kulî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /kˤʊˈliː/
• Kîtekirin: ku·lî

Navdêr 1

Kuliyek.

kulî n, k-ya nerm

1. (buxik) Hin ajelên firok in ku xwe ji ser davek giyayî diavêjin yek din.

   Hevmane: melex, hespikê giyayî, çekçeko

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: كولی

Gotinên pêşiyan

• "ha kulî xwer, ha qulî xwer"

Etîmolojî

Hevreha Pehlewî kulleg (kulî)

Bi zaravayên din

• Soranî: کوللە (kulle)

Werger

• Abînomnî: saseinakin y, saseinakirom du, saseinakidi p
• Adîgeyî: пкӏау (pkʼawu)
• Afrîkansî: sprinkaan
• Albanî: karkalec → sq n
• Almanî: Heuschrecke → de m, Grashüpfer → de n

  Elmanîşî: Heuwstöffel n

• Altayiya başûrî: аспан (aspan), чегертки (čegertki)
• Amharî: ፌንጣ (fenṭa)
• Asamî: ফৰিং (phoriṅ)
• Avarî: цӏирт (cʼirt)
• Avestayî: 𐬨𐬀𐬜𐬀𐬑𐬀 (maδaxa)
• Aynuyî: パッタ (patta), パッタキ (pattaki)
• Azerî: çəyirtkə → az, şala
• Bajwayiya kendava rojava: ungguk, kelebutu
• Baskî: matxinsalto, saltamatxino
• Başkîrî: сиңерткә (siñertkä)
• Bau bidayuh: kadis
• Belarusî: ко́нік n (kónik)
• Bengalî: পতঙ্গ (pôtôṅg)
• Bîkoliya naverast: lukton
• Bulgarî: скакале́ц n (skakaléc)
• Burmayî: နှံကောင် → my (hnamkaung)
• Buyî: dagt
• Çekî: kobylka → cs m
• Çepangî: क्रात्‌न्या‍म्
• Çîçewayî: chiwala
• Çînî:

  Kantonî: 草蜢 (cou² maang^5-2)

  Dunganî: маза (maza)

  Mandarînî: 蚱蜢 → zh (zhàměng), 螞蚱 / 蚂蚱 → zh (màzha)

  Minnanî: 草蜢 → zh-min-nan (chháu-muih / chháu-meh / chháu-meeh / chháu-neh / chháu-nih / chháu-mih / chháu-mé), 草蜢仔 → zh-min-nan (chháu-meh-á)

• Çuvaşî: шӑрчӑк (šărčăk)
• Danmarkî: græshoppe → da g
• Darkinjungî: jilpir
• Dupaningan agtayî: raksa
• Endonezyayî: belalang → id
• Erebî: جُنْدُب n (jundub), جَرَادَة m (jarāda)

  Erebiya misrî: جراد n (garād), جرادة m (garāda)

• Ermenî: մորեխ → hy (morex), զամբիկ → hy (zambik), ցատկամորեխ (cʻatkamorex), ծղրիդ → hy (cġrid)
• Esperantoyî: akrido, lokusto → eo
• Estonî: rohutirts
• Farisî: ملخ → fa (malax)
• Ferî: eingispretta m, ongspretta m
• Fînî: heinäsirkka → fi
• Fransî: sauterelle → fr m
• Gaelîka skotî: brobhadan n, fionnan-feòir n
• Galîsî: saltón → gl n
• Gotî: 𐌸𐍂𐌰𐌼𐍃𐍄𐌴𐌹 (þramstei)
• Gurcî: კუტკალია (ḳuṭḳalia), კალია (ḳalia)
• Guwaranî: tuku
• Haîtî: chwal bwa, sotrèl
• Hindî: टिड्डा n (ṭiḍḍā), टिड्डी m (ṭiḍḍī)
• Hmongî: kooj
• Holendî: sprinkhaan → nl n
• Îbranî: חָגָב n (chagav)
• Îlokanoyî: dudon
• Îngilîziya kevn: græsstapa n, græshoppa n
• Îngilîzî: grasshopper → en
• Înterlîngua: saltator
• Îrlendî: dreoilín teaspaigh n, píobaire fraoigh n
• Îtalî: cavalletta → it m, locusta → it m
• Îzlendî: engispretta → is
• Japonî: 飛蝗 → ja (ばった, batta), バッタ → ja (batta), 蝗 → ja (いなご, inago), 螽蟖 (キリギリス, kirigirisu)
• Jejuyî: 말축 (malchuk)
• Kapampanganî: lipaktung
• Kapverdî: kafanhotu
• Karaçay-balkarî: каска (kaska)
• Katalanî: llagosta → ca m, saltamartí → ca n
• Kirgizî: чегиртке → ky (çegirtke)
• Kitubayî: kinzenze
• Kîmaragangî: kanjapan
• Koreyî: 메뚜기 → ko (mettugi)
• Latgalî: sīnakoza m
• Latînî: locusta m
• Latviyayî: sienāzis n
• Lawsî: ຕັກແຕນ (tak tǣn)
• Lîtwanî: žiogas n
• Luksembûrgî: Heesprénger → lb n
• Luoyî: odede
• Makedonî: скакулец n (skakulec)
• Malagasî: valala → mg
• Malezî: belalang → ms
• Mançûyî: ᠰᠠᡵᡦᠠ, ᠵᠠᡵᡤᡳᠮᠠ
• Manksî: folleyder n, lhiemmeyder faiyr n, lhiemmeyder glass n, kellagh-rennee n
• Maorî: whitiwhiti
• Maranaoyî: bilalang
• Marî:

