dûman

Ji Wîkîferheng
Here nagîvasyonê Here lêgerînê

Kurdî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dûman dûman
Îzafe dûmana dûmanên
Çemandî dûmanê dûmanan
Nîşandera çemandî dûmanê wan dûmanan
Bangkirin dûmanê dûmanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dûmanek dûmanin
Îzafe dûmaneke dûmanine
Çemandî dûmanekê dûmaninan
dûman

dûman

  1. mij, moran, tem
  2. dûkêl, dûxan, ,
    toza yan bayê ji agirî hildikeve
    Dûmana cigareya wî dihat min.

Bi alfabeyên din[biguhêre]

  • kurdî-erebî: دوومان

Herwiha[biguhêre]

[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Ji tirkî duman ji tirkiya kevn tuman ku belkî herwiha serekaniya peyva tem ya soranî be jî ku van salan bi rêya nivîsînê ketiye kurmancî jî. Dûman tenê di kurdî de li deverên nêzîkî tirkî heye, di zaravayên din yên kurdî yan zimanên din yên îranî de peyda nabe. Tevî ku "dû-" wek ji "" (dûkêl) be jî, ne ji wê ye ji ber ku peyva "duman" di piraniya zimanên tirkî de heye: azerî, tirkmenistanî, gagawzî... [çavkanî hewce ye] .

Dûman, dûkêl, dûxan, ji proto-hindûewropî *dʰuh₂- (dû kirin, dûman kirin) > *dʰuh₂mós (dû, dûkêl, dûman, dûxan), hevreha dunman ("ewr") ya avestayî, धूम (dhūmá) ya sanskrîtî ye.

proto-hindûewropî: * dheu- ("fûrîn, hilfûrîn, wek dûkêlî bilind bûn") > * dʰuh₂mós ("dû, dûkêl, dûman, dûxan")

avestayî: dunman- ("ewr")
sanskrîtî: dhūmā- ("dû, dûkêl, dûman")
yûnanî: thumos ("can, giyan, ruh")

Çavkanî: Horn p.129, Watkins p.19, Etymonline | Pokorny: 261 - 267. Çavkanîya Kurdî: [1] Çavkanîya Inglîzî: [2]

Werger[biguhêre]