Bakurê Kurdistanê[biguhêre]

Bi kurdî navên 25 bajar û 200 bajarokên Bakur

Wek tê zanîn dewleta Tirkiyê heta niha navên gelek bajar, bajarok (şaroçke-qeza) û gundên Kurdistanê guhertine û navên tirkî li wan kiriye. Ne bi tenê navên bajar, bajarok û gundan, herweha navên cografya Kurdistanê ji bini ve guhertiye.

Bi munasebeta hilbijartina şaredariyan ez navên 25 bajar (parêzgeh-wîlayet) û 200 bajarokên Bakur ên bi kurdî û tirkî dinivîsim û belav dikim. Nifûsa navendên bajar, parêzgeh û hemû bajarokan ên sala 2000an in. Hejmarên ku li hember navên bajarokan hatine nivisîn ne bi tenê yên navendê ne, yên navend û hemû gundan in. Ez hêvi dikin ku medya kurdî van navên kurdî bi kar bîne. Piştre di destê min de hema hema navên hemû gundên Bakur hene û ez ê nav û şêniyen wan jî di demeke kurt de, di e-weje.com ê de belav bikim.

Agirî (ağırı)

Navend: 252.309

Parêzgeh (wîlayet): 528.744

Heft bajarokên Agiriyê hene:

kurdî

tirkî
Nifûs

Bazîd

Doğu bayazıt
105.754

Gîyadîn

Diyadin
40.768

Pakrewan- Zêdkan

Eleşgirt
48.892

Hamûr

Hamur
22.052

Patnos

Patnos
135.100

Tasliçay

Taslıçay
21.839

Tûtax

Tutak
34.596

Amed (Diyarbakır)

Navend: 818.396

Parêzgeh: 1.364.209

13 bajarokên Amedê hene:

Bîstmal

Bismil
126.885

Çermûg

Çermik
46.050

Çinar

Çınar
58.583

Çingûş

Çüngüş
15.521

Gelê

Eğil
21.631

Erxenî

Ergani
87.467

Hêne

Hani
31.794

Hezro

Hezro
18.755

Karaz

Kocaköy
13.069

Licê

Lice
24.877

Pasûr

Kulp
40.454

Pîran

Dicle
39.861

Farqîn

Silvan
116.298

Erdexan (Ardahan)

Navend: 44.794

Parêzgeh: 133.756

Erdexan pênc bajarokên wê hene:

 Dama Dama 8.677

Golê Göle 37814 Xanaq Hanak 14.873 Posof Posof 12.729 Zûrzûna Çıldır 14.869

Êlih (Batman)

Navend: 305.475

Parêzgeh: 446.719

Pênc bajarokên wê hene:

 Kercews Gercüş 31.994

Heskîf Hasankeyf 7.493 Qubîn Beşiri 33.103 Hazo Kozluk 74.635 Qabîlcewz Sason 36.719

Belîs (Bitlis) Navend: 220.402

Parêzgeh: 388.678

Şeş bajarokên Belîsê hene:

Elcewas Adilcewaz 55.358 Nûrsîn Güroymak 48.118 Hîzan Hizan 42.953 Motkî Mutki 39.990 Tûxtewan Tatvan 84.276 Xelat Ahlat 52.814

Culemerg (Hakkari) Navend: 140.398

Parêzgeh: 235.841

Sê bajarokên Culemergê hene:

Çelê Çukurca 11.080 Şemzînan Şemdinli 45.930 Gever Yüksekoava 102.039

Çewlik (Bingöl)

Navend: 124.311

Parêzgeh: 255.395

Heft bajarokên Çewlikê hene:

Darahênê Genc 45.994 Kanîreş Karlıova 32.421 Gêxî Kiği 6.780 Bongilan Solhan 33.604 Conek Yayladere 4.050 Cêrme Yedisu 3.623 Hosnek Adaklı 10.856

Dîlok (Gazi Antep)

Navend: 1.018.700

Parêzgeh: 1.293.849

Neh bajarokên Dîlokê hene:

Ereban Araban 31.819 Êslahiye Islahiye 79.011 Qerqamîs Karkamış 13.774 Bêlqiz Nizip 115.043 Qurêder Nurdağı 38.472 Tilbeser Ozguzeli 24.409 Şahinbeg Şahinbey 51.186 Şehîd Kamil Şehidkamil 41.187 Cîngîfe Yavuzeli 24.409

Dêrsim (Tunceli)

Navend: 54.476

Parêzgeh: 93.584

Heft bajarokên Dêrsimê hene:

Çemîşkezek Çemişkezek 9.773 Mazgêrd Mazgirt 12.957 Qişle Nazmiye 5.605 Facîxe Ovacik 8.522 Pertek Pertek 13.199 Pilemûr Pilemur 4.063 Xozat Hozat 9.143

Mazra (Xarpêt- Elazığ)

Navend:  366.839

Parêzgeh: 572.933

Neh bajarokên Mazrayê hene.

