ferheng

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /fɜɾˈhɜŋɡ/
• Deng (Amed)^ⓘ
• Deng (Êlih)^ⓘ
• Kîtekirin: fer·heng

Navdêr

Tewandina ferheng
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ferheng	ferheng
Îzafe	ferhenga	ferhengên
Çemandî	ferhengê	ferhengan
Nîşandera çemandî	wê ferhengê	wan ferhengan
Bangkirin	ferhengê	ferhengino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ferhengek	ferhengin
Îzafe	ferhengeke	ferhengine
Çemandî	ferhengekê	ferhenginan

ferheng m

1. Weşana ku peyv tê de hatine rêzkirin û şirovekirin.

   Hevmane: bêjename, peyvname, qamûs, pirtûka bêjeyan, biwêjname

   Ferhenga kurdî - kurdî; ferhengek kurdî - tirkî; ferhengên îngilîzî - kurdî.

   Ferhenga biwêjan; ferhenga gotinên pêşiyan; ferhenga peyvên zanistî.

   • Birûsk Dogan hevalekî min bû. Ew ne tenê heval lê destbirakê min bû ku berî 2-3 salan çû ber dilovaniya xwedê. Ew hîna gelekî cihêl bû, ew 47 salî bû. Min xwest ku bîranîna ebedî ya wî destbirakê xwe bikim û wiha min biryar da ku navê wî li ferhengê bikim û wiha navê ferhenga min bû ferhenga Birûskî. — (Zarokên xwe hînî kurdî bikin [arşîv], Xwebûn, 09.03.2020)
2. Çande, kultûr, tore, irf, edet, banek.

   Ferhenga Rojhilata Navîn

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: فه‌رهه‌نگ

Herwiha

• ferhang

Jê

• biferheng
• biferhengtî
• biferhengî
• biferhengîtî
• bêferheng
• bêferhengtî
• bêferhengî
• bêferhengîtî
• ferhengdar
• ferhengdartî
• ferhengdarî
• ferhengdarîtî
• ferhengdost
• ferhengdêr
• ferhengdêrtî
• ferhengdêrî
• ferhengdêrîtî
• ferhengnas
• ferhengnasî
• ferhengok
• ferhengvan
• ferhengvanî
• ferhengyar
• ferhengyarî
• ferhengzan
• ferhengzanî
• ferhengî

Etîmolojî

Hevreha soranî فه‌رهه‌نگ (ferheng), ji farisî فرهنگ (ferheng), ji فرهیختن (ferhîxten, “fêr kirin”) ji farisiya navîn [Peyv?] (frehîxten); ew bixwe ji partî [skrîpt hewce ye] (frehenc-, “fêr kirin”). Hevreha aheng, sengandin, zazakî antene, hênciqandin, soranî هەڵهێنجاندن (hellhêncandin, “avê hilkişandin”). Dibe ku fêr kirin jî ji an ji tesîra wê bibe. Bide ber rahênan (“hîn kirin, talîm kirin”) ji ra- (“pêş, *fre-”) +‎ hênan, ku dibe ew hênan berê wek anîn na nê wek /hênc-/ bûbe.

Ramana pêşîn pirtûk, ansiklopediya anku amûrê fêrkirinê bû, ku berê bi pirranî bo hînbûna zimanan dihat amadekirin. Niha tenê bo pirtûkên li dor bêjeyên zimanan bi kar tê.

Werger

• Abazayî: ажвар (āž°ār)
• Abxazî: ажәар (āž°ār)
• Adîgeyî: гущыӏалъ (gʷuśəʼalˢ)
• Afrîkansî: woordeboek → af
• Albanî: fjalor → sq n
• Almaniya Pennsylvania: Waddebuch nt
• Almanî: Wörterbuch → de nt, Diktionär → de nt yan n, Dictionnaire → de n yan nt
• Altayiya başûrî: сӧзлик (sözlik)
• Ambonezî-malezî: kamus
• Amharî: መዝገበ ቃላት → am (mäzgäbä ḳalat)
• Amuzgoyî: tzoⁿ 'tzítyui' jñ'o
• Aragonî: diccionario n
• Aramî: לכסיקון (leksiqon)

