gurg

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA: /gʊɾg/, /gʊɾ/

Navdêr

Gurgê gewr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gurg	gurg
Ravek	gurgê	gurgên
Çemandî	gurgî	gurgan
Nîşandera çemandî	wî gurgî	wan gurgan
Bangkirin	gurgo	gurgino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gurgek	gurgin
Îzafe	gurgekî	gurgine
Çemandî	gurgekî	gurginan

gurg nêr

1. heywanek e ku dişibe se anku kûçikan lê kûvî ye
   (carinan êrişî sewalan dike û ji wan dixwe)
2. (Mecazî) çavbirçî, hesûd, têrnexwer, têrnebûyî

Herwiha

• gur
• gwir
• giwrg

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: گورگ
• kurdî-krîlî: гӧрг

Têkilî

• kûçik
• se, seg
• tajî

Bi zaravayên kurdî

• Kurmancî: gur, gurg
• Soranî: gurg, wirg
• Kurdiya başûrî: wirg, gurg
  • Şêxbizinî: wirg wiyr, gurg, guyr
• Hewramî: werg
• Zazakî: verg

Etîmolojî

Herwiha gur, hevreha soranî گورگ (gurg) û ورگ (wirg), kurdiya başûrî gurg, lekî gurg, farisî گرگ‎ (gorg, gurg), tacikî гург (gurg), belûçî گرک‎ (gurk), partî 𐫃𐫇𐫡𐫃‎ (gurg), pehlewî 𐭢𐭥𐭫𐭢‎ / 𐬔𐬎𐬭𐬔‎ (gurg), tatî wurg, hewramî werg, sogdî ܘܝܪܩ‎ (wyrg), mazenderanî ورگ‎ (wurg, virg), zazakî verg, gîlekî ورگ‎ (verg), hexamenişî 𐎺𐎼𐎣 (varka, /verke/), avestayî 𐬬𐬆𐬵𐬭𐬐𐬀‎ (vəhrka, /vihrke/), sanskrîtî वृक (vṛ́ka), hindî वृक (vŕk), bulgarî вълк (vǎlk), rûsî волк (volk), çekî/slovakî vlk, polonî wilk, lîtwanî vil̃kas, latviyayî vìlks, hîtîtî 𒉿𒀠𒆪𒉿𒀸 (wa-al-ku-wa-aš: tiştê xirab), inglîziya kevn wulf, inglîziya niha û holandî wolf, almanî Wolf, danmarkî/norwecî/swêdî ulv û herwiha bi metatezê yûnanî λύκος (lýkos) û latînî lupus, îtalî lupo, romanî lup, portugalî û spanî lobo, ... hemû ji proto-hindûewropî *wĺ̥kʷos.

Forma bi G li dawiyê (gurg) di kurmanciya rojhilatî de hatiye parastin lê di kurmanciya navendî û kurmanciya rojavayî de G jê ketiye û bûye gur.

Bo guherîna G/V (bo nimûne kurmancî gurg û zazakî verg) bidin ber gul.

Tevî nêzîkiya dengî jî li gel hevwateya xwe ya tirkî kurt, ji aliyê etîmolojî ve ew ne ji eynî rehî ne û kurt ya tirkî jî hevrehê xwe di zimanên din yên tirkîkî de hene û ne ji zimanekî îranî hatiye wergirtin, bo nimûne: azerî qurd, qazaxî құрт (qurt), oyxurî قۇرت‎ (qurt)...

Çavkanî

• Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
• Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
• MacKenzie, David Neil. The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary. 1966, Kommissionaer: Munksgaard (København).
• Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка, (Tsabolov, R. L.: Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî, (2-beşî) (bi rûsî), Moskova 2001-2010
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985): A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press.
• Watkins, Calvert. The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, 2nd ed., Houghton Mifflin Co., 2007. (Amazon.com ra)
• Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
• The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/

