spî

Hevreha spêt ya pehlewî, speête ya avestayî, سفید‎ (sefîd/sifîd) / سپید‎ (sepîd/sipîd) ya farisî, श्वेत (svête) ya sanskrîtî, свет (svêt "ronahî") ya rusî, šviẽsti ("biriqîn, teyisîn") ya lîtwanî, hevreha *hwītaz ya proto-cermenî ku serekaniya white (bixwîne: wayt "spî") ya îngilîzî, weiß (bixwîne: vays "spî") ya almanî, vit (spî) ya swêdî... ji proto-hindûewropî *kwintos (spî) ji *ḱweyt- (biriqîn) (*kw- ya proto-hindûewropî di zimanên arî dibe çv, dûv re sv û taliyê jî sp). Herwiha hevreha spêde ya kurdî ye.

proto-hindûewropî: *kweit-o- ("spî") (di zimanên îranî de kw- ya proto-hindûewropî dibe sp-)

proto-îranî

avestayî: speête- ("spî")

pehlewî: spêt- ("spî")

farisî: sipêd- ("spî")

belûçî: ispêt- ("spî")

peştûyî: spîn ("spî")

kurmancî: spî ("spî")

soranî: spî ("spî")

zazakî: spî ("spî")

sanskrîtî: śvēt ("spî")

almanî: weiß ("spî")

îngilîzî: white ("spî")

Çavkanî: Horn p.157, Etymonline | Pokorny: 628 - 629

Bi zaravayên din[biguhêre]

Kurmancî: spî
Soranî: سپی‎ (spî)
Kurdiya başûrî: چەرمگ‎, çermig, çermî, sipîd
- Şêxbizinî: çermig
- Kirmaşanî: çermî
- Kelhûrî: çermî, sipîd
Zazakî: sipî

Werger[biguhêre]

Abxazî: ашкәакәа (āšḳwāḳ°ā)
Açehî: puteh
Adîgeyî: фыжьы (fəž̍ə)
Afrîkansî: wit → af
Ahomî: 𑜁𑜧 (khaw), 𑜁𑜨𑜧 (khow)
Aklanon: maputi'
Albanî: bardhë → sq
Almanî: weiß → de, weiss → de
Elmanîşî: wiiss

Almaniya bilind a kevn: wīz
Altayiya başûrî: ак (ak)
Amharî: ነጭ (näč̣)
Apaçî:
Apaçiya rojava: łigai
Aromanî: albu → roa-rup
Asamî: বগা (boga)
Astûrî: blancu → ast
Aşanînkayî: kitamaari
Atîkamekwî: wapaw
Atong (Hindistan): pibok
Aymarayî: janq’u
Aynuyî: レタㇻ (retar)
Azerî: ağ → az
Bambarayî: jèman
Baskî: zuri
Başkîrî: аҡ (aq)
Belarusî: бе́лы (bjély)
Bengalî: সাদা → bn (śada), সফেদ → bn (śôphed), সুফেদ (śuphed), ধলা → bn (dhôla)
Bextiyarî: اسپید‎ (espēð)
Biatah bidayuhî: buda
Bîslamayî: waet
Bojpûrî: उज्जर (ujjar)
Bretonî: gwenn → br
Bugî: ma-pute
Bukidnon manoboyiya rojavayî: puti'
Bulgarî: бял → bg (bjal)
Burmayî: ဖြူ → my (hpru), ဖွေး → my (hpwe:)
Buryatî: сагаан (sagaan)
Buyî: haaul
Çamicuroyî: kamalawa
Çaxatayî: آق‎ (āq)
Çeçenî: кӏай (ḳaj), кӏайн (ḳajn)
Çekî: bílý → cs n
Çerokî: ᎤᏁᎦ (unega)
Çinook jargonî: tk'up
Çîkasawî: tohbi'
Çînî:
Kantonî: 白 (baak⁶)

Dunganî: бый (bɨy)