  Aramî: ܦܘܫܩ ܡܠܐ (pušāq millē), ܠܟܣܝܩܘܢ (liksīqon)

  Siryaniya klasîk: ܠܟܣܝܩܘܢ (leksīqōn)

• Aromanî: dictsiunar n, glusar nt, lexico n
• Asamî: অভিধান (obhidhan)
• Astûrî: diccionariu → ast n
• Avarî: словарь (slowarʲ), къамус (qxʼamus)
• Aymarayî: aru pirwa
• Azerî: sözlük → az, lüğət → az

  Azerî: سوزلک, لوغت

  Kirîlî: сөзлүк, лүғәт

• Baskî: hiztegi → eu
• Başkîrî: һүҙлек (hüðlek)
• Belarusî: сло́ўнік → be n (slóŭnik)
• Bengalî: অভিধান → bn (ôbhidhan), ডিকশনারী → bn (ḍikôśnari), ডিকশনারি → bn (ḍikôśnari)
• Bîkoliya naverast: diksyunaryo
• Bretonî: geriadur → br n
• Bulgarî: ре́чник → bg n (réčnik)
• Burmayî: အဘိဓာန် → my (a.bhi.dhan)
• Buryatî: толи (toli)
• Bûrgûndî: diccionâre n
• Cimbrî: bóartlibarn n, börtarpuach nt
• Conxayî: ཚིག་མཛོད (tshig mdzod)
• Çakmayî: 𑄇𑄧𑄙𑄖𑄢 (kadhātārā)
• Cham:

  Çamiya rojhilatî: ꨁꨗꨤꩃ, inalang

  Çamiya rojavayî: اينآلآڠ

• Çamoroyî: diksinario, diksionario
• Çeçenî: словарь (slowarʲ), дошам (došam), лугӏат (luğat)
• Çekî: slovník → cs n, vokabulář → cs n, lexikon n
• Çerokî: ᏗᏕᏠᏆᏍᏙᏗ (didetloquasdodi)
• Çînî:

  Kantonî: 字典 (zi⁶ din²), 詞典 / 词典 (ci⁴ din²)

  Dunganî: хуадян (huadi͡an), цыдян (cɨdi͡an), зыдян (zɨdi͡an)

  Hakkayî: 字典 (sṳ-tién, si⁴ diên³)

  Mandarînî: 字典 → zh (zìdiǎn), 詞典 / 词典 → zh (cídiǎn), 辭典 / 辞典 → zh (cídiǎn), 辭林 / 辞林 → zh (cílín)

  Minnanî: 字典 → zh-min-nan (lī-tián / jī-tián), 詞典 / 词典 (sû-tián), 辭林 / 辞林 (sû-lîm)

  Wuyî: 字典, 詞典 / 词典

• Çoktawî: tikshạneli
• Çukçî: ысловар (yslovar), вэтгавкаԓекаԓ (vėtgavkaḷekaḷ)
• Çuvaşî: словарь (slovarʹ), сӑмахсен кӗнеки (sămahsen kĕneki), сӑмахсар (sămahsar)
• Danmarkî: ordbog → da g
• Dargwayî: словарь (slovar’)
• Divehî: ރަދީފު → dv (radīfu), ބަސްފޮތް (basfot̊)
• Elmanîşî: Wärterbüach, Wörterbuch, Läxikon
• Endonezyayî: kamus → id, bausastra → id, logat → id
• Erebî: قَامُوس → ar n (qāmūs), مُعْجَم → ar n (muʿjam)
• Ermenî: բառարան → hy (baṙaran), բառգիրք → hy (baṙgirkʻ)

  Ermeniya kevn: բառգիրք (baṙgirkʻ)