Jê

• gurgane
• gurgemirov
• gurgî
• gurgîtî

Navê zanistî

• Canis lupus

Werger

• Abxazî: абгаду (abhadu)
• Afrîkansî: wolf ^→ af
• Ahtnayî: tikaani
• Albanî: ujk ^→ sq
• Alêwîtî: alix̂ngix̂
• alq*: mahìgan
• Elmanî: Wolf ^→ de
• Altayiya başûrî: бöрӱ
• Frensiya kevn: leu
• Inglîzî: wolf ^→ en
• Inglîziya kevn: wulf
• Erebî: ذئب ^→ ar (đieb)
• Aragonî: lobo, lupo
• Astûrî: llobu ^→ ast
• Atîkamekwî: mahikan
• Azerî: qurd ^→ az, canavar ^→ az
• Başkîrî: бүре
• Baskî: otso ^→ eu
• Belarusî: воук (vouk)
• Bretonî: bleiz ^→ br
• Bulgarî: вълк ^→ bg (vŭlk)
• Katalanî: llop ^→ ca
• Şawî: uccen
• Çînî: 狼 ^→ zh (láng)
• Çîpewayî: maʼiingan
• Koreyî: 늑대 ^→ ko (neukdae)
• Kornî: blyth
• Korsîkayî: lupu ^→ co
• Xirwatî: vuk ^→ hr
• dalécarlien*: warg
• Danmarkî: ulv ^→ da
• bea*: chʼǫneʔ
• Emiliyano-romanolî: lauv
• Spanî: lobo ^→ es m
• Esperantoyî: lupo ^→ eo
• Estonî: hunt ^→ et
• Farisî: گرگ ^→ fa (gorg, gurg)
• Ferî: úlvur
• Fînî: susi ^→ fi
• Frensî: loop ^→ fr
• Frankoprovansî: luef n
• Frîsî: wolf
• Gagawzî: canavar, kurd
• Weylsî: blaidd ^→ cy
• Gurcî: მგელი (mgeli)
• Gotî: 𐍅𐌿𐌻𐍆𐍃 n (wulfs)
• Yûnanî: λύκος ^→ el n (líkos)
• Gwichinî: zhòh
• Îbranî: זאב מצוי (zab matsavi)
• Holîkaçukî: nikʼighun
• Mecarî: farkas ^→ hu
• Lakotî: бөрө
• Îdoyî: volfo ^→ io
• Indonezî: serigala ^→ id
• Înuîtî: ᐊᒪᕈᖅ ^→ iu (amaruq)
• ik*: amaġuq
• Îzlendî: ulfrur, úlfur ^→ is, vargur
• Îtalî: lupo ^→ it
• Japonî: 狼 ^→ ja (ōkami), オオカミ ^→ ja (ōkami)
• Kalalîsûtî: amaroq ^→ kl
• Karaçay-balkarî: бёрю, джанлы
• Qazaxî: қасқыр (qasqır), бөрі (böri)
• Xakasî: пӱӱр
• Kîkûyûyî: mbwe
• Kirgizî: карышкыр ^→ ky (karışkır), бөрү ^→ ky (börü)
• kuu*: tekone
• Kotavayî: idatcol
• Kumikî: бёрю
• koy*: tookkone
• Latînî: lupus ^→ la, hirpus, irpus
• Latviyayî: vilks ^→ lv
• Lîtwanî: vilkas ^→ lt
• sac*: mahwêwa
• Mongolî: чоно ^→ mn (chono)
• Holendî: wolf ^→ nl
• yrk*: ӈылека, сармик
• Nganasanî: ӈӱлиаӡә
• Nogayî: боьри
• Normandî: leu n
• Norwecî (bokmål): ulv ^→ no
• Norwecî (nynorsk): ulv ^→ no
• Oksîtanî: lop ^→ oc
• Oygurî: بۆرە ^→ ug
• Papyamentoyî: wòlf
• Plodarîşî: bolf n
• Polonî: wilk ^→ pl
• Portugalî: lobo ^→ pt
• Romanî: lup ^→ ro
• Rusî: волк ^→ ru n (volk)
• slr*: burə
• smj*: gumpek
• Samiya înarî: kumppi
• Samiya bakurî: gumpe
• Sirbî: вук ^→ sr (vuk)
• xsr*: खटमु
• Şîngazîcayî: dhiiɓu
• Slovenî: volk ^→ sl
• Sonxayî: ganjihanŝi
• Swêdî: varg ^→ sv, ulv ^→ sv
• Tamîlî: ஓநாய் ^→ ta (ōnāy)
• Teteriya krîmî: qaşqır, börü
• Teterî: бүре ^→ tt
• Çekî: vlk ^→ cs
• ckt*: и’ны
• Çuvaşî: кашкăр
• tct*: laput
• Tofalarî: бөрү
• Tuvanî: бөрү
• Tirkî: kurt ^→ tr
• Tirkmenî: böri ^→ tk, möjek, gurt
• Ukraynî: вовк (vovk)
• Ûrûmî: джанавар
• Norsî: vargr
• Volapûkî: lup ^→ vo
• Walonî: leu ^→ wa
• Yawelmanî: yawlicʼ

Soranî

Navdêr

gurg

gurg

1. gurg, gur

Têkilî

• seg

Kurdiya başûrî

Navdêr

gurg

1. gurg, gur

Têkilî

• seg

Jê

1. dełegurg