hêsir

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /heːˈsɪɾ/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: hê·sir

Navdêr

Hêsirên çavên zarrokekî datên.

hêsir mê

1. Ava ji çavan tê (bi taybetî dema mirov digirî).
   • Dilê mêrik bi rewşa wî şewitî û bê hemdî wî çend dilop hêsir ji çavên wî hatin. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)

Herwiha

• histir (1)
• histirik
• hêstir (2)
• hêstirik
• hêsr...
• hêster
• hêstr...

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هێسر‎

Hevmane

• rondik
• firmêsk

Jê

• hêsir barandin
• hêsir barîn
• hêsir ji çavan hatin
• hêsir werandin
• hêsir werîn
• hêsirbarîn
• hêsirbarînî
• hêsirrêj
• hêsirrêjî
• hêsirrij
• hêsirrijî
• hêsirwerîn
• hêsirwerînî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *h₂eḱru- / *dáḱru-, hevreha zazakî hesr, avestayî esir-, pehlewî esr, soranî esrîn, farisî ارس‎ (ers), sanskrîtî अश्रु (eşru), hîtîtî 𒅖𒄩𒀪𒊒(isḫaḫru), ermenî արտոսր (artosr), latviyayî asara, lîtwanî ašara, yûnaniya kevn δάκρυ (dakru), latînî lacruma, gotî 𐍄𐌰𐌲𐍂 (tagr), îngilîzî tear

Bi zaravayên din

• Kurmancî: hêsir, hêstir, hêstirk, istir, rondik, ronik, rohnik, rûndik, fîrmesk, stêrk, ûstir
• Soranî: firmêsk, firmîsk, esrîn, eşk
• Zazakî: hesr, hers, hesrî, hêstir, hêştir, hesir, hesire, hesir çimon, estir, isterkî, îştîrî
• Kelhûrî: esir, hirmês, firmîsk, irmîs
• Hewramî: hesir, hers, hels
• Feylî: esir
• Lekî: esir
• Lorî: esir

Werger

• Afarî: ximo
• Afrîkansî: traan
• Aklanon: euha
• Albanî: lot → sq m
• Almanî: Träne → de m, Zähre → de m
• Amharî: ዕምባ (ʿəmba), እንባ (ʾənba)
• Arçî: набхъ
• Aromanî: lacãrmã m, lacrimã m
• Asamî: চকুপানী (sokupani), চকুলো (sokulü), লো (lü)
• Astûrî: llárima → ast m, llágrima → ast m
• Avarî: магӏу (maʿu)
• Azerî: göz yaşı
• Baskî: negar, malko
• Başkîrî: йәш (yäš)
• Belarusî: сляза́ m (sljazá)
• Bengalî: অশ্রু → bn (ôśru), আঁখিজল → bn (ãkhijôl)
• Bextiyarî: هرس‎ (hars)
• Bîkoliya naverast: luha
• Bretonî: daerenn → br
• Bulgarî: сълза́ m (sǎlzá)
• Burmayî: မျက်ရည် → my (myak-rany)
• Çeçenî: бӏаьрхи (bʿärχi)
• Çekî: slza → cs m
• Çînî:

  Kantonî: 眼淚 (ngaan⁵ leoi⁶)

  Dunganî: нянлуй (ni͡anluy)

  Mandarînî: 淚 → zh (lèi), 眼淚 → zh (yǎnlèi)

  Minnanî: 目屎 → zh-min-nan (ba̍k-sái), 珠淚 → zh-min-nan (tsu-luī)

  Wuyî: 眼泪水

• Çukçî: мэрэмэр (mėrėmėr), мэрэт pj (mėrėt)
• Danmarkî: tåre → da g
• Divehî: ކަރުނަ‎ (karuna)
• Elfdalî: tår m
• Erebî: دَمْع‎ → ar n (damʿ), دَمْعَة‎ → ar m (damʿa)
• Ermenî: արցունք → hy (arcʿunkʿ), արտասուք → hy (artasukʿ)
• Esperantoyî: larmo → eo
• Estonî: pisar → et
• Farisî: اشک‎ → fa (ašk), ارس‎ → fa (ars)
• Ferî: tár nt
• Fîjî: wai ni mata
• Fînî: kyynel → fi
• Fransî: larme → fr m
• Friyolî: lagrime m
• Gaelîka skotî: deur → gd n
• Galîsî: bágoa → gl m, bagulla → gl m
• Gotî: 𐍄𐌰𐌲𐍂 nt (tagr)
• Gujaratî: આંસું (ā̃sũ)
• Gurcî: ცრემლი (cremli)
• Guwaranî: tesay
• Haîtî: dlo
• Higaononî: luha
• Hindî: आँसू → hi n (ā̃sū)
• Hîtîtî: 𒅖𒄩𒀪𒊒 (išḫaḫru)
• Holendî: traan → nl m
• Hunzibî: маъкъу (måq’u)
• Indonezî: air mata
• Îbanî: ai mata
• Îbranî: דִּמְעָה‎ m (dim'á)
• Îdoyî: lakrimo → io
• Îngilîziya kevn: tēar n
• Îngilîzî: tear → en
• Îngriyî: kyynel, pisar
• Înterlîngua: lacrima
• Îrlendî: deoir m