• Erzayî: валкс (valks)
• Esperantoyî: vortaro → eo
• Estonî: sõnaraamat → et, sõnastik → et
• Evenkî: турэ̄рук (turə̄ruk)
• Extremaduranî: dicionariu n
• Farisiya navîn: 𐭯𐭥𐭧𐭭𐭢 (pʿḥng /⁠frahang⁠/)
• Farisî: لغت‌نامه → fa (loğat-nâme), فرهنگ → fa (farhang), واژه‌نامه → fa (vâže-nâme), لغت → fa (loğat), قاموس → fa (qâmus)
• Ferî: orðabók → fo m
• Fînî: sanakirja → fi
• Forest enetsî: словарь
• Frankoprovansî: diccionèro n
• Fransî: dictionnaire → fr n, dico → fr n

  Fransiya navîn: dictionnaire n

• Frisian:

  Frîsiya bakur: wurdenbuk

  Frîsiya saterlandî: Woudebouk nt

  Frîsî: wurdboek → fy nt

• Friyolî: dizionari n
• Fulahî:

  Adlamî: 𞤧𞤢𞤺𞥆𞤭𞤼𞤮𞤪𞤣𞤫

  Latînî: saggitorde

• Gaelîka skotî: faclair n
• Gagawzî: sözlük, laflık
• Galîsî: dicionario → gl n
• Galoyî: motiéer
• Gujaratî: શબ્દકોશ (śabdakoś), અભિધાન (abhidhān)
• Gurcî: ლექსიკონი → ka (leksiḳoni)
• Guwaranî: ñe'ẽndy → gn
• Haîtî: diksyonè
• Hawayî: puke wehewehe ʻōlelo
• Hawsayî: ƙamus → ha n
• Hindî: शब्दकोश → hi n (śabdakoś), शब्दकोष → hi n (śabdakoṣ), कोश → hi n (koś), डिक्शनरी (ḍikśanrī), डिश्कनरी → hi m (ḍiśkanrī), शब्दसंग्रह → hi n (śabdasaṅgrah), शब्दवारिधि → hi n (śabdavāridhi), अभिधान → hi n (abhidhān), अभिधानमाला → hi n (abhidhānmālā), लुग़त n (luġat), लुग़ात n (luġāt), लुगत → hi n (lugat), लुगात → hi n (lugāt), फरहंग → hi n (pharhaṅg), निघंटु → hi n (nighaṇṭu), क़ामूस n (qāmūs)
• Hîlîgaynonî: diksonaryo, kapulungan
• Holendî: woordenboek → nl nt, dictionaire → nl n
• Hopîyî: lavaytutuveni
• Hunsrikî: Werterbuch nt
• Îbranî: מילון \ מִלּוֹן → he n (milón)
• Îdoyî: vortolibro → io, dicionario → io, lexiko → io, vortaro → io
• Îgboyî: nkowaokwu
• Îlokanoyî: diksionario
• Îngilîzî: dictionary → en
• Îngriyî: sanakirja
• Îngûşî: дошлорг (došlorg)
• Înterlîngua: dictionario → ia
• Înuîtî: ᕿᒥᕐᕈᐊᑦ ᐅᓐᓂᖅᑐᖅ ᒥᑦᓯ ᑐᑭᐊ (qimirroat onniqtoq mitsi tokia)
• Îrlendî: foclóir → ga n
• Îtalî: dizionario → it n, lessico → it n, vocabolario → it n
• Îzlendî: orðabók → is m
• Japonî: 辞書 → ja (じしょ, jisho), 字書 → ja (じしょ, jisho), 辞典 → ja (じてん, jiten), 字典 → ja (じてん, jiten), 字引 → ja (じびき, jibiki)
• Javayî:

  Karakanî: ꦧꦲꦸꦱꦱ꧀ꦠꦿ (bahusastra)

  Latin:bausastra

• Kabardî: словарь (slovarʲ), слъэвар (slˢɛvar), псалъалъэ (psalˢalˢɛ)
• Kabîlî: amawal
• Kalalîsûtî: ordbogi → kl
• Kalmîkî: толь (tol')
• Kannadayî: ನಿಘಂಟು → kn (nighaṇṭu), ಅರ್ಥಕೋಶ → kn (arthakōśa)
• Kapampanganî: talabaldugan
• Karaçay-balkarî: сёзлюк (sözlük)
• Karakalpakî: soʻzlik
• Karelî: šanakirja, šanakniiga
• Kaşûbî: słowôrz n
• Katalanî: diccionari → ca n
• Kavalanî: ziting
• Keçwayî: simi qullqa
• Romani:

