jimar
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | jimar | jimar |
Îzafe | jimara | jimarên |
Çemandî | jimarê | jimaran |
Nîşandera çemandî | wê jimarê | wan jimaran |
Bangkirin | jimarê | jimarino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | jimarek | jimarin |
Îzafe | jimareke | jimarine |
Çemandî | jimarekê | jimarinan |
jimar mê
- reqem, nimre
- Da ʿeṭaya padişahan bê ḥed u ijmar-i bit
Sar dibit dil ma bi ṣed cewr u cefayan zerreyek
ʿIşq-i ṭebʿetnar e hingî dê biçit dijwar-i bit — (Melayê Cizîrî, Dîwan, 1640)
- Da ʿeṭaya padişahan bê ḥed u ijmar-i bit
Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Paşvesazî ji jimartin, hevreha soranî ژماره (jimare), pehlewî şumar, û farisî شمار (şomar) û ﺷﻣﺎره (şomarê), zazakî amar, peştûyî شمېرل (śmerël, “hejmartin”), avestayî mer-aa, sanskrîtî स्मरति (smarati, “anîn bîra xwe; kom kirin, berhev kirin”), latînî memor ("bihiş, hişmend, jîr, biaqil"), yûnanî μέρμερος (mérmeros, “fêlbaz, hîlebaz”)... hemî ji proto-hindûewropî *(s)mer- ("hatin bîrê, anîn bîra xwe"). Bo zêdebûna yan kêmbûna dengên "he-" li destpêka peyvê bide ber: hejar / jar, war (kurmancî) / hewar (soranî). Peyva jimar'ê bi Kurdî herî kevin e.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Almanî: ?Zahlwort → de m
- Erebî: ?عدد → ar
- Farisî: عدد → fa, ﺷﻣﺎره → fa, ?محاسبه کننده → fa, ?شمارنده → fa
- Îngilîzî: number → en, figure → en, ?counting → en, ?score → en, ?tally → en, ?comptometer → en, ?computator → en, ?numeric → en, ?tab → en
- Tirkî: humar → tr, kemiyet → tr, sayı → tr, rakam → tr, nüsha → tr, ?çift sayı → tr