azadî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ɑːzɑːˈdiː/
• Deng (Qers)^ⓘ
• Kîtekirin: a·za·dî

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	azadî	azadî
Îzafe	azadiya	azadiyên
Çemandî	azadiyê	azadiyan
Nîşandera çemandî	wê azadiyê	wan azadiyan
Bangkirin	azadiyê	azadiyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	azadiyek	azadiyin
Îzafe	azadiyeke	azadiyine
Çemandî	azadiyekê	azadiyinan

azadî mê

1. serbestî, rizgarî, xweserî, serxwebûn,
   azadbûn, rewşa mirov tê de azad
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. serbixweyî^{[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].}
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

• Ev car qisset bêlome bû
  Azad-î bûn ji lometê
  Xîretkeşan reng xeyyirand — (Feqiyê Teyran, )

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئازادی‎

Dijmane

• koletî
• bindestî
• benîtî

• êxsîrî
• dîlî
• zindan

Etîmolojî

Ji azad + -î

Jê

• azadîxwaz
• azadîxwazî

Werger

• Abxazî: ахақәиҭра (āxāk°itrā)
• Adîgeyî: шъхьэфитынгъэ (ŝḥăfitənġă), шъхьафитныгъ (ŝḥāfitnəġ)
• Afrîkansî: vryheid
• Albanî: liri → sq n
• Almanî: Freiheit → de m
• Altayiya başûrî: эрик (erik)
• Amharî: አርነት (ʾärnät), ነጻነት (näṣanät)
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܚܐܪܘܬܐ‎ m (ḥērūṯā)

  Aramiya nû ya asûrî: ܚܹܐܪܘܼܬܵܐ‎ m (ḳēruta)

• Aromanî: elefteríe m
• Asamî: স্বাধীনতা (sadhinota)
• Astûrî: llibertá → ast m
• Avarî: хӏуригат (ḥurigat)
• Azerî: azadlıq → az, hürriyət
• Bambarayî: hɔrɔnya
• Baskî: askatasun, libertate
• Başkîrî: ирек (irek), хөрриәт (xörriät)
• Belarusî: свабо́да → be m (svabóda), во́льнасць → be m (vólʹnascʹ)
• Bengalî: স্বাধীনতা → bn (śadhinta), আজাদি → bn (ajadi)
• Bîkoliya naverast: katalingkasan
• Bretonî: frankiz → br m
• Bugî: ᨕᨆᨑᨙᨉᨀᨂᨛ (amaradékangeng)
• Bulgarî: свобода́ → bg m (svobodá), во́лност → bg m (vólnost)
• Burmayî: လွတ်လပ်ခွင့် → my (lwatlaphkwang.)
• Buryatî: сулөө (sulöö)
• Çeçenî: маршо (maršo)
• Çekî: svoboda → cs m, volnost → cs m
• Çerokî: ᏠᎯ ᎠᏕᏗ (tlohi adedi)
• Çînî:

  Kantonî: 自由 (zi⁶ jau⁴)

  Dunganî: зыю (zɨi͡u)

  Hakkayî: 自由 (chhṳ-yù)

  Mandarînî: 自由 → zh (zìyóu)

  Min dongî: 自由 (cê̤ṳ-iù)

  Minnanî: 自由 → zh-min-nan (chū-iû)

  Wuyî: 自由

• Danmarkî: frihed g
• Dargwayî: азаддеш (azaddeš), хӀуррият (ḥurriət)
• Divehî: މިނިވަންކަން‎ (minivan̊kan̊)
• Elfdalî: friiet
• Endonezyayî: kebebasan → id, kemerdekaan → id
• Erebî: حُرِّيَّة‎ → ar m (ḥurriyya)

  Erebiya misrî: حرية‎ m (ḥorreyya)

  Erebiya hîcazî: حُرِّيَّة‎ m (ḥurriya)

