kîmya

Kurdî

Bilêvkirin

• kʰîmya

Navdêr

Çend şûşeyên bi madeyên kîmyayî.

kîmya mê

1. zanista ku lêkolînan li çêbûn û taybetmendiyên madeyan dike
   • Ez bi kîmyayê gelek yê zîrekm.
2. kîmya çandinê, madeke bu çandinê têt bikaranîn da ku zîka şîn bibe u bi taybetî li nav baxçên mal de
   • Dê çawan kîmyayê bu baxçê xwe peyda kem?

Ji wêjeya klasîk

• Mîrê ko bi navê Mîrza ye
  Mehda nezera wî kîmya ye
  Qelbê di zexel dikit bilorî— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Herwiha

• kêmya
• şîmî
• şîmya
• kîmye

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کیمیا

Etîmolojî

Bi rêya erebî كيمياء‎ (kîmiyai) ji yûnanî χυμεία (chymeía) ji χύμα (xûma: şilî, avî, ruhnî) ji χέω (xêo: rêtin, rijandin. Heman peyv ketiye piraniya zimanên dinyayê: aramî ܟܝܡܝܐ (kîmiya), ermenî քիմիա (k'îmiya), îbrî כימיה (kîmya / xîmya), rûsî химия (xîmiya), îtalî chimica, fransî chimie, spanî química, inglîzî chemistry. Formên şîmî / şîmya - ku mirov ji kurdên Rojhilata Kurdistanê dibihîze - bi rêya farisî شیمی‎ (şîmî) ji fransî chimie ne.

Jê

• kîmyanas
• kîmyanasî
• kîmyasal
• kîmyavan
• kîmyawî
• kîmyayî
• kîmyazan

Werger

• Afrîkansî: chemie ^→ af
• Bulgarî: химия ^→ bg
• Çekî: chemie ^→ cs
• Danmarkî: kemi ^→ da
• Almanî: Chemie ^→ de m
• Erebî: كيمياء ^→ ar
• Esperantoyî: ĥemio ^→ eo
• Farisî: کیمیا ^→ fa, شیمیا ^→ fa
• Ferî: evnafrøði ^→ fo
• Fînî: kemia ^→ fi
• Fransî: chimie ^→ fr
• Frîsî: skiekunde ^→ fy
• Holendî: chemie ^→ nl, scheikunde ^→ nl
• Mecarî: kémia ^→ hu, vegytan ^→ hu
• Îdoyî: kemio ^→ io
• Inglîzî: chemistry ^→ en, fertiliser ^→ en, fertilizer ^→ en, ^?apo- ^→ en, ^?chemical energy ^→ en
• Îtalî: chimica ^→ it
• Katalanî: química ^→ ca
• Latînî: chemia ^→ la
• Norwecî: kjemi ^→ no
• Papyamentoyî: kímika ^→ pap
• Portugalî: química ^→ pt
• Spanî: química ^→ es
• Swêdî: kemi ^→ sv
• Tirkî: kimya ^→ tr
• Yûnanî: χημεία ^→ el