zimanê zikmakî

Kurdî

Navdêr

zimanê zikmakî nêr

1. zimanê dayikî, yekem zimanê ku mirov fêr bûye,
   zimanê ku mirov pê mezin bûye,
   zimanê dêbavên mirovî,
   zimanê malbata mirovî

Agahî

Maneya çend peyvên bi hev re carinan ji bingehê xwe piçekê dûr dikeve. Mesela "zimanê zikmakî" yan "zimanê dayikê" jî ew e. Zimanê mirovî yê bingehîn ne herdem zimanê dayika mirovî ye jî: belkî jin û mêr di malê de bi zimanê mêrikî dipeyivin ku ne zimanê dayikê ye û dîsa zarok jî fêrî wî zimanî bibin û bi wî zimanî bipeyivin. Ew ziman dîsa jî li gor tirkî dibe "anadil" û inglîzî "mother tongue". Herdu jî yekser/dîrek maneya "zimanê dayikê" didin. Wisa "zimanê zikmakî" jî erê mirov ne di zikê dayikê de û belkî heta ne ji dayikê jî fêr bibe (belkî dayik miribe û zarok ji aliyê kesên din ve tê xwedîkirin) lê dîsa jî dirist e.

Herwiha di gelek zimanên din de jî peyva "native" bi vê maneyê heye: inglîzî "native language", spanî "lengua nativa". Ew jî yekser/dîrek maneya "zimanê zikmakî" didin. "Native" ji latînî "natus" (zan, zayîn) tê. Anku hem "zimanê dayikê" û hem jî "zimanê zikmakî" herdu jî bikêrhatî ne.

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoja "biguherîne" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Afrîkansî: moedertaal ^→ af
• Nedersaksî: Moderspraak ^→ nds
• Çekî: mateřský jazyk ^→ cs
• Danmarkî: modersmål ^→ da
• Elmanî: Muttersprache ^→ de mê
• Esperantoyî: patrina lingvo ^→ eo
• Estonî: emakeel ^→ et
• Farisî: زبان مادری (zebani maderî), ^?زبان مادري ^→ fa
• Fînî: äidinkieli ^→ fi
• Frensî: langue maternelle ^→ fr mê
• Frîsî: memmetaal ^→ fy
• Galîsî: lingua materna ^→ gl
• Holendî: moedertaal ^→ nl
• Mecarî: anyanyelv ^→ hu
• Inglîzî: mother tongue ^→ en
• Îtalî: bahasa ibu ^→ it, madrelingua ^→ it mê
• Katalanî: llengua materna ^→ ca
• Korsîkayî: lingua materna ^→ co
• Lîmbûrgî: modertaal ^→ li
• Lîtwanî: gimtoji kalba ^→ lt
• Luksembûrgî: Mammesprooch ^→ lb
• Norwecî (nynorsk): morsmål ^→ nn
• Norwecî: morsmål ^→ no
• Polonî: język ojczysty ^→ pl nêr
• Portugalî: língua materna ^→ pt
• Romanî: limba maternă ^→ ro
• Slovenî: materni jezik ^→ sl
• Spanî: lengua materna ^→ es
• Swêdî: modersmål ^→ sv nêtar
• Telûgûyî: అమ్మభాష ^→ te, మాతృభాష ^→ te
• Tirkî: anadili ^→ tr, ^?anadil ^→ tr, ^?ana dili ^→ tr
• Weylsî: mamiaith ^→ cy
• Yewnanî: μητρική γλώσσα ^→ el