• Ermenî: ազատություն → hy (azatutʿyun)
• Erzayî: оля (olja), олячи (oljači)
• Esperantoyî: libereco → eo
• Estonî: vabadus
• Evenkî: ты̄нмукӣт (tīnmukīt), свобода (swoboda)
• Faliskanî: 𐌋𐌏𐌉𐌚𐌉𐌓𐌕𐌀𐌕𐌏 m (loifirtato)
• Farisî: آزادی‎ → fa (âzâdi), حریت‎ → fa (horriyat)
• Ferî: frælsi nt
• Fînî: vapaus → fi
• Fransî: liberté → fr m
• Friyolî: libertât m
• Frîsiya kevn: fridom n
• Frîsî: frijheid
• Gaelîka skotî: saorsa m
• Galîsî: liberdade → gl m
• Gotî: 𐍆𐍂𐌴𐌹𐌷𐌰𐌻𐍃 n (freihals), 𐍆𐍂𐌹𐌾𐌴𐌹 m (frijei)
• Gujaratî: સ્વતંત્રતા m (svatantratā)
• Gurcî: თავისუფლება (tavisupleba)
• Guwaranî: sasõ
• Haîtî: libète
• Hawsayî: 'yanci n
• Hindî: स्वतंत्रता → hi n (svatantratā), आज़ादी → hi m (āzādī), स्वाधीनता → hi m (svādhīntā), मुक्ति → hi m (mukti)
• Hîlîgaynonî: kahilwayan
• Holendî: vrijheid → nl m, vrijdom → nl n
• Îbranî: חוֹפֶשׁ‎ → he n (khófesh), דְּרוֹר‎ → he n (dror)
• Îdoyî: libereso → io
• Îlokanoyî: wayawaya
• Îngilîzî: freedom → en
• Îngûşî: кортамукъале (kortamuq̇ale)
• Înterlîngua: libertate → ia
• Îrlendî: saoirse m
• Îtalî: libertà → it m
• Îzlendî: frelsi → is nt
• Japonî: 自由 → ja (じゆう, jiyū)
• Kabiyeyî: tɩ-yɔɔ wɛʋ
• Kabîlî: tilelli
• Kalmîkî: сулдхвр (suldxvr)
• Kannadayî: ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ → kn (svātantrya)
• Karaçay-balkarî: эркинлик (erkinlik)
• Karelî: välly
• Katalanî: llibertat → ca m
• Keçwayî: qispiy
• Kirgizî: азаттык → ky (azattık), эркиндик → ky (erkindik), боштондук → ky (boştonduk), эрк → ky (erk)
• Kîngalî: නිදහස (nidahasa)
• Koreyî: 자유 → ko (jayu)
• Kornî: rydhses n
• Kumikî: азатлыкъ (azatlıq)
• Kunigamî: ままー (mamā), 自由 (ぢゆー, ziyū)
• Ladînî: lidëza m
• Ladînoyî: alforría m
• Latînî: lībertās → la m
• Latviyayî: brīvība m
• Lawsî: ອິດສະຫຼະພາບ → lo (ʼit sa la phāp)
• Leonîzî: llibertá m
• Lezgînî: азадвал (azadval)
• Lingalayî: bonsɔ́mí 14
• Lîmbûrgî: vriehed m
• Lîtwanî: laisvė → lt m
• Luksembûrgî: Fräiheet m
• Makedonî: слобода m (sloboda)
• Malagasî: fahafahana → mg
• Malayalamî: സ്വാതന്ത്ര്യം → ml (svātantryaṃ)
• Malezî: merdeka → ms, kebebasan
• Maltayî: libertà m, ħelsien n
• Manksî: seyrsnys n
• Maorî: noho herekore, herekoretanga
• Maratî: स्वतंत्रता (svatantratā)
• Marî:

  Mariya rojavayî: ирӹк (irÿk)

• Mayayiya yukatekî: jaalkʼab, síij óol
• Mecarî: szabadság → hu, függetlenség → hu
• Mîrandî: libardade m, lhibardade m
• Mokşayî: воляши (voljaši), воля (volja)
• Mongolî:

  Kirîlî: эрх чөлөө (erh čölöö)

• Napolîtanî: libbertà m
• Nepalî: स्वतन्त्रता → ne (svatantratā)
• Normandî: libèrté m
• Norsiya kevn: frelsi nt
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: fridom → no n, frihet → no n an m