Xulaman Alacakaya 10.113 Paxnîk Ağın 5.246 Qerebegan Arıncak 20.595 Basqîl Baskil 26.811 Keban Keban 9.562 Qowanciyan Kovancılar 46.390 Mehden Maden 21.699 Palo Palo 26.550 Dep Karakocan 45.023 Hezarê Silivre 13.923

Erzan (Erzurum)

Navend: 565.516

Parêzgeh: 942.340

18 bajarokên Erzanê hene: Li parêzgeha Erzanê kurd, tirk û gelên din hene.

Li navenda bajêr û hinek bajarokan kurd û li hinekan jî tirk û gelên din dijîn.

Bajar ji aliyê demografiyê ve tevlihev e.

Aşqele Aşkale 35.554 Azord Uzundere 11.556 Çobandere Köprükoy 21.310 Gogsî Karayazı 35.414 Germik Ilıca 30.252 Îspîr Ispir 29.337 Kosor Şenkaya 27.632 Narman Narman 27.615 Oltû Oltu 39.537 Olur Olur 10.871 Oxlê Çat 26.057 Pasîn Pasinler 44.664 Pasîna Jêrî Horasan 45..587 Pazaryolu Pazaryolu 9.653 Qaracoban Karacoban 29..503 Tekman Tekman 34.640 Tortum Tortum 38.607 Xinûs Hınıs 49.892

Ezîrgan (Erzincan) Navend: 171.621 Parêzgeh: 315.806 Heft bajarokên Ezîrganê hene: Îlîce Ilice 7.691 Kemah Kemah 9.304 Exîn Kemaliye 7.736 Qerequlax Otlukbeyli 4.651 Refahiye Refahiye 15.987 Derxene Tercan 33.643 Mose Çayırlı 17.043

Ixdir (Iğdir Navend: 98.66 Parêzgeh: 168.593 Sê bajarokên wê hene: Erelix Aralık 21.747 Qereqoyinlî Karakoyunlu 18.285 Xwêlîn Tuzluca 25.954

Kilîs (Kilis) Navend:74.985 Parêzgeh: 114.724 Sê bajerokên Kilîsê hene: Elîbegî Elbeyli 7.992 Mûsabegî Musabeyli 13.895 Ispenax Polateli 6.456

Melediye (Malatya) Navend: 499.713 Parêzgeh: 853.658 Sêzdeh bajarokên Melediyeyê hene: Arga

Akçadağ
48.670

Erebkîr

Arabkir
16.625

Erxewan

Argüven
10.594

Betalxazî

Batalgazi
28.085

Çirmixtî

Yeşilyurt
45.551

Darende

Darende
54.438

Fethiye

Yazıhan
19.295

Hekîmxan

Hekimhan
42.515

Keferdîz

Doğangöl
10.778

Mihacir

Doganşehîr
60.708

Qela

Bağlıca 9.569

Qulincax

Kulumcak 20.882

Şîro

Pütürge 28.382

Mereş (Maraş)

Navend:543.948 Parêzgeh: 1.008.069 Neh bajarokên Mereşê hene:

Elbistan

Elbistan
128.267

Andirîn

Andirin
41.051

Avşîn

Avşin
92.718

Bazarcî

Bazarcık
72.628

Cela

Ekinözü
17.102

Çaxlı

Yangeçit
29.580

Eloxlu

Türkoğlu
62.375

Goksûn

Göksun
76.033

Nûrheq

Nurhak
17.260

Mêrdîn (Mardin) Navend:391.249 Parêzgeh: 705.098

Neh bajarokên Mêrdînê hene:

