giyan

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA: /ɡɪˈjɑːn/
• Kîtekirin: gi·yan

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	giyan	giyan
Îzafe	giyanê	giyanên
Çemandî	giyanî	giyanan
Nîşandera çemandî	wî giyanî	wan giyanan
Bangkirin	giyano	giyanino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	giyanek	giyanin
Îzafe	giyanekî	giyanine
Çemandî	giyanekî	giyaninan

giyan nêr

1. can, ruh, rewan, rih
2. di ol û dîn de diyarîya ku xweda dida mirov gava jidayîk dibe û ger mir ji laşê wê/wî derdikeve

Ji wêjeya klasîk

• Mi ji bihriyan pir naliyan şev tariyan ceng bû meyan
  Wer kuştiyan ji wan yengiyan bi wan tiliyan xweş ke giyan
  Kir şefqe mîr anîme bîr berdan mi tîr kirme esîr— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Hevmane

• can
• rewan
• rih

Herwiha

• gîyan

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *ane- ("nefes kêşan")

  proto-îranî: *an- ("nefes kêşan")

avestayî: viiānayā (”giyan, ruh”)

pehlewî: gyān (”giyan, ruh”)

partî: gyān (”giyan, ruh”)

farisî: ǰān (”giyan, ruh”)

xunsarkî: giyūn (”giyan, ruh”)

sîvendî: gān (”giyan, ruh”) ... ^{alfabeya arî}

kurmancî: cān, giyan (”giyan, ruh”)

soranî: giyān (”giyan, ruh”)

zazakî: gīyān (”giyan, ruh”)

sanskrîtî: ān ("nefes kêşan")

yûnanî: anemos ("ba")

latînî: animus ("nefes kêşan") ...

Çavkanî: Cheung p.161, Watkins p.4, Etymonline

Jê

• bêgiyan
• bêgiyanî
• bigiyan
• bigiyanî
• giyandar
• giyandarî
• giyander
• giyanderî
• Giyangir = Ezraîl, Ruhstîn
• giyanî
• giyannas
• giyannasî
• Giyanstîn = Ezraîl, Ruhstîn

Werger

• Afrîkansî: gees ^→ af, animo ^→ af
• Çekî: duše ^→ cs
• Çînî: 灵魂 ^→ zh (línghún)
• Danmarkî: vid ^→ da
• Almanî: Seele ^→ de m, Gemüt ^→ de n, Geist ^→ de m, Herz ^→ de n, Triebfeder ^→ de, Sprit ^→ de m
• Erebî: روح (rúħ), نفس (nefes)
• Esperantoyî: animo ^→ eo
• Estonî: hing ^→ et
• Farisî: روح ^→ fa, نفس ^→ fa, جان ^→ fa
• Ferî: sál ^→ fo
• Fînî: sielu ^→ fi
• Fransî: âme ^→ fr
• Frîsî: geast ^→ fy, siel ^→ fy
• Holendî: ziel ^→ nl m, geest ^→ nl, gemoed ^→ nl
• Mecarî: lélek ^→ hu
• Îdoyî: anmo ^→ io
• Îbranî: נפש ^→ he
• Indonezî: arwah ^→ id
• Inglîzî: soul ^→ en, atman ^→ en, ghost ^→ en, mental ^→ en, spirit ^→ en, pneumat- ^→ en, psycho- ^→ en, reincarnate ^→ en, ^?psyche ^→ en
• Inglîziya kevn: mod ^→ ang
• Îtalî: anima ^→ it
• Japonî: 霊魂 ^→ ja (reikon)
• Katalanî: ànima ^→ ca
• Koreyî: 영혼 ^→ ko (yeonghon)
• Latînî: anima ^→ la, animus ^→ la, cor ^→ la
• Lingalayî: molímo ^→ ln
• Norwecî: sjel ^→ no
• Papyamentoyî: alma ^→ pap
• Polonî: dusza ^→ pl
• Portugalî: alma ^→ pt, ânimo ^→ pt, espírito ^→ pt
• Romanyayî: suflet ^→ ro, spirit ^→ ro, inimă ^→ ro
• Spanî: alma ^→ es, ánimo ^→ es
• Swêdî: själ ^→ sv
• Tirkî: ruh ^→ tr, can ^→ tr, dirim ^→ tr, erişim ^→ tr, tayf ^→ tr, tin ^→ tr, eriş ^→ tr
• Yûnanî: ψυχή ^→ el (psikhí)

Lêker

giyan lêkera xwerû, negerguhêz

1. Guhertoyeke gihiştin.