  Mariya rojhilatî: шудышырчык (šudyšyrčyk)

  Mariya rojavayî: цӹрцӹк (cÿrcÿk)

• Mecarî: szöcske → hu
• Melanauyiya navendî: siu
• Mîkmakî: soqomgwewj zindî, ja'wa'lie'j zindî Şablon:a, piptoqunge'wj zindî Şablon:a
• Mînangkabawî: bilalang
• Mongolî: царцаа → mn (carcaa)
• Muongî: chồ chồ
• Nahuatl:

  Nahwatliya navendî: chapolin

  Nahwatliya klasîk: chapolin

• Navajoyî: nahachagii
• Normandî: critchet n
• Norwecî: gresshoppe m
• Ojibweyî: bapakine
• Oromoyî: korophiissa
• Osmanî: چكركه (çekirge)
• Oygurî: چېكەتكە (chëketke)
• Ozbekî: chigirtka → uz, malax → uz
• Peştûyî: ملخ → ps n (moláx)
• Plodîşî: Heischrakj m, Grausshoppa n
• Polonî: konik polny → pl n, pasikonik → pl n
• Portugalî: gafanhoto → pt n
• Qazaxî: шегіртке (şegırtke)
• Romanyayî: lăcustă → ro m
• Rusî: кузне́чик n (kuznéčik)
• S'gaw karenî: ဒွဲၣ် (dweh̀)
• Samiya skoltî: aacaǩ
• Sanskrîtî: फडिङ्गा → sa m (phaḍiṅgā), त्रिशङ्कु → sa n (triśaṅku), पुत्रक → sa n (putraka), तृणस्कन्द → sa n (tṛṇaskanda), पतम → sa n (patama), खग → sa n (khaga)
• Sardînî: tilibirche n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: скакавац n

  Latînî: skakavac → sh n

• Slovakî: koník n, kobylka m
• Slovenî: kobilica → sl m
• Spanî: saltamontes → es n, langosta → es m, chapulín → es n
• Swahîlî: panzi → sw
• Swêdî: gräshoppa → sv g
• Tacikî: малах → tg (malax)
• Tagal murutî: kapu', gapu'
• Tagalogî: tipaklong
• Tarifitî: tmurɣi m
• Tayî: ตั๊กแตน → th, เรไร
• Telûgûyî: మిడుత → te (miḍuta)
• Teterî: чикерткә → tt (çikertkä)
• Tirkî: çekirge → tr
• Tirkmenî: çekirtge
• Toxarî B: śalāp
• Tuvanî: шерги (şergi)
• Tûpiya kevn: tukura
• Udmurtî: ӟоз (dźoz)
• Urdûyî: ٹڈی m (ṭiḍḍī), ٹڈا n (ṭiḍḍā)
• Ûkraynî: ко́ник n (kónyk)
• Viyetnamî: châu chấu → vi
• Volapûkî: krikül
• Weylsî: ceiliog rhedyn n, sioncyn gwair n, ceiliogod y rhedyn n p
• Wolofî: soccent bi
• Ximêrî: កណ្ដូប → km (kɑndoop)
• Yidîşî: גראָזגריל nt (grozgril)
• Yûnanî: ακρίδα → el m (akrída)

  Kevn: ἀκρίς m (akrís)

• Zhuangî: daek

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara grasshopper a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

Tewandina kulî
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kulî	kulî
Îzafe	kuliyê	kuliyên
Çemandî	kulî	kuliyan
Nîşandera çemandî	wî kulî	wan kuliyan
Bangkirin	kuliyo	kuliyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kuliyek	kuliyin
Îzafe	kuliyekî	kuliyine
Çemandî	kuliyekî	kuliyinan

kulî n

2. libên berfê
   • Kuliyên berfê wisa pirr û sar bûn nola qamçiyên terr li nav çavên wan diketin, ew bêzar dixistin. — (Mihemed Şarman, Pirça Winda, Avesta, 2016, Çapa Duyem, r. 37, ISBN 978-605-5585-41-9)
   • Kuliyê berfê danîne
     Ser serê te inê can
     Her yek keserê tîne
     Ewladê te, inê can — (Eskerê Boyîk, Inê can [arşîv], dengekurdistan.nu)
   • Sala teze kuliyê berfê oy yeman
     Ez heyrana dengê defê oy yeman — (Jangir Broyan, Sala Teze [arşîv], gotinenstranan.com)

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Bi zaravayên din

• Soranî: کولوو (kulû)

Werger

• Îngilîzî: snowflake → en
• Tirkî: kar tanesi → tr

Navdêr 3

kulî m

1. kulîn, kulbûn yan kulkirin

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.