gemî

Kurdî

Navdêr

gemiyek

gemî mê

1. keştî, vapor, kelek, papor, baxîre, sefîne, beleme, qayîk,
   navgîna ku mirov pê li ser avê dimeşe
   • Wezîrê berevaniyê yê Fransayê Le Drian tekez kir: "Hêza esmanî û deryayî ji ser gemiya Charles de Gaulle û çend gemiyên din ên leşkerî ve ji îro duşemê ve di operasyonan de beşdar dibin û hejmarek balafirên şer li ser gemiyê ne, hevdem hejmarek gemiyên din ên me yên şer li deverê hene ku dê bombebarana DAIŞê bikin." — (Rudaw.net/kurmanci 11/2015)
2. navgîna ku mirov pê li fezayê digere

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: گه‌می

Herwiha

• gêmî

Bide ber

• genî

Têkilî

• ankor
• bender
• lenger

Etîmolojî

Ji tirkî gemi, hevreha azerî gəmi, tirkmenistanî gämi, teterî gemi, ozbekî kema, qazaxî кеме (keme), hemû ji maktirkî *kēmi yan *gẹ̄mi. Peyva "gemî" ji mêj ve di kurdî de cih girtiye (li derveyî Bakurê Kurdistanê jî). "Keştî" van salên dawîn bi rêya soranî ji farisî hatiye. Li Başûrê Kurdistanê peyvên erebî "baxîre" û "sefîne" yên ji erebî jî li kar in. "Vapor/bapor" jî ji zimanên ewropî hatine.

Jê

• gemîajo
• gemîçêker
• gemîçêkerî
• gemîgeh
• gemîk
• gemînas
• gemînasî
• gemîsaz
• gemîsazî
• gemîvan
• gemîvanî
• gemîzan
• gemîzanî

Bi zaravayên kurdî

• Kurmancî: gemî

Werger

• Afrîkansî: skip ^→ af
• Çekî: loď ^→ cs
• Danmarkî: skib ^→ da
• Almanî: Schiff ^→ de nêtar, Arche ^→ de mê
• Esperantoyî: ŝipo ^→ eo, marŝipo ^→ eo
• Farisî: كشتي بزرگ ^→ fa, کشتی ^→ fa, کشتي بزرگ ^→ fa
• Erebî: سفينة ^→ ar, باخرة ^→ ar, ^?القارب ^→ ar, ^?زورق ^→ ar

• Ferî: skip ^→ fo
• Fînî: laiva ^→ fi
• Fransî: navire ^→ fr
• Frîsî: skip ^→ fy
• Gaelîka skotî: long ^→ gd
• Holendî: boot ^→ nl, schip ^→ nl, vaartuig ^→ nl, zeeschip ^→ nl
• Mecarî: hajó ^→ hu
• Îbranî: אֳנִיָּה
• Inglîzî: ship ^→ en, vessel ^→ en, prow ^→ en, shipping ^→ en, ^?ark ^→ en
• Inglîziya kevn: scip ^→ ang
• Katalanî: vaixell ^→ ca
• Latînî: abies ^→ la, carina ^→ la, navis ^→ la
• Papyamentoyî: bapor ^→ pap
• Polonî: statek ^→ pl
• Portugalî: embarcação ^→ pt, navio ^→ pt, nau ^→ pt
• Sirananî: sipi ^→ srn
• Spanî: barco ^→ es, embarcación ^→ es, nave ^→ es
• Swêdî: fartyg ^→ sv, skepp ^→ sv
• Tagalogî: bapór ^→ tl
• Tirkî: gemi ^→ tr, ^?sefine ^→ tr
• Weylsî: llong ^→ cy
• Yûnanî: πλοίο ^→ el, σκάφος ^→ el
• Zuluyî: isikebhe ^→ zu