  Norweciya nînorskî: fridom n

• Okînawanî: 自由 (じゆー, jiyū)
• Oksîtanî: libertat → oc m
• Oromoyî: bilisummaa
• Osetî: сӕрибардзинад (særibarʒinad)
• Osmanî: حریت‎ (hürriyet)
• Oygurî: ئەركىنلىك‎ (erkinlik), ھۆرلۈك‎ → ug (hörlük), ھۆرىيەت‎ (höriyet)
• Ozbekî: ozodlik → uz, erkinlik → uz, hurlik → uz, hurriyat → uz, erk → uz
• Palî: mutti m
• Peştûyî: ازادي‎ → ps m (azādí), آزادۍ‎ m (āzādí), حريت‎ → ps n (horyát)
• Piedmontîsî: libertà m
• Polonî: wolność → pl m, swoboda → pl m
• Portugalî: liberdade → pt m
• Puncabî: ਆਜ਼ਾਦੀ → pa m (āzādī), ਖੁੱਲ੍ਹ m (khullh)
• Qazaxî: азаттық (azattyq), ерік → kk (erık), бостандық → kk (bostandyq), еркіндік (erkındık)
• Qiptî: ⲙⲉⲧⲣⲉⲙϩⲉ m (metremhe)
• Romagnolî: libartê m
• Romancî: libertad m, liberted m, libertà m
• Romanyayî: libertate → ro m, slobozie → ro m
• Rusî: свобо́да → ru m (svobóda), во́ля → ru m (vólja), во́льность → ru m (vólʹnostʹ)
• Samiya bakurî: friddjavuohta
• Sanskrîtî: स्वतन्त्रता → sa m (svatantratā), स्वातन्य nt (svātanya)
• Sardînî:

  Logudorî: libertade m

• Sebwanoyî: kagawasan
• Sicîlî: libbirtati → scn m, libbirtà → scn m, libirtati → scn m, libirtà → scn m
• Silesî: wolność m
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: слобо̀да m

  Latînî: slobòda → sh m

• Skotî: fredome
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: свобода m (svoboda)

• Slaviya rojavayî ya kevn: свобода m (svoboda), слобода m (sloboda)
• Slovakî: sloboda m
• Slovenî: svoboda → sl m, prostost m
• Somalî: xorriyad m
• Sorbî:

  Sorbiya jorîn: swoboda m

• Spanî: libertad → es m
• Sûmerî: 𒂼𒄀 (AMA.GI)
• Swahîlî: uhuru → sw 11 an 12
• Swêdî: frihet → sv g
• Tacikî: озодӣ → tg (ozodī), ҳуррият (hurriyat)
• Tagalogî: kalayaan
• Talişî: ozodəti
• Tamîlî: விடுதலை → ta (viṭutalai)
• Tayî: อิสรภาพ → th
• Telûgûyî: స్వతంత్రము → te (svatantramu), స్వేచ్ఛ → te (svēccha)
• Teteriya krîmî: azatlıq, serbestlik
• Teterî: азатлык → tt (azatlıq), ирек → tt (irek)
• Tigrînî: ሐርነት (ḥärnät), ናጽነት (naṣnät)
• Tirkî: özgürlük → tr, hürriyet → tr, azatlık → tr, erkinlik → tr, serbestlik → tr
• Tirkmenî: azatlyk → tk, erkinlik
• Tîbetî: རང་དབང (rang dbang)
• Tofalarî: сөләә (sölää)
• Tswanayî: kgololêsêgô 9
• Tuvanî: хосталга (xostalga), эрге-шөлээ (erge-şölee)
• Udmurtî: эрик (erik)
• Urdûyî: آزادی‎ → ur m (āzādī)
• Ûkraynî: свобо́да → uk m (svobóda), ві́льність m (vílʹnistʹ), во́ля → uk m (vólja)
• Venîsî: łibartà m
• Viyetnamî: tự do → vi
• Volapûkî: lib → vo
• Voroyî: vabahus
• Walonî: lîbèrté m
• Weylsî: rhyddid → cy n
• Wîlamowî: frajhajt m
• Ximêrî: សេរីភាព → km (seeriiphiəp)
• Xosayî: inkululeko 9 an 10
• Yakutî: көҥүл (köŋül)
• Yidîşî: פֿרײַהייט‎ m (frayheyt)
• Yûnanî: ελευθερία → el m (elefthería)

  Kevn: ἐλευθερία m (eleuthería), τοὐλεύθερον nt (touleútheron)

• Zhuangî: swyouz
• Zuluyî: inkululeko 9 an 10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.