  Romaniya balkanî: avazari n, dikcionari n, lavustik m

  Romaniya baltîkî: lavengiiri lilvari, lavengiiro lil, slovaŕo n

  Romaniya karpatyayî: alavengeri kenva, alavni keňva

  Romaniya kalo fînî: laavesko liin

  Romaniya sinte: rakêrpaskêro lil

  Romaniya vlaks: alavari, alavar n, dikcjonari n, rečniko n

  Romaniya welşî: lavengo lil

• Kirgizî: сөздүк → ky (sözdük)
• Kîkûyûyî: kamusi
• Kîngalî: ශබ්ද කෝෂය (śabda kōṣaya), ශබ්දකෝෂය → si (śabdakōṣaya)
• Kînyarwandayî: inkoranya sinif c9
• Komî-permyakî: кывчукӧр (kyvčukör), кывкуд (kyvkud)
• Komorî: Werdrbuach
• Koreyî: 사전 → ko (sajeon), 자서 → ko (jaseo), 자전 → ko (jajeon), 옥편 → ko (okpyeon)
• Kornî: gerlyver n
• Korsîkayî: dizziunariu → co n
• Kreyoliya morîtanî: diksioner
• Kreyoliya seyşelî: diksyoner
• Kumikî: сёзлюк (sözlük)
• Kvenî: sanakirja
• Ladînî: dizioner n
• Ladînoyî: diksionario n
• Lakî: словарь (slowar’)
• Latgalî: vuordineica m
• Latînî: dictiōnārium → la nt, lexicon nt
• Latviyayî: vārdnīca → lv m
• Lawsî: ວັດຈະນານຸກົມ → lo (wat cha nā nu kom), ພົດຈະນານຸກົມ (phot cha nā nu kom)
• Leonîzî: dicionariu n, palabreiru n
• Lezgînî: гафарган (gafargan)
• Livvî: sanakniigu, sanakirju
• Lîgûrî: dizionario n
• Lîmbûrgî: waordebook → li nt, waorsbook nt, diksjenaer → li n
• Lîtwanî: žodynas → lt n
• Lîvonî: sõnārōntõz
• Lombardî: dizionari n
• Lueyî: ᦈᦹᧈᦶᦑᧃ (ṫsue¹taen)
• Luhyayî: ekamusi
• Luksembûrgî: Dictionnaire → lb n, Wierderbuch → lb nt
• Makedonî: ре́чник → mk n (réčnik), поимник n (poimnik), толковник n (tolkovnik), лексикон n (leksikon)
• Malagasî: rakibolana → mg, diksionary → mg
• Malayalamî: നിഘണ്ടു → ml (nighaṇṭu), കോശം → ml (kōśaṃ), പദാവലി → ml (padāvali), ശബ്ദകോശം → ml (śabdakōśaṃ), ഡിക്ഷണറി (ḍikṣaṇaṟi)
• Malezî: kamus → ms, buku katan, bausastera → ms
• Maltayî: dizzjunarju → mt n, miklem n, milsen n
• Mançûyî: ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
  ᠪᡳᡨ᠌ᡥᡝ, ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ
  ᡴᠣᠣᠯᡳ
  ᠪᡳᡨ᠌ᡥᡝ, ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
• Manksî: fockleyr n
• Maorî: pukapuka taki kupu, papakupu → mi, tikinare
• Mapuçî: hemvlcijka
• Maranaoyî: kamos
• Maratî: शब्दकोष n (śabdakoṣ), विश्वकोष n (viśvakoṣ)
• Marî:

  Mariya rojhilatî: мутер (muter), словарь (slovarʹ)

  Mariya rojavayî: лӹмдер (lÿmder)

• Marşalî: tūkjinede
• Mecarî: szótár → hu
• Meruyî: kamusi
• Mîrandî: dicionairo n
• Mokşayî: валкс (valks)
• Mongolî:

  Kirîlî: толь бичиг → mn (tolʹ bičig), толь → mn (tolʹ)

