ateş

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ɑːˈtɛʃ/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: a·teş

Navdêr

ateş nêr

1. agir, şewat, nar, ar
   • Bedel ateş ji ceger biryan im
     Lew perîşan im û pir êşan im
     Aşiqî nazik û mehbûban im... — (Melayê Cizîrî)

Herwiha

• atêş

Bide ber

• artêş

Etîmolojî

Ji farisî

Jê

 

• ateşdar
• ateşdar
• ateşdarî
• ateşdarî
• ateşdarîtî
• ateşdarîtî
• ateşdêr
• ateşdêrî
• ateşdêrîtî
• ateşkuj
• ateşkujî
• ateşperêz
• ateşî
• atêşperêzî
• biateş
• biateşî
• bêateş
• bêateşî

Ji wêjeya klasîk

• Zehê derdê mezin firqet
  Ceger sot ateşî da dil
  Cihê sebrê nema çendan — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Werger

• Afrîkansî: vuur
• Almanî: Feuer → de n
• Avestayî: ater (ater)
• Çînî: 火 → zh
• Danmarkî: ild → da, skyde → da, afskedige
• Erebî: نار‎ → ar (nār)
• Farisî: آتش‎ → fa, اتش‎
• Fînî: tuli → fi
• Fransî: feu → fr
• Holendî: vuur → nl n
• Îbranî: אש‎ → he
• Îngilîzî: fire → en
• Îrlendî: tine
• Îtalî: fuoco → it
• Îzlendî: eldur
• Japonî: 砲火 → ja
• Koreyî: 불 → ko (bul)
• Malezî: api → ms
• Mecarî: tûz
• Norwecî: ild → no
• Portugalî: fogo → pt, incêndio → pt
• Romanyayî: împuşca → ro
• Rusî: огонь → ru (ogonʹ)
• Skotî: teine
• Spanî: fuego → es, incendio → es
• Swahîlî: moto → sw
• Swêdî: eld → sv, brand → sv
• Tirkî: ateş → tr
• Yûnanî: φωτιά → el (fotiá)

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng^ⓘ

Navdêr

ateş

1. agir, ar

   uygarlık ateşten doğmuştur ― şaristanî ji agir çêbûye

2. ar

   ateş közü ― sotikê agir

3. ar

   yemeği ateşten indirdim ― min xwarin ji ser agir danî

4. agir

   top ateşi geceye kadar sürdü ― agirkirina topan heya nîvê şevê dom kir

5. pêsûs, şewat
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
6. coşdarî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
7. talûke

   kendinizi ateşe atıyorsunuz ― hûn xwe diavêjin nav agir

8. (leşkerî) lêxe, lêxe! agir bike! berde!
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]