  Îrlendiya kevn: dér nt

• Îstriyotî: lagrama m
• Îtalî: lacrima → it m
• Îzlendî: tár → is nt
• Japonî: 涙 → ja (なみだ, namida)
• Javayiya kevn: luh
• Javayî: luh, waspa → jv
• Kalalîsûtî: qulleq
• Kannadayî: ತುಂಡು → kn (tuṇḍu)
• Katalanî: llàgrima → ca m
• Keçwayî: wiqi → qu, wigi
• Khvarşiyî: мукъу
• Kirgizî: көз жаш → ky (köz caş), жаш → ky (caş)
• Kîkûyûyî: rĩithori 5
• Kîngalî: කඳුළු (kaⁿduḷu), බපප (bapapa), අස්සු (assu)
• Koreyî: 눈물 → ko (nunmul)

  Koreyî: 누ᇈ믈 (nuᇈmeul), 누ᇇ믈 (nuᇇmeul)

• Kornî: dager
• Kumzarî: خَرس (xars)
• Lakî: макь (maq̇)
• Latgalî: osora
• Latînî: lacrima → la m
• Latviyayî: asara → lv m
• Lawsî: ຍົມ (nyom), ຍົມມະນາ (nyom ma nā), ຊົນລະນາ (son la nā)
• Lezgînî: нагъв (naġv)
• Lîtwanî: ãšara → lt m
• Luksembûrgî: Tréin → lb m
• Lundayehî: abpa mateh
• Makedonî: солза m (solza)
• Malay:

  Malezî: اءير مات‎

  Rûmî: air mata → ms

• Malayalamî: കണ്ണുനീർ → ml (kaṇṇunīr), കണ്ണീർ → ml (kaṇṇīr), അശ്രു → ml (aśru)
• Maltayî: demgħa m
• Mansakayî: lowa
• Maorî: roimata → mi, waikamo
• Maranaoyî: lo'
• Mazenderanî: اسری‎ (asri)
• Mecarî: könny → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: нулимс → mn (nulims)

• Nahwatlî: ixayotl → nah

  Klasîk: īxāyōtl, īxxāyōtl

• Napolîtanî: lacrema m
• Nedersaksî: Traan m
• Norwecî: tårer pj

  Norweciya bokmålî: tåre → no m

  Norweciya nînorskî: tåra

• Oksîtanî: lagrema → oc m
• Oriyayî: ଅଶ୍ରୁ (ôśru)
• Oromoyî: immimamaan
• Oygurî: ياش‎ (yash)
• Ozbekî: koʻz yoshi
• Paîwanî: ruseq
• Palî: assu
• Papyamentoyî: lágrima
• Peştûyî: اوښکه‎ m (úӽka)
• Plodîşî: Tron m
• Polabî: slåză m
• Polonî: łza → pl m
• Portugalî: lágrima → pt m
• Qazaxî: көз жасы (köz jasy), жас → kk (jas)
• Rajasthanî: आंहू (ānhū)
• Romancî: larma m
• Romanyayî: lacrimă → ro m
• Rusî: слеза́ m (slezá)
• Sabuyî: ei na mada
• Sahoyî: dhiimo
• Samiya bakurî: ganjal
• Sanskrîtî: अश्रु → sa (aśru)
• Sardînî: làcrima m, làgrima m, làmigra m
• Sebwanoyî: luha
• Sicîlî: làcrima → scn m, làgrima → scn m, làrima → scn m, larma → scn m, lasma → scn m
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: су̏за m

  Latînî: sȕza → sh m

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: сльза m (slĭza)

• Slaviya rojavayî ya kevn: сльза m (slĭza)
• Slovakî: slza m
• Slovenî: solza → sl m
• Somalî: ilmo → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: łdza m

  Sorbiya jorîn: sylza m

• Spanî: lágrima → es m
• Swahîlî: chozi → sw 5 an 6
• Swêdî: tår → sv g
• Şîngazîcayî: tsozi 5 an 6
• Tacikî: aшк (ašk), ашқ (ašq), сиришқ (sirišq)
• Tae': wai mata
• Tagalogî: luha nt an g
• Tamîlî: கண்ணீர் → ta (kaṇṇīr)
• Tarifitî: ameṭṭa n
• Tausugî: luha
• Tayî: น้ำตา → th
• Telûgûyî: కన్నీటి బొట్టు (kannīṭi boṭṭu)
• Teterî: күз яше (küz yaşe), яшь → tt (yaş’)
• Tetûmî: luun, luu-been, matan-been
• Tigrînî: ንብዓት (nəbʿat)
• Tirkî: gözyaşı → tr
• Tirkmenî: gözýaş
• Tîbetî: མིག་ཆུ (mig chu)
• Tokpisinî: aiwara
• Toxarî A: ākär
• Toxarî B: akrūna pj
• Ugarîtî: 𐎄𐎎𐎓𐎚 (dmʿt)
• Urdûyî: آنسو‎ → ur n (ā̃sū)
• Ûkraynî: сльоза́ m (slʹozá)
• Venîsî: łàgrema m, làgrema → vec m
• Viyetnamî: nước mắt → vi
• Warayî: luha
• Weylsî: deigryn → cy n
• Ximêrî: ទឹកភ្នែក (tɨkphnɛɛk), អស្សុ → km (ʼɑhsoʼ)
• Yidîşî: טרער‎ m (trer)
• Yûnanî: δάκρυ → el nt (dákry)

  Kevn: δάκρυ nt (dákru), δάκρυον nt (dákruon)

• Zhuangî: raemxda

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

hêsir zayend pêwîst e (z=m: mê, z=n: nêr, z=mn: mê û nêr, z=nt: nêtar)

1. Baştir: hêstir