  Mongolî: ᠲᠣᠯᠢ
  ᠪᠢᠴᠢᠭ᠋ (toli bičig), ᠲᠣᠯᠢ (toli)

• Monî: အဘိဓာန်
• Montagnaîsî: aimun-mashinaikan
• Nahwatlî: tlahtōltecpantiliztli → nah
• Nanayî: словарь (slowarʹ)
• Napolîtanî: dezziunario n, dezziunàrio n
• Nenets:

  Nenetsiya tundra: словарь (slowarʹ°)

• Navajoyî: naaltsoos saad bee siʼánígíí
• Naxî: ceeqdiai
• Nedersaksî:

  Saksoniya jêrîn ya holendî: woordenboek

  Almaniya jêrîn a almanî: Wöörbook nt, Woordenbook nt

• Nepalî: शब्दकोश → ne (śabdakoś), शब्दकोष (śabdakoṣ)
• Newarî: खँग्वःसफू (khãgwa:saphū)

  Newarî: 𑐏𑑃𑐐𑑂𑐰𑑅𑐳𑐦𑐹 (khãgwaḥsaphū)

• Nogayî: соьзлик (sözlik)
• Normandî: dictiounnaire n, dictionnaithe n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: ordbok → no n yan m, leksikon → no nt

  Norweciya nînorskî: ordbok → nn m, leksikon nt

• Ohloniya başûr: riica pappel
• Ojibweyî: ikidowini-mazina'igan
• Oksîtanî: diccionari → oc n
• Oriyayî: ଅଭିଧାନ (ôbhidhanô)
• Oromoyî: galmee jechootaa
• Ossetian:

  Osetî: дзурдуат (ʒurdwat)

  Osetî: дзырдуат (ʒyrdwat)

• Osmanî: لغت (lüğat, lügat)
• Oygurî: سۆزلۈك → ug (sözlük)

  Kirîlî: луғәт (lughet)

• Ozbekî: lugʻat → uz, qomus → uz, soʻzlik → uz

  Kirîlî: луғат → uz (lugʻat), қомус (qomus), сўзлик (soʻzlik)

• Papyamentoyî: dikshonario
• Peştûyî: قاموس → ps (qâmos), وييپانګه m (wëyipânga)
• Piedmontîsî: dissiunari n
• Plodîşî: Wieedabuak nt
• Polonî: słownik → pl m nezindî, leksykon → pl n, dykcjonarz → pl m nezindî, mównik → pl m nezindî, wokabularz → pl m nezindî
• Portugalî: dicionário → pt n
• Puncabî: ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ → pa (śabdakoś), ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ (ḍikśanarī)
• Qazaxî: сөздік → kk (sözdık), лұғат (lūğat)
• Romancî: pledari n, dicziunari n, vocabulari n, glossari n
• Romanyayî: dicționar → ro nt, vorbar → ro n yan nt
• Rusî: слова́рь → ru m nezindî (slovárʹ), лексико́н → ru m nezindî (leksikón)
• Rusînî: сло́вник n (slóvnyk)
• Sakizayayî: zitin
• Samî:

  Samiya înarî: sänikirje

  Samiya lule: báhkogirjje

  Samiya bakurî: sátnegirji

  Samiya skoltî: sääʹnnǩeʹrjj

  Samiya başûr: baakoegærja

• Samoayî: lolomifefiloi
• Samogîtî: žuodīns n
• Sanskrîtî: शब्दकोश → sa n (śabdakośa), निघण्टु → sa n (nighaṇṭu), अभिधान → sa nt (abhidhāna), शब्दसंग्रह → sa n (śabdasaṃgraha)
• Sardînî: dizionariu n
• Sebwanoyî: diksyonaryo
• Sicîlî: dizziunariu → scn n, vocabbulariu n
• Silesî: dykcjůnoř n, dykcjōnorz n
• Sirananî: wortubuku
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ре̑чнӣк n, рје̑чнӣк n, сло̑внӣк n

  Latînî: rȇčnīk → sh n, rjȇčnīk → sh n, slȏvnīk → sh n

• Skotî: dictionar
• Slovakî: slovník → sk n, lexikón n
• Slovenî: slovar → sl n
• Somalî: qaamuus → so, abwan-ka
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: słownik n