Dêrik Derik 55.273 Kerboran Dargeçit 27.611 Qoser Kızıltepe 183.475 Masertê Omerli 14.584 Midyad Midyat 128.085 Nisêbîn Nuseybin 103.863 Rişmil Yeşilli 22.026 Sewr Savur 34.402 Şemrix Mazıdağ 27.434

Mûş (Muş) Navend:159.503 Parêzgeh: 453.654

Pênc bajarokên wê hene:

Dêrxas Hasköy 39.915 Ezabkur Korkut 32.416 Gimgim Varto 41.491 Kop Bulanık 99.819 Milazgir Melazgirt 68.990

Qers (Kars) Navend: 144.321 Parêzgeh: 327.056

Heft bajarokên Qersê hene:

Akyaka Akyaka 24.994 Zarûşad Arpaçay 24.995 Dîgor Digor 25.125 Qaqizman Kakizman 48.585 Qamûşan Sarıkamış 57.334 Selîm Selim 25.480 Susuz Susuz 14.885

Rıha (Urfa) Navend: 839.817 Parêzgeh: 1.436.956

Deh bajarokên Rihayê hene.

Aqçeqele

Akçakale
77.261

Bêlecûg

Bilecik
74.671

Curnêr

Hilvan
38.411

Hewenc

Bozova
65.842

Haran

Harran
56.258

Mizar-Pîrsûs

Sıruc
82.247

Serêkaniyê

Ceylanpınar
67.817

Siwêreg

Siverek
224.102

Wêranş ehir Viranşehir 187.705 Xelfetî Halfeti 34.402

Semsûr (Adıyaman) Navend:338.939 Parêzgeh: 623.811

Heşt bajarokên Semsûrê hene:

Bêsnî Besni 108.667 Celikan Çelikhan 20.271 Aldûş (Karkaron) Gerger 27.208 Serêgolê Golbaşı 52.988 Kolik Kahta 114.994 Samosad Samsat 12.541 Sincik Sincik 21.828 Tût Tut 15.784

Sêrt (Siirt) Navend:154.730 Parêzgeh:264.778

Şeş bajarokên Sêrtê hene:

Berwarî-Xizxêr Perwarî 28.834 Dih Eruh 15.455 Hawêl Baykan 31.500 Misric Kurtalan 53.521 Şêrwan Şirvan 21.999 Tilo Tilo 5.054

.

Sêwas (Sıvas) Navend: 419.897 Parêzgeh: 752.828 15 bajarokên bajarê Sêwasê hene.Sêwas li rojavayê Kurdistanê di navbera Kurdistan û Tirkiyê bajarekî sînor e. Li gor nexşeyên berê Sêwas li ser Kurdistanê ye. Lê kurd û ermenî di nav hev de bûne. Bajarekî kurd û ermeniyan bûye. Niha ermenî nemane. Li gelek gund, bajarok û navçeyên Sêwasê îro jî kurd hene, lê piraniya wan asîmîle bûne. Yên ku bi kurdî dizanin gelek kêm in. Çît

Imranli
13.883

Devriyê

Divriği
23.313

Doxan şehîr

Doğanşeh
6.314

Gemerek

Gemerek
54.692

Golova

Golova
6.272

Gurun

Gurun
26.742

Qangal

Kangal
37.049

Koyulhîsar

Koyulhisar
24.934

Sar Qışle Sarkışla 49.318 Suşehrî Suşehri 44.731 Ulaş Ulaş 14.972 Xafik Hafik 19.213 Yildizli Yildizli 76.232 Zera Zara 33.425

Şirnex (Şırnak Navend:48.002 Parêzgeh: 184.178

Şeş bajarokên wê hene:

Elkê Beytulşebab 20.659 Cizîre Cizre 82.042 Hezex Idil 59.993 Basê Guçlukonak 10.300 Qilaban Uludere 35.158 Slopya-Girkê Emo Silopî 75.192

Wan (Van) Navend: 446.976 Parêzgeh: 877.524 Yazdeh bajarokên Wanê hene: Payizaxa Çaldıran 56.485 Bêgirî Muradiye 54.692 Ertemêtan EdremIt 18.005 Ebexe Ozalp 59.892 Elbak Başkale 55.563 Erdîş Erciş 147.421 Mehmûdî Saray 21.578 Miks Bahçesaray 16.795 Payîzawa Gurpınar 37.226 Şax Çatak 23.816 Westan Gavaş 29.557

Çavkanî: Amed Tîgrîs, E-weje.com, 2/2009)