέρδιξ n yan m (pérdix)
- Zhuangî: roegfek
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara partridge a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
[biguhêre]Tewandina kew | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kew | kew |
Îzafe | kewa | kewên |
Çemandî | kewê | kewan |
Nîşandera çemandî | wê kewê | wan kewan |
Bangkirin | kewê | kewino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kewek | kewin |
Îzafe | keweke | kewine |
Çemandî | kewekê | kewinan |

kew m k-ya req
- Berbang, şefeq, serê sibehê, ro-zelalî.
- Ser kîjan kêlekê em velezîyabûn, hema ser wê kêlekê qereberbanga sibê dey li me kirin. Kew diha ketibû sibê. — (Qaçaxê Mirad, Min Çi Dît (roman), Yêrêvan, 1981.)
- ...nediwestiya hetanî kew dikete sibê û mêrê paşin xeware lê hêsabûyî saqê sapoka hev disot û ji mala wê dûr diket. — (Babayê Keleş, Serhatî (hikyat), Yêrêvan, 1980.)
- Hê teze kew ketibû sibê,
Leyl û Mecrûm derketin qulbê,
Koçervan ji xewa şîrîn zû rabûn,
Koçê wan nola zincîrê rêz bûn — (Semend Sîyabendov, Sîyabend û Xecê (destan), Yêrêvan, 1959.)
Dijmane
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
[biguhêre]Navdêr 3
[biguhêre]Tewandina kew | ||
---|---|---|
Zayenda mê ya binavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kew | kew |
Îzafe | kewa | kewên |
Çemandî | kewê | kewan |
Nîşandera çemandî | wê kewê | wan kewan |
Bangkirin | kewê | kewino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kewek | kewin |
Îzafe | keweke | kewine |
Çemandî | kewekê | kewinan |
kew m k-ya req
- Kewîn yan kewandin.
- Refesekaneka Evdilcebarê kever daye, di êvara Xwedê de li ser tov bûye çar toxtorên eskeriyê. De birîndarê xweşmêrî dikelînin, ... birako çima di êvara Xwedê de lê binêre kew lê nayê. — (Dengbêj Apê Bekir-Evdilcebar Çawuş)
- Bicihbûna daxwazê.
- Kewa wî hat. ― Daxwaza wî bi cih hat.
Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
[biguhêre]Navdêr 4
[biguhêre]kew m
Etîmolojî
[biguhêre]Bide ber ermenî կապույտ (kapuyt, “şîn”) lê ihtimalen ji azerî göy (“şîn”) ji tirkîkiya kevn *kök (şîn), hevreha tirkmenistanî gök (şîn), oyxurî كۆك (kök, “şîn”), tirkî gök (esman). Di tirkî de maneya vê peyvê ji "şîn" guheriye û bûye "esman" û li şûna wê bo rengê şîn peyva mavi ya ji erebî "mawî=avî" cih girtiye.
Werger
[biguhêre]şîn — binêre şîn
Çavkanî
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]kew
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Wanê
- Lema bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên nêr bi kurmancî
- Rûpelên bi 2 madeyan
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya nerm
- Balinde bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Koda skrîptê ya zarûrî û manûel bi kurmancî
- Dengên siriştî bi kurmancî
- Skrîpta nestandard bi kurdiya başûrî
- Koda skrîptê ya zarûrî û manûel bi kurdiya başûrî
- Skrîpta nestandard bi lekî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi hewramî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya req
- Peyvên bêetîmolojî
- Nimûne bi kurmancî
- Transliterasyona zarûrî û manûel bi ermenî
- Peyvên kurmancî ji azerî
- Soranî
- Lema bi soranî
- Navdêr bi soranî
- Skrîpta nestandard bi soranî
- Koda scrîptê ya zarûrî û manûel bi soranî