  Sorbiya jorîn: słownik n

• Sotoyiya başûr: bukantswe → st sinif c9, tikishinare sinif c9
• Spanî: diccionario → es n
• Swahîlî: kamusi → sw sinif c5
• Swazî: sichazamagama sinif c7
• Swêdî: ordbok → sv g, ordlista → sv g, lexikon → sv nt
• Şawî: amawal
• Şonayî: duramahwi, duramazwi
• Şorî: сӧстӱк (söstük)
• Tabasaranî: словарь (slovar’)
• Tacikî: луғат → tg (luġat), фарҳанг → tg (farhang), қомус (qomus), луғатнома (luġatnoma), вожанома (vožanoma)
• Tagalogî: talatinigan → tl, talahuluganan → tl, diksyunaryo → tl, diksiyonaryo → tl
• Tamîlî: அகரமுதலி → ta (akaramutali), அகராதி → ta (akarāti), நிகண்டு → ta (nikaṇṭu)
• Taşelhitî: amawal

  Taşelhitî: ⴰⵎⴰⵡⴰⵍ (amawal)

• Tayî: พจนานุกรม → th, ดิกชันนารี, ดิก → th (dìk), ปทานุกรม → th
• Telûgûyî: నిఘంటువు → te (nighaṇṭuvu), పదకోశము → te (padakōśamu), శబ్దకోశము → te (śabdakōśamu)
• Teteriya krîmî: luğat, qamus
• Teterî: сүзлек → tt (süzlek)
• Tetûmî: disionáriu
• Tigrînî: መዝገበ ቃላት (mäzgäbä ḳalat)
• Tirkî: sözlük → tr, lügat → tr
• Tirkmenî: sözlük
• Tîbetî: ཚིག་མཛོད (tshig mdzod), ཚིག་གཞུང (tshig gzhung), མིང་མཛོད (ming mdzod), དག་ཡིག (dag yig)
• Tokpisinî: dikseneri → tpi
• Tongî: tikisinale
• Tuluyî: ಕೋಶ (kōśa)
• Tuvanî: словарь (slovarʹ), сөстүк (söstük)
• Udmurtî: словарь (slovarʹ), кыллюкам (kylljukam), кылсузьет (kylsuzʹjet)
• Urdûyî: لغت → ur m (luġat), ڈکشنری (ḍikśanrī), فرہنگ (farhang), شبدکوش n (śabdkoś), قاموس → ur n (qāmūs)
• Ûkraynî: словни́к → uk n (slovnýk)
• Vendayî: ṱhalusamaipfi
• Venîsî: disionario n, galepìn → vec n
• Vepsî: vajehnik
• Viyetnamî: từ điển → vi, tự điển → vi
• Volapûkî: vödabuk → vo, vödasbuk }}
• Voroyî: synaraamat, sõnaraamat
• Votî: sõnatširjõ
• Walîsî: tikisionalio
• Walonî: motî → wa
• Weylsî: geiriadur → cy n
• Wolofî: baatukaay, diksoneer
• Xakasî: сӧстік
• Ximêrî: វចនានុក្រម → km (vɔɔcniənukrɔɔm), បទានុក្រម → km (bɑɑtiənukrɔɔm), អក្ខរក្រម → km (ʼɑɑkkhɑɑkrɑɑm)
• Xosayî: idikshinari sinif c9
• Yakutî: тылдьыт (tılcıt)
• Yidîşî: ווערטערבוך → yi nt (verterbukh)
• Yorubayî: àtúmọ̀-èdè
• Yûnanî: λεξικό → el nt (lexikó)

  Kevn: λέξεις m p (léxeis), λεξικόν nt (lexikón), γλῶσσαι m p (glôssai)

• Zhuangî: sawloih, swzdenj
• Zimanê destan ê emerîkî: D@NearPalm-PalmDown-OpenB@CenterChesthigh-PalmUp CirclesMidlineContact
• Zuluyî: isichazimazwi sinif c4, isichazamazwi sinif c7, idikishaneli

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara dictionary a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.