Mandarînî: 白 → zh (bái), 白色 → zh (báisè)

Min dongî: 白 (băh)

Wuyî: 白
Çoktawî: tohbi
Çukçî: иԓгыԓьын (iḷgyḷʹyn)
Çuvaşî: шурӑ (šură)
Dalmatî: jualb, blank
Danmarkî: hvid → da
Dogrîbî: degoo
Dolganî: чээлкээ (çeelkee)
Dusuniya navendî: opurak
Elfdalî: wait
Elwîrî-wîderî: ایسبی‎ (isbi), ایسپی‎ (ispi)
Endonezyayî: putih → id
Erebî: أَبْيَض‎ → ar (ʾabyaḍ)
Erebiya misrî: أبيض‎ (ʔabyaḍ)
Ermenî: սպիտակ → hy (spitak)
Esperantoyî: blanka → eo
Estonî: valge → et
Evenî: нё̄бати (ņōʙati), гилтаня (giltaņa)
Evenkî: багдама (bagdama), багдарин (bagdarin)
Farisî: سفید‎ → fa (sefid)
Ferî: hvítur → fo
Fînî: valkoinen → fi, valkea → fi
Fransiya kevn: blanc
Fransî: blanc → fr
Friyolî: blanc
Frîsiya bakur:
Föhr: witj

Frîsiya bakur: wit
Frîsiya kevn: hwīt
Frîsî: wyt → fy
Gaelîka skotî: geal
Gagawzî: ak
Galîsî: branco → gl
Gorontaloyî: puti'o
Gotî: 𐍈𐌴𐌹𐍄𐍃 (ƕeits)
Gujaratî: સફેદ → gu (saphed)
Gurcî: თეთრი → ka (tetri)
Haîtî: blan
Hawayî: kea, keʻokeʻo
Hawsayî: feri
Higaononî: maputi
Hindî: सफ़ेद (safed)
Hîlîgaynonî: pution
Hmongî: dawb
Holendiya kevn: wīt
Holendî: wit → nl
Hopîyî: qöötsa
Hunsrikî: weis
Îbranî: לָבָן‎ → he (laván)
Îdoyî: blanka → io
Îgboyî: ọcha
Îngilîziya kevn: hwīt
Îngilîzî: white → en
Îngriyî: valkia
Îngûşî: кӏай (ḳaj)
Înterlîngua: blanc → ia
Îranunî: maputi
Îrlendiya kevn: bán, finn, gel
Îrlendî: bán → ga
Îsnagî: napusa
Îstriyotî: bianco
Îstro-romanyayî: åb
Îtalî: bianco → it
Îzlendî: hvítur → is
Japonî: 白い → ja (しろい, shiroi), 白色の → ja (はくしょくの, hakushoku no)
Javayî: putih → jv, pethak → jv
K'içe': saq
Kabardî: хужь (x°ẑ)
Kalalîsûtî: qaqortoq → kl
Kalmîkî: цаһан (tsahan)
Kamtayî: ধলা (dhola) / dhola (dhola)
Kannadayî: ಬಿಳಿ → kn (biḷi)
Kapampanganî: maputi
Kapverdî: branku
Karaîmî: акъ (aq), бийаз (biyaz)
Karelî: valgei
Kaşayayî: qahle
Kaşûbî: biôłi
Katalanî: blanc → ca
Kaurnayî: parkana
Keçwayî: yuraq
Kirgizî: ак → ky (ak)
Kîkongoyî: mpembe
Kîngalî: සුදු → si (sudu)
Kîrîbatî: mái
Koreyî: 희다 → ko (huida), 흰 → ko (huin), 하얗다 → ko (hayata), 하얀 (hayan)
Kornî: gwynn, gwydn, kann
Korsîkayî: biancu → co
Kreyoliya fransî ya Louisiana: blan
Kreyoliya morîtanî: blan
Kreyoliya seyşelî: blan
Lakî: кӏяла (ḳjala)
Latgalî: bolts, boltons
Latînî: albus → la, candidus → la
Latviyayî: balts → lv n
Lawsî: ຂາວ → lo (khāo)
Lezgînî: лацу (lacu)
Lingalayî: mpɛ́mbɛ́
Lîgûrî: giànco
Lîtwanî: baltas → lt
Lombardî: bianch
Lueyî: ᦃᦱᧁ (ẋaaw)
Lugandayî: yeru
Luksembûrgî: wäiss
Mòçenoyî: bais
Madurayî: pote
Maguindanaoyî: maputi
Makasarî: kebo'
Makedonî: бел (bel)
Malagasî: tapotsiny → mg, fotsy → mg
Malayalamî: വെളുത്ത → ml (veḷutta)
Malezî: putih → ms, puteh → ms, abiad → ms, abyad → ms
Malezî: ڤوتيه‎ → ms, ابيض‎
Maltayî: abjad → mt n, bajda m, bojod pj
Mambayî: buti
Mançûyî: ᡧᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ (šanggiyan), ᡧᠠᠨᠶᠠᠨ (šanyan)
Manksî: bane
Mansakayî: mapoti
Mansî: я̄ӈк (â̄ňk)
Maorî: tea → mi, maa
Maranaoyî: mapoti'
Maratî: पांढरा → mr (pāṇḍhrā)
Mazenderanî: اسپه‎
Mbya guaraniyî: xiĩ
Meänkiyelî: valkea
Mecarî: fehér → hu
Megleno-romanyayî: alb
Mînangkabawî: putiah
Mîrandî: branco
Mongolî:
Kirîlî: цагаан → mn (tsagaan)

