ketin

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Lêker[biguhêre]

ketin (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha: -kev-
RP.
Niha
ez dikevim
tu dikevî
ew dikeve
em, hûn, ew dikevin
Fermanî Yekjimar bikeve
Pirjimar bikevin
Rehê dema borî: -ket-
RP.
Boriya
sade
ez ketim
tu ketî
ew ket
em, hûn, ew ketin
Formên din: Tewandin:ketin
Nîşaneke metirsiya ketina parçe-keviran ji jor de.

ketin lêkera xwerû, negerguhêz

  1. (bêhemdî xwe) Hatin xwarê, nizm bûn, dahatin.
    Ew ji ser darê ket erdê û gelek êşiya.
  2. Xwe li ser piyên xwe negirtin.
  3. Çûn di derekê ve.
    Ketin hindir.
    Ketin zanîngehê.
    Diz ketin mala wan.
  4. bûn bara yekî/ê, bûn behra yekî/ê
    Xanî bo birayê min ket.
  5. li hev qelibîn, hatin ber yan ser hev:
    • Kewkeban seyra muxalif girt û têkil kir hisab
      Vêk ketin Şems û Zuhel îro di birca 'Eqrebê
      Seyf-i çû destê Merîxê mulkê dil lew bû xerab
       — (Melayê CizîrîDîwana Melayê Cizirî~1640)
  6. eleqedar nebûn, têkilî nekirin:
    • (mecazî) Wekî ez çum û ew malne nehatin, êdî ewê tu dizanî û axa dizane, ew xeberê bi min ne ketîye. — (Mele Mehmûdê BazîdîTûhfetu'l-Xîlan Fî Zimanê Kurdan, Weqfa Mezopotamyayê, 2019, çapa 1em, r. 103, ISBN 978-605-80975-1-3)
  7. kêm bûn

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Herwiha[biguhêre]

[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Herwiha keftin, rehê dema niha -kev-, hevreha kurdiya başûrî keftin, soranî کەوتن(kewtin), lekî [skrîpt hewce ye] (ketin), hewramî [skrîpt hewce ye] (kewtay), zazakî kewtene, belûçî کپت(kept) / کپگ(kepeg), rusî копа́ть (kopátʹ, kolandin), çekî kopat (kolandin; pêhn lê dan), polonî 'kopać (pêhn lê dan, lê xistin), latviyayî kapât (jê kirin, birrîn), lîtwanî kapóti (jê kirin, birrîn), yûnaniya kevn κόπτω (kóptō, lê dan, lê xistin; jê kirin, birrîn; hejandin), yûnaniya bîzansî κόβω (kóbō), yûnaniya niha κόβω (kóvo)... hemû proto-hindûewropî *kop (lê dan, lê xistin).

Wek ku tê dîtin, di piraniya şaxên din yên hindûewropî de peyv transitîv e ("lê dan, lê xistin, kolandin...") lê di zimanên îranî (kurdî û belûçî) de bûye intransitîv ("bêhemdî xwe hatin xwarê"). Hêjayî gotinê ye di nav zimanên îranî de ev peyv di farisî de peyda nabe.

Çavkanî

Bi zaravayên din[biguhêre]

Werger[biguhêre]

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî ketin ketin
Îzafe ketina ketinên
Çemandî ketinê ketinan
Nîşandera çemandî ketinê wan ketinan
Bangkirin ketinê ketinino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî ketinek ketinin
Îzafe ketineke ketinine
Çemandî ketinekê ketininan
Ketina gogekê.

ketin

  1. (bêhemdî xwe) Hatin xwarê, nizm bûn, dahatin.
  2. Xwe li ser piyên xwe negirtin.
  3. Çûn di derekê ve.
  4. Bûn bara yekî/ê, bûn behra yekî/ê.
  5. Çalakiyek ji hilweşandinê.
    Ketina navenda bazirganiya cîhanê rûreş bû.
  6. Çalakiyek ji Dawiyê.
    Şoreşê ketina dîktatoriyê gengaz kir.

[biguhêre]

Bi zaravayên din[biguhêre]

Werger[biguhêre]