Mongolî: ᠴᠠᠭᠠᠨ (čaɣan)
Monî: ကၟု
Nafaanrayî: finge
Nahwatlî: iztāc → nah
Namayî: ǃuri
Nanayî: чагдьан
Napolîtanî: janco
Navajoyî: łigai
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: witt
Nepalî: सेतो → ne (seto)
Ngarrindjerî: ringkari
Nîasî: fusi
Normandî: blianc
Norsiya kevn: hvítr
Norwecî:
Norweciya bokmålî: hvit → no, kvit

Norweciya nînorskî: kvit
O'odhamî: toha
Ojibweyî: waabishki-, waabishkaa, waabishkizi
Oksîtaniya kevn: blanc
Oksîtanî: blanc → oc
Oriyayî: ଧଳା → or (dhôḷa)
Oromoyî: adii → om
Osetî: урс (urs)
Osmanî: آق‎ (ak), بیاض‎ (beyaz)
Oygurî: ئاق‎ → ug (aq)
Oyratiya nivîsî: ᡔᠠᡎᠠᠨ (caɣan)
Ozbekî: oq → uz
Pa'o karen: ဗွာ
Pangasînanî: amputi
Papyamentoyî: blanku
Peştûyî: سپين‎ → ps (spin)
Piedmontîsî: bianch
Pîpîlî: istak
Pîttcantcatcarayî: piṟanpa
Plodîşî: witt
Polabî: b́olĕ
Polonî: biały → pl
Portugalî: branco → pt
Puncabî: ਸਫੈਦ → pa (saphaid)
Qazaxî: ақ → kk (aq)
Rapanuyî: tea tea
Rohingyayî: cáda, dóla
Romancî: alv
Romanî: parno
Romanyayî: alb → ro
Rusî: бе́лый → ru (bélyj)
Rusînî: білый (bilŷj)
S'gaw karenî: ဝါ (wah)
Saekî: ห่าว
Saksoniya kevn: hwīt
Samiya bakurî: vielgat
Samoayî: paʔepaʔe, sina, tea
Sanskrîtî: श्वेत → sa (śveta), धवल → sa (dhavala)
Santalî: ᱯᱳᱱᱰ (ponḍ)
Sardînî: abru, arvu, arbu, alvu, àrbiu
Sasakî: putiq
Sebwanoyî: puti, pution, duas
Sicîlî: jancu → scn, biancu → scn, vrancu → scn, viancu → scn, iancu → scn, brancu → scn
Sindhî: اڇو‎ (ačʰo)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: бе̏о, бије̑л, би̏о, бе̑л

Latînî: bȅo → sh, bijȇl → sh, bȉo → sh, bȇl → sh
Slaviya kevn:
Kirîlî: бѣлъ (bělŭ)
Slovakî: biely → sk
Slovenî: bel → sl
Somalî: caddaan
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: běły, běły

Sorbiya jorîn: běły → hsb
Spanî: blanco → es
Sundanî: bodas → su
Swahîlî: -eupe
Swazî: mhlôphe
Swêdî: vit → sv
Şanî: ၶၢဝ် (khǎaw)
Şerpayî: དཀར་རུ (karu)
Şîngazîcayî: -eu
Şonayî: chena
Şorî: ақ (aq)
Tàyî: khao
Tacikî: сафед → tg (safed)
Tagalogî: puti → tl, putiq
Tahîtî: ʻuoʻuo
Tamîlî: வெள் → ta (veḷ)
Tarantinoyî: vianche
Taşelhitî: ⴰⵎⵍⵍⴰⵍ n (amllal), ⵓⵎⵍⵉⵍ n (umlil)
Tausugî: puti
Tay dam: ꪄꪱꪫ
Tayî: ขาว → th (kǎao)
Tayî nüa: ᥑᥣᥝᥴ (xáaw)
Telûgûyî: తెల్లని → te (tellani)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵎⵍⵍⴰⵍ n (amllal)
Teterî: ак → tt (aq)
Tetûmî: mutin
Tirkiya kevn: 𐰇𐰼𐰭‎ (ürüŋ), 𐰀𐰴‎ (āq)
Tirkî: ak → tr, beyaz → tr
Tirkmenî: ak → tk
Tîbetî: དཀར་པོ (dkar po)
Tokpisinî: waitpela
Tongî: hinehina
Toxarî A: ārki
Toxarî B: ārkwi
Tsongayî: basa → ts
Tswanayî: sweu
Tuvalûyî: tea
Tuvanî: ак (ak)
Ugarîtî: 𐎍𐎁𐎐 (lbn)
Umbriyî: 𐌀𐌋𐌚𐌖 (alfu)
Urdûyî: سفید‎ (safed)
Ûkraynî: бі́лий → uk (bílyj)
Venîsî: bianco → vec, bianch
Viyetnamî: trắng → vi, bạch → vi (白 → vi)
Volapûkî: vietik → vo
Votî: valka
Walonî: blanc → wa
Waxiyî: ruxn
Weylsî: gwyn → cy n, gwen → cy m
Wolofî: yèes-xonq
Xakasî: ах (ax)
Ximêrî: ស → km (sɑɑ)
Xosayî: mhlophe
Yagnobî: сафед
Yakutî: үрүҥ (ürüŋ)
Yidîşî: ווײַס‎ (vays)
Yorubayî: funfun
Yûnanî: άσπρος → el (áspros), λευκός → el (lefkós)
Kevn: λευκός (leukós)

Yûnaniya mîkenî: 𐀩𐀄𐀏 (re-u-ka)
Zêlandî: wit
Zhuangî: hau
Zimanê destan ê emerîkî: 5@Chest-PalmBack FlatO@NearChest-PalmBack
Zuluyî: -mhlophe

Navdêr[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	spî	spî
Îzafe	spiyê	spiyên
Çemandî	spî	spiyan
Nîşandera çemandî	wî spî	wan spiyan
Bangkirin	spiyo	spiyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	spiyek	spiyin
Îzafe	spiyekî	spiyine
Çemandî	spiyekî	spiyinan

spî nêr

rengê spî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Soranî[biguhêre]

Rengdêr[biguhêre]

spî